Ważeckie Schronisko (ok. 1180 m); Važecká chata, potocznie Kertészova
chata lub Kertészova Važecká chata; Važecer Hütte, Važecer Schutzhaus; Vágfalvi
menedékház, Vázseci menedékház. S. Prywatne drewniane schronisko tur.
stojące dawniej nieco na pd.-wsch. od starej leśniczówki przy Trzech Źródłach, w
odległości kilku minut drogi od niej i po przeciwnej stronie Bielańskiej Wody,
trochę powyżej zbudowanej po wojnie szosy (Tatrz. Droga Młodzieży). Wybudował to
schronisko Jozef Kertész w 1933 i następnie prowadził do 1944.
W czasie II wojny światowej W.S. stało się punktem oparcia dla ludzi
udających się nielegalnie z okupowanej przez Niemców Polski na Węgry i także dla
kurierów pol. na trasie z Zakopanego do Budapesztu; wszystkim im Kertész
udzielał schronienia i różnej pomocy. W czasie Powstania Słow. przebywał tu
nieraz słow. oddział partyzancki "Vysoké Tatry". Dnia 26 IX 1944 partyzanci
słow. i radz. walczyli przy W.S. z niem. oddziałem wojsk.; zginęli tu wtedy:
partyzant słow. Ján Raso i partyzant radz. Wasyl Szyroczenko (Vasil Širočenko).
Następnego dnia, 27 IX 1944, po wycofaniu się partyzantów, Niemcy spalili
schronisko.
Po wojnie, w 1961, na miejscu W.S. postawiono nowe schronisko tur., nazwane
po słow. Chata kpt. Rášu (nazwa przeniesiona z Furkotnego Schroniska, spalonego
w 1956). W 1970 zamieniono to schronisko na zamknięty dla turystów dom
wycieczkowy pracowników domów towarowych z Koszyc. Przy tym domu stoi pomnik
(symboliczny grobowiec) partyzantów, którzy tu zginęli w 1944. Inny pomnik stoi
niedaleko stąd przy szosie ku czci 7 partyzantów, którzy w 1945 zginęli na
Groniku u stóp Krywania.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
