Pławicki Feliks

Pławicki Feliks (1834 - ok. 1925? Lwów?). Pochodził z Pławnic. Kapitan armii austr., w 1869 był "rządcą zakładu niżniego na Miodziusiu" w Szczawnicy (w Pieninach). W 1873 był inicjatorem założenia Tow. Tatrzańskiego i jednym z jego założycieli. P. wspólnie z Eugeniuszem Janotą opracował też pierwszy statut tego towarzystwa i w 1874 był zastępcą członka zarządu.

Po 1874 już nie działał w TT, ale jako poseł do Sejmu Krajowego popierał to towarzystwo. W 1877-89 (i później?) był posłem z pow. nowotarskiego do Sejmu Krajowego w Galicji. W 1880-1905 należała do niego połowa dóbr dworskich w Szczawnicy. W 1893 uczestniczył w zebraniu założycielskim Oddziału Pienińskiego TT w Szczawnicy. W 1900-1903 był prezesem Galicyjskiego Tow. Ochrony Zwierząt.

P. jako poseł z pow. nowotarskiego był b. aktywny, i to często skutecznie, w obronie różnych interesów gmin podh. i granicy państw. od strony Węgier. W 1877 spowodował szybkie załatwienie sporu granicznego na obszarze galicyjskiej wsi Dębno i wówczas węg. wsi Frydman. Od 1878 starał się o rozwój gospodarki rybnej w całym kraju, zwł. w pow. nowotarskim (zarybianie Dunajca); pisał o tym w prasie ("Czas" 27 IV 1879). Interweniował w sprawie dróg i szkolnictwa na Podhalu, m.in. już w 1882 postulował stworzenie tam pierwszego gimnazjum (w Nowym Targu), wyjednywał stypendia dla Podhalan na studia wyższe.

Bezpośrednio z Tatrami związane są dwie sprawy. Pierwsza to wieloletni spór graniczny o Morskie Oko. P. występował w Sejmie Krajowym od 1883 w obronie interesów pol.; sprawa ta jest omówiona w osobnym druku: Sprawozdanie Komisyi prawniczej o wniosku posła Pławickiego względem zapewnienia Reprezentacyi krajowej odpowiedniego wpływu przy sporach o granice kraju, tudzież o petycyi Towarzystwa tatrzańskiego, spowodowanej sporem Galicyi i Węgier o t. zw. Morskie Oko (Lw. 1884).

Druga sprawa, to projekt P. ratowania dóbr zakop. w Tatrach przez ich kupno na licytacji przez Wydział Krajowy. Propozycję swą wniósł do Sejmu Krajowego i własnym kosztem ogłosił jako druk ulotny: Projekt do wniosku J. Ex. Pana Marszałka krajowego hr. Tarnowskiego, celem uczczenia 40-letniej rocznicy panowania Cesarza Franciszka Józefa (Lw. 1888); pisano o tym także w czasopismach ("Łowiec" 11, 1888, s. 30). Proponowany sposób korzystania z tych dóbr nie był we wszystkich punktach właściwy (rewir myśl. dla cesarza), zresztą dobra te w 1889 zakupił Władysław Zamoyski i cesarz nie polował na kozice w Tatrach Polskich.Powyższe sprawy i in. (np. starania P. na korzyść Zakopanego i Tow. Tatrz.) omawia P. w swym druku przedwyborczym pt. Odezwa Szanowni wyborcy i Bracia rolnicy powiatu Nowotarskiego (Maniowy 1889); wydał to, gdy kandydował po raz trzeci na posła. Wcześniej wydał również List otwarty do moich wyborców na Sejm krajowy, przy okazyi wyborów do Rady Państwa (Lw. 1879). Pisał też o Grocie św. Kingi w Pieninach ("Tydzień", Lw., 13, 1905, nr 30).

Lit. - Jan Reychman: Początki Towarzystwa Tatrzańskiego. "Wierchy" 18, 1948. - Barbara Węglarz: Feliks Pławicki, właściciel połowy dóbr dworskich "Szczawnica" w XIX wieku. "Prace Pienińskie" nr 1, 1989. - Witold H. Paryski: Mało znany Feliks Pławicki. "Prace Pienińskie" nr 3, 1991.

---