Krzeptowska Maria (1 IX 1910 Brzegi k. Bukowiny
Tatrz. - 15 VI 1973 Kościelisko, poch. w Zakopanem na starym cment.), córka » Wojciecha Budza , siostra » Wiktorii (Wikty) Bigosowej . Wieloletnia
dzierżawczyni i kierowniczka schronisk tur. w Tatrach .
W 1930-31 objęła po swym ojcu dzierżawę i kierownictwo schroniska PTT w
Starej Roztoce, gdzie już poprzednio pomagała ojcu.
W czerwcu 1930 poślubiła » Andrzeja Krzeptowskiego II . W 1931-39
dzierżawił on schronisko PTT przy Pięciu
Stawach Polskich
i wtedy prowadzili je wspólnie.
Po krótkiej przerwie spowodowanej wybuchem wojny, Maria K. wróciła w 1940 do
schroniska i prowadziła je (pomagał jej Franciszek Gabryś) do 1945; opuszczone
wtedy schronisko spłonęło.
Maria i Andrzej Krzeptowscy w 1947 wybudowali małe
prowizoryczne schronisko drewniane przy Pięciu Stawach i prowadzili je w 1947-53
jako schronisko PTT, a od 1953 Maria K. kierowała nowym, murowanym schroniskiem
PTTK tamże, zrazu z mężem, a od 1957 (kiedy on objął schronisko w Starej Roztoce
) już sama, z pomocą
starszego syna Andrzeja, aż do 1968, a formalnie do 1973 kiedy na parę miesięcy
przed jej śmiercią agentem prowadzącym to schronisko został jej młodszy syn,
Józef; w rzeczywistości już od 1968 schronisko było prowadzone przez obu
synów.
Maria K. sama pisała swe wspomnienia, ale drukiem ukazała się tylko jej
obszerna relacja Góry i ja,
spisana przez Krystynę Sałygę ("Turysta"
1960, nry 6-13). Relacja ta jest interesującą gawędą wspomnieniową, ale nie
dokumentem hist., zwł. w odniesieniu do okresu II wojny świat. i tuż po niej.
Krótsze wspomnienie ogłosiła później sama Maria K. pt. 35 lat w Dolinie
Pięciu Stawów ("Przekrój" 1965, nr 1052).
W schroniskach tatrz. przepracowała Maria K. ponad 40 lat. W prowadzonych
przez nią i jej męża schroniskach oboje stwarzali prawdziwie tur. atmosferę o
swoistym charakterze, oboje byli b. popularni wśród turystów i narciarzy pol. i
cieszyli się ich sympatią.
