Pieniążek Józef (1888 - 24 V 1953 Kraków). Malarz i grafik (krak. ASP,
uczeń, potem przyjaciel Leona Wyczółkowskiego). W 1925-38 wystawiał swe prace w
Warszawie, Krakowie i in. miastach.
Z inspiracji Wyczółkowskiego od 1925 P. na swych licznych obrazach utrwalał
ginące już pozostałości dawnego stroju lud. i in. zabytków dawnej sztuki
(kościoły, kaplice), często na tle krajobrazu.
Z jego licznych wędrówek i poszukiwań na Podkarpaciu Pol. powstał duży cykl
akwarel Ziemia Podtatrzańska w obrazach, nie tylko z Podtatrza Polskiego,
ale z szerszego terenu, od Żywiecczyzny po Sądecczyznę, m.in. z Podhala
(Grajkowie góralscy z Witowa), Orawy i Spisza (np. z Jurgowa i z wnętrza
starego kościoła w Trybszu z XVII-wieczną panoramą Tatr). Reprodukcje obrazów z
tego cyklu ukazywały się od 1929 w różnych publikacjach, a następnie 40 barwnych
reprodukcji na planszach w albumie P.: Podhale w obrazach (Lw. 1937), tu
także z szerszego obszaru niż sugeruje tytuł.
W związku z tą swoją wielką pracą artyst. i dokumentacyjną P. ogłosił też
wiele artykułów ilustrowanych obrazami, np.: Sztuka i zabytki naszej Orawy
("Ziemia" 1931, nr 8-10), Krajobraz i zabytki polskiego Spisza (tamże
1934, nr 5), O ginącym stroju ludowym i ostatnich jego wytwórcach
("Wierchy" 12, 1934).
Lit. - "Wierchy" 22, 1953, s. 317. - Leon Wyczółkowski. Listy i
wspomnienia. Wr. 1960 (oprac. Maria Twarowska).
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
