Weber Samuel

Weber Samuel (26 III 1835 Poprad - 18 V 1908 Biała Spiska). Spiskoniem. badacz dziejów Spisza i Tatr, jeden z najbardziej zasłużonych działaczy tur. na Spiszu. Od 1861 do śmierci był pastorem ewang. w Białej Spiskiej.

Jako historyk zajmował się dziejami Spisza i ogłosił z tej dziedziny wiele wartościowych prac. Są wśród nich osobne książki o dziejach poszczególnych miast spiskich, np. o Białej Spiskiej: Geschichte der Stadt Béla (Igló 1892), lub o Lubicy: Geschichte der Stadt Leibitz (Kesmark 1896); pierwsza z tych książek stanowi ważne źródło do dziejów działalności człowieka we wsch. części Tatr.

Dużo materiału tatrz. zawiera również jego książka Zipser Geschichts- und Zeitbilder (Leutschau 1880). W 1895 wydał bibliografię do historii Spisza. Przygotował do druku dokumenty do historii Spisza, co wydrukowano już pośmiertnie jako Supplementum III. analectorum terrae Scepusiensis (Lőcse 1908); jest to źródłowy materiał ważny również do historii Polski. Biografie wielu osób związanych swą działalnością ze Spiszem i Tatrami ogłaszał w czasopismach, a jako osobną książkę wydał Ehrenhalle verdienstvoller Zipser des XIX. Jahrhunderts (Igló 1901). Ogłosił pierwszą historię dawnego górnictwa tatrz.: Bergbau in der Tátra ("Jahrb. UKV" 6, 1879); ukazała się też ona w pol. przekładzie: Górnictwo w Tatrach ("Prz. Zakop." 1903, nry 3-11). Interesował się jaskiniami Tatr Biel., napisał o nich szereg artykułów i wydał przewodnik do Bielskiej Jaskini i okolicy: Beschreibung der Szepes-Bélaer Tropfstein-Höhle sammt einigen Ausflügen in der östlichen Tatra und im Pieninen-Gebiete (Szepes-Béla 1883); wydano go również po węgiersku. Założenie i rozwój uzdrowiska Tatrz. Kotlina były w znacznej mierze również zasługą W.

W. był zapalonym turystą tatrz. Prowadził w Tatry wycieczki szkolne i sam uprawiał turystykę. O własnych wycieczkach i na tematy tur. w ogóle oraz z dziedziny etnografii, toponomastyki, botaniki, spraw gosp. itd. ogłosił kilkaset artykułów oraz prac nauk. i pop., związanych ze Spiszem i Tatrami. Był niezwykle czynny w pracy społ., zarówno w Białej Spiskiej jak i na szerszym terenie.

Pomagał w urządzaniu Muzeum Karpackiego w Popradzie i był jednym z czołowych działaczy Węg. Tow. Karp. (MKE); był jednym z jego założycieli oraz wiceprezesem w 1880-90. Towarzystwo to mianowało W. swym członkiem hon., a w niem. i węg. nazewnictwie Tatr uczczono go przez nadanie jego nazwiska Małemu Kiezmarskiemu Szczytowi: Weberspitze, Wéber-csúcs.

Lit. - "Tur. und Alp." 3, 1922-23, nr 3 (bk= Karl Bruckner).

---