Rzewuski Walery (14 IV 1837 Kraków - 18 XI 1888 tamże). Od 1860 zawodowy
fotograf krak., jeden z czołowych pol. fotografów XIX w. i jeden z pierwszych
fotografów tatrz. (od 1859). Jego działalność fot. jest związana gł. z Krakowem
i okolicą (ludzie, zabytki, typy lud.). W 1869-88 był krak. radnym miejskim, w
1874 członkiem wydziału TT.
W Tatrach i na Podtatrzu fotografował w 1859, 1861 i może w latach
następnych. Były to zdjęcia stereoskopowe (podwójne) i zapewne także pojedyncze.
Przedstawiały widoki tatrz., sceny tur. (osoby na tle krajobrazu), górali i
sceny z ich życia, szałasy i in. budynki oraz fragmenty ówczesnych Kuźnic.
Oryginały tych zdjęć uchodziły długo za zaginione i znano tylko 18 z nich w
postaci niezbyt wiernych reprodukcji drzeworytniczych, które ukazały się w
warsz. "Tygodniku Ilustr." w 1860, 1862, 1863 i 1864 przy artykułach J.K.
Turskiego, K.Łapczyńskiego, W.L. Anczyca i osobno. Jednakże w latach międzywoj.
odnalazło się trochę starych oryginalnych tatrz. fotografii, które są może
Rzewuskiego (w zbiorach W.H. Paryskiego), a ok. 1975 znaleziono rzeczywiste jego
zdjęcia tatrz. w zbiorach prywatnych (Darowskich w Krakowie) i w Archiwum
Państw. w Krakowie.
Zarówno reprodukcje drzeworytnicze, jak i oryg. fotografie Rz. mają dziś dużą
wartość dokumentacyjną, a także etnograficzną. Wielką wystawę poświęconą życiu i
twórczości Rz. jako fotografa urządziło Muzeum Nar. w Krakowie w lutym 1988.
Lit. - Wanda Mossakowska: Walery Rzewuski (1837-1888), fotograf. Wr.
1981 (z reprodukcjami zdjęć tatrz.). - A.B.: Fotografował z natury.
"Kraków" 1984, nr 3 (z fot.). - "PSB" 34, 1992 (Jerzy
Koziński).
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
