Leszczycki Stanisław

Leszczycki Stanisław (8 V 1907 Mielec). Geograf, prof. UJ (1945-48) i UW (1948-70), twórca i dyr. Inst. Geogr. PAN (1953-78), czł. koresp. (1952) i czł. rzecz. PAN (1964), autor licznych prac geogr. i z dziedziny planowania przestrzennego.

W 1939-41 był więziony w niem. obozach koncentr. w Sachsenhausen i Dachau. Poseł do KRN 1945-47 i na Sejm 1947-52, wicemin. MSZ 1946-50.

W 1928-31 uczestniczył w zespołowych badaniach nauk. prowadzonych (gł. w zimie) w Dolinie Pięciu Stawów Pol . i w związku z tym ogłosił szereg notatek i kilka prac, np. Kozice w Dolinie Pięciu Stawów w zimie r. 1928 29 ("Ochr. Przyr." 1929), Współczesny stan badań niwalnych w Polsce ("Wiad. Geogr." 1931), Badania nad opadami Tatr Wysokich ("Wiad. Meteor. i Hydrograf." 1931), Badania insolacyjne w Tatrach Wysokich (tamże 1932).

W nast. latach prowadził badania nad osadnictwem, planowaniem regionalnym i geografią turyzmu na Podtatrzu i Podkarpaciu, ogłaszając m.in.: Osadnictwo Zachodnich Karpat Polskich ("Wiad. Geogr." 1934) oraz podstawową w tej dziedzinie do dziś monografię pt. Region Podhala. Podstawy geograficzno-gospodarcze planu regionalnego (Kr. 1938); praca ta obejmuje cały pow. nowotarski (z Tatrami Pol .).

Pisywał też na tematy związane z ochroną przyrody i środowiska, np. Ochrona przyrody a postulaty turystyki w Tatrach. Refleksje podyskusyjne nad Tatrzańskim Parkiem Narodowym ("Gaz. Pol." 1934, nr 73), Rola naturalnego środowiska geograficznego w planowaniu regionalnym ("Ochr. Przyr." 1937), syntetyczne rozważania nad ochroną przyrody i środowiska w Polsce pt. Ratować siebie ("Polityka" 1971, nr 48).

Miał też zainteresowania krajozn., pisywał na ten temat, np. Krajoznawstwo na usługach upowszechnienia kultury i poznania Polski współczesnej ("Ziemia" 1948), a także działał społecznie w krajoznawstwie: w 1949-50 był prezesem PTK. W 1950 został członkiem hon. PTTK.

Działalność nauk. L. była nieraz opisana, zwykle jednak uwypukla się jedynie jego powojenne zasługi w dziedzinie geografii ekon. i stosowanej, przestrzennego zagospodarowania kraju oraz historii i metodologii geografii; jego przedwojenne prace nauk. dotyczące Tatr i Podtatrza, i w ogóle Karpat , omówił W.H. Paryski pt. Stanisław Leszczycki jako badacz regionu karpackiego w poświęconym mu tomie 8 "Pasterstwa Tatr Pol. i Podh." (Wr. 1970), gdzie podkreślono jego zasługi dla rozwoju badań tatrz., i to również w latach po II wojnie światowej.

---