konwencja turystyczna

konwencja turystyczna. Przed I wojną świat. turyści mogli przekraczać austr.-węg. granicę w Tatrach i na Podtatrzu bez ograniczeń i formalności. Od 1919 aby przekroczyć granicę pol.-czechosł. trzeba było mieć paszport albo wydaną przez lokalne władze przepustkę.

Dnia 30 V 1925 Polska i Czechosłowacja zawarły konwencję turystyczną (zwaną też umową lub ugodą tur.), która weszła w życie 14 VI 1926. Na podstawie tej konwencji legitymacje członkowskie PTT i KČST (a w sezonie zim. także pol. i czechosł. związku narc.) - potwierdzone bezpłatnie przez władze adm. i konsulat pol. czy czechosł. - uprawniały przez cały rok do przekraczania granicy każdym szlakiem tur. na obszarze 3 pasów tur.

Pas obejmujący Tatry sięgał ku pn. (dla obywateli czechosł.) po linię Cieszyn - Bielsko Biała - Żywiec - Sucha - Chabówka - Rabka - Gorce - Ochotnica - Stary Sącz - Pisana Hala - Krynica - Muszynka, a ku pd. (dla obywateli pol.) po linię Cieszyn - Frydek - Turzówka - Czaca - Żylina - Królewiany - Mikułasz Lipt. - Królewska Lehota - Ważec - Łuczywna - Poprad - Kiezmark - Podoliniec - Stara Lubowla - Pławiec - Bardiów - Zborów - Konieczna.

Konwencją tur. nie byli objęci członkowie spiskoniem. Karpathenvereinu, ale do 1931 ich legitymacje członkowskie zwykle wystarczały do przekraczania granicy, potem jednak władze graniczne (najpierw czechosł., potem pol.) coraz częściej nie uznawaly tych legitymacji za wystarczający dokument do przejścia granicy i od 1932 członkowie Karpathenvereinu musieli zaopatrywać się w in. dokumenty.

Po wejściu w życie k.t. utrzymano też nadal tzw. "legitymacje tatrzańskie", tj. przepustki graniczne wydawane przez starostwo w Nowym Targu oraz policję w Zakopanem i Szczawnicy każdemu obywatelowi pol. w sezonie letnim i zim. z ważnością 6-dniową (dla przyjezdnych turystów) lub dłuższą, do 3 miesięcy (dla zameldowanych letników). "Legitymacje tatrzańskie" uprawniały obywateli pol. do poruszania się w pasie, który sięgał po linię kolejową Sucha Góra - Królewiany - Poprad - Podoliniec.

Po II wojnie świat. wznowiono pol.-czechosł. k.t. dopiero w 1956, ale na in. zasadach, a jej zasięg terytorialny rozszerzano stopniowo.

Od 1962 obszar konwencyjny dla obywateli pol. obejmował całe Tatry i część Podtatrza, po linię Bobrów - Namiestów - Twardoszyn - Orawski Zamek - Królewiany - Rużomberk - Mikułasz Lipt. (z Demianowską Doliną po Chopok) - Tatrz. Szczyrba - Poprad - Stary Smokowiec - Tatrz. Łomnica - Tatrz. Kotlina - Biała Spiska - Stara Wieś Spiska - Czerwony Klasztor. Granicę państw. można było przekraczać jedynie w Chyżnem, Chochołowie, na Łysej Polanie i w Niedzicy (na przejściach granicznych). Przepustkę konwencyjną mógł otrzymać każdy obywatel dwa razy rocznie po 6 dni.

Dla czechosł. obywateli obszar konwencyjny sięgał w Polsce po linię Bobrów - Jabłonka - Spytkowice - Rabka - Mszana Dolna - Limanowa - Tęgoborze - Wytrzyszczka - Rożnów - Dąbrowa - Nowy Sącz - Stary Sącz - Gołkowice - Łącko - Krościenko, skąd Dunajcem do granicy państw. naprzeciw Leśnicy. Ponadto w odpowiednio zorganizowanych grupach obywatele czechosł. mogli uczestniczyć w jednodniowych wycieczkach z Zakopanego do Oświęcimia, Krakowa i Wieliczki.

Przepustki konwencyjne można było uzyskiwać indywidualnie lub grupowo i uprawniały one do nabycia pewnej sumy dewiz sąsiedniego państwa. W 1980 władze czechosł. zawiesiły konwencję turystyczną.

---