różanecznik

różanecznik (Rhododendron ) z rodziny Wrzosowatych (Ericaceae ). W starszym piśmiennictwie podawano nieraz, że ta alpejska i wsch.-karpacka roślina występuje dziko w Tatrach, m.in. na Giewoncie i w Tatrach Bielskich. Jednak dziko rosnących w Tatrach różaneczników (czyli rododendronów) nie ma i nigdy nie było. Te okazy, które dawniej tu i owdzie w Tatrach znajdowano, były roślinami wprowadzonymi sztucznie. Najpierw czynił to Maksymilian Nowicki w 1864 lub wcześniej. Roślinę tę hodowali w Zakopanem, a potem przesadzali w Tatry również Homolacsowie (właściciele dóbr zakop.) oraz dr Ignacy Baranowski.

Następnie Węg. Tow. Karp. (MKE) w 1880-90 sprowadzało z Alp i Karpat Wsch. duże ilości nasion i sadzonek różaneczników Rh. hirsutum i Rh. ferrugineum. Sadzonki te wprowadzano głównie w Tatrach Biel., m.in. w Dolinie do Siedmiu Źródeł, na Muraniu i w Dolinie Drabinie, ale także w Tatrach Wysokich: w Wielickiej Dolinie, na zboczach Sławkowskiego Szczytu i w Staroleśnej Dolinie. Prace sadzeniowe z ramienia MKE prowadził Samuel Weber, Michael Greisiger i in. Potem, przy kontrolach, okazało się, że sadzonki r. szybko ginęły z różnych przyczyn, zaniechano więc dalszego sadzenia. Ale jeszcze w 1891 Tow. Tatrz. sprowadziło nasiona r. (Rh. ferrugineum ) i zasiano je w różnych miejscach Tatr, również bezskutecznie.Wszystkie te usiłowania, aby wprowadzić r. w Tatry, wynikały z mylnej i wkrótce zarzuconej idei "wzbogacania flory i fauny Tatr".

Po 1891 nie zanotowano już znalezienia r. w Tatrach; wszystkie posadzone widocznie szybko wyginęły w obcych dla siebie warunkach.

Lit. - S.W. (=Samuel Weber): Die Verpflanzung der Alpenrose. "Zipser Bote" 28, 1890, nr 25. - Bolesław Hryniewiecki: Czy rosły dziko różaneczniki w Tatrach? "Acta Soc. Bot. Pol." 17, 1946, nr 1. - Ivan Bohuš: Rhododendron hirsutum v Tatrách. "Ochr. Přír." 11, 1956, nr 5.

---