Biała Spiska;
Pomijając najdawniejszą ludność tego obszaru, po której pozostały tylko
znaleziska archeol., ludność B.S. była pierwotnie słow., potem głównie niem. i
słow. z domieszką pol., a po II wojnie świat. przeważnie słowacka. Mieszk.: ok.
1785 było 2600, w 1830: 2782, 1910: 2887, 1940: 3706, 1948: 3153, 1970:
4485.
Od początku swego istnienia (1164? 1246? 1263) B.S.
należała do Węgier, od 1412 wraz z in. miastami spiskimi była zastawiona Polsce
i wtedy wchodziła w skład polskiego starostwa
spiskiego
, które w 1769 zostało okupowane przez wojska
austr., a w 1772 wcielone do Węgier; B.S. w 1918-38 i 1945-92 znajdowała się w
Czechosłowacji, w 1938-45 i od 1993 w Słowacji.
Tereny należące do B.S. od pocz. XIV w. (lub nawet
wcześniej) aż do poł. XX w. sięgały w głąb Tatr obejmując część Kiezmarskiej
Doliny i sporą pd.-wsch. część Tatr Biel. (» własnościowe
sprawy
). Niektórzy mieszkańcy B.S. w owych
stuleciach zajmowali się pasterstwem w Tatrach; pasterzami byli głównie Słowacy,
ale także pol. górale spiscy.
W związku z odkryciem i udostępnieniem Bielskiej
Jaskini, B.S. na swoim wówczas terenie założyła w 1883 małe uzdrowisko,
dzisiejszą Tatrzańską
Kotlinę. W 1948-52 państwo czechosł. przejęło tatrz. tereny B.S. wraz z
Tatrzańską Kotliną aż prawie do Szarpańca i przyłączyło
do Tatrz.
Łomnicy, a w 1952 wszystkie tatrz. tereny, które niegdyś należały do B.S.,
ale bez Tatrz. Kotliny, przeszły pod zarząd dyrekcji TANAPu
.
Wbrew in. domysłom nazwa B.S. pochodzi od Bielskiego Potoku, który pierwotnie
nazywał się Biala i Biela. Natomiast od B.S. pochodzą nazwy Tatry Bielskie i
Bielska Jaskinia.
