herby i pieczęcie

herby i pieczęcie. Motywy tatrz. pojawiały się od dawna na h. państw., na h. rodów szlacheckich z Podtatrza oraz na herbach i pieczęciach miejscowości podtatrz.

Na dawnym h. Węgier są trzy góry o kopczykowatym kształcie, a symbolizują one trzy pasma górskie: Tatry, Fatrę i Matrę, jak zaświadcza bodaj pierwszy Martin Szentiványi w swym dziele Curiosiora et selectiora variarum scientiarum miscellanea, decadis II pars 1 (Tyrnaviae 1691), gdzie na s. 118 pisze: "Postremo montes sive colles, quorum tres ponuntur in Regni Hungariae insigni, sunt: Tatra, Fatra, et Matra." Wiadomość tę podali potem w swych dziełach również jezuici Josephus Koller i Samuel Timon w 1734.

Owe trzy kopce (z podwójnym krzyżem na środkowym) przejęli z dawnego h. Węgier w 1848 szturowcy i uznali za h. Słowacji (która nie była jeszcze wtedy państwem) i Słowaków. Od 1863 Macierz Słowacka (Matica slovenská) używała pieczęci z owym h., a w 1920 ów h. Słowacji stał się częścią h. państwowego Czechosłowacji, aż do 1960. Wtedy przyjęto nowy h. Czechosłowacji, na którym owe trzy kopce z krzyżem zastąpiono nowym h. Słowacji: płonąca watra na tle sylwetki Krywania. W takiej formie, jako element herbu państw., tatrzański Krywań znalazł się na czechosł. monetach i banknotach.

Na najstarszej pieczęci miasta Biała Spiska z XV w. figuruje tylko dzwonek (atrybut św. Antoniego), na późniejszych pieczęciach (1599-1879) jest cała postać św. Antoniego, trzymającego w jednej ręce dzwonek, a w drugiej podwójny krzyż, ale w latach 1848-1903 były też pieczęcie tego miasta z in. herbem: na jednej połowie św. Antoni, na drugiej niedźwiedź, 4-7 świerków i 3 lub 4 dość śpiczaste szczyty górskie, które może miały symbolizować Łomnicę i Kiezmarskie Szczyty, dobrze widoczne z drogi wiodącej z Białej Spiskiej w Tatry.

Giewont znalazł się na niektórych starych pieczęciach gminy Zakopane.

---