Myczkowski Stefan

Myczkowski Stefan (14 VII 1923 Jankowice, pow. Jarosław - 2 VI 1977 w wypadku drogowym k. Krynicy, poch. w Krakowie). Leśnik i agrotechnik, prof. nauk leśnych, autor licznych prac nauk. i pop.-nauk., działacz społ. i kult., prelegent i wykładowca, czł. wielu instytucji nauk. i społecznych.

Szkoły średniej nie ukończył z powodu wybuchu II wojny światowej. Potem pracował w leśnictwie jako praktykant, brał udział w ruchu oporu i wstąpił do AK. Schwytany przez gestapo w 1944 został zesłany do niem. obozu koncentr. we Flossenburgu, a stamtąd do Langenfeld w Saksonii. Do Polski wrócił w poł. 1945.

W 1946 zdał maturę, a po studiach na Wydz. Rolniczo-Leśnym UJ w Krakowie otrzymał dyplom (1952) jako inż. leśnik i mgr nauk agrotechnicznych. W tymże roku objął pracę w Zakładzie Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (1952-67) ze skierowaniem na Tatrzańską Stację Naukową w Zakopanem. Po blisko dwóch latach wrocił do Krakowa, gdzie obronił pracę doktorską (1959). W 1956-63 był dodatkowo zatrudniony jako kierownik Pracowni Ekologii Lasu w Zakładzie Badań Leśnych PAN w Krakowie.

Habilitował się w 1965 (w SGGW) na podstawie pracy Struktura i ekologia zespołu świerka Piceetum tatricum u górnej granicy lasu w Tatrzańskim Parku Narodowym w dolinach Stawów Gąsienicowych i Pańszczycy ("Ochr. Przyr." 30, 1964).

Od 1967 był w Krakowie w AR kierownikiem Katedry na Wydziale Leśnym, a od 1972 wicedyrektorem Instytutu Hodowli Lasu. W 1972 został profesorem nadzwyczajnym.

Prowadził badania nauk. w Karpatach Zach., zwł. w Tatrach i od 1953 ogłosił wiele rozpraw i artykułów nauk. i pop.-nauk., m.in.: Szkody mrozowe w drzewostanach bukowych w Tatrach ("Chrońmy Przyr. Ojcz." 1953, nr 6), Naturalne szpalery świerkowe nad górną granicą lasu na stokach Małej Kosistej w Tatrach (tamże 1955, nr 2), Zagadnienia ochrony przyrody w Tatrzańskim Parku Narodowym (tamże 1957, nr 1). Zajmował się też wpływem śniegu i lawin na las, np. w pracach: Ekologia zespołów leśnych Tatr Pol. ze szczególnym uwzględnieniem jej związku z pokrywą śnieżną ("Ochr. Przyr." 23, 1955), Wpływ lawin śnieżnych na lasy Tatrzańskiego Parku Narodowego (tamże 28, 1962).Szczególnie wybitnym dziełem M., o szerokim zakresie zagadnień ochrony przyrody (także i Tatr), jest książka Człowiek - przyroda - cywilizacja (Wa. 1976), dzieło o nieprzemijającej wartości.Ważną pracą pod redakcją M. i z kilkoma rozdziałami jego pióra jest też dzieło zbior. Rodzime drzewa Tatr ("Studia Ośrodka Dokum. Fizjogr.", t. 3 i 4, 1974 i 1975). M. jest również autorem lub współautorem szeregu map, jak: Mapa fitosocjologiczna lasów tatrzańskich, Mapa drzewostanów Tatr, Mapa zasięgów drzew w Tatrach, Mapa waloryzacji lasów i kosodrzewiny (wszystkie w "Atlasie Tatrzańskiego Parku Narodowego" 1985).

Odczyty, prelekcje i wykłady M., ilustrowane jego własnymi fotografiami i przezroczami, liczyły się na setki. Udzielał też chętnie wywiadów, upowszechniających idee ochrony przyrody (zwł. Tatr), np. wywiad z nim Michaliny Białeckiej: Chronić przyrodę to znaczy chronić człowieka .

Był też M. wielkim społecznikiem i czynnym członkiem rozlicznych instytucji: przewodniczącym Woj. Komitetu Ochrony Przyrody w Krakowie, przewodniczącym Komisji Typologii Leśnej i Ochrony Przyrody, zastępcą przewodniczącego w Komitecie Nauk Leśnych, także w Ośrodku Dokumentacji Fizjograficznej Oddziału PAN w Krakowie, czł. ZG Pol. Tow. Leśnego, czł. Rady TPN oraz licznych in. komitetów i komisji PAN, rad nauk. uczelni i in. placówek nauk.; w swej własnej uczelni był też zastępcą dyrektora Instytutu Hodowli Lasu, członkiem Rady Wydziału Leśnego i członkiem Rady Nauk. Instytutu Biologii Stosowanej.

Szczególnie ważne i doniosłe jest zorganizowanie przez M. i objęcie kierownictwa Podyplomowego Studium Ochrony Przyrody przy Wydz. Leśnym AR.

Był też członkiem paru komitetów redakc. (w jednym z nich nacz. redaktorem), członkiem i żywym działaczem Ligi Ochrony Przyrody, ZBOWiD, Związku Inwalidów Wojennych, Związku byłych Więźniów Hitlerowskich Obozów Koncentr., Związku Nauczycielstwa Pol. i wielu in.Szeroka i owocna działalność M. stała się znana i głośna w kraju i za granicą. W 1975 otrzymał nagrodę Europy im. J.W. Goethego za osiągnięcia nauk. w zakresie ochrony i kształtowania krajobrazu, został też członkiem Komisji Ekologicznej Międzynar. Unii Ochrony Przyrody.Jego imieniem nazwano stworzone przez niego Podyplomowe Studium Ochrony Przyrody przy Wydz. Leśnym AR im. prof. Stefana Myczkowskiego. Na studium tym corocznie kształci się ok. 100 słuchaczy z całej Polski, fachowców różnych specjalności. Pod kierunkiem M. wykonano kilkadziesiąt prac magisterskich oraz cztery doktoraty.

W 1975 rozpoczęto starania o nadanie mu tytułu profesora zwycz. oraz członka koresp. PAN. Zmarł zanim te plany się zrealizowały.

Lit. - "Chrońmy Przyr. Ojcz." 1977, nr 5-6 (Jerzy Fabijanowski). - "Wierchy" 47, 1978 (Zofia Radwańska-Paryska). - "Ochr. Przyr." 42, 1979.

---