Gorczyński Adam , pseud. Jadam z Zatora (1801, 1802
lub 1805 Tarnów - 24 V 1876 Brzeźnica, pow. Wadowice).
Literat i malarz (krótkie studia w Wiedniu), gospodarujący w swych dobrach w
pow. wadowickim, czł. Tow. Leśnego w Galicji (w 1855-56 wiceprezes), jeden z
założycieli Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Przyjaźnił się z Wincentym Polem .
W czasie swych licznych podróży po Galicji rysował i
malował pejzaże, a także spisywał lud. bajki i opowiadania. W 1830 i 1837 był w
Pieninach, a w Tatrach przed 1838 oraz
razem z malarzem Leonem Dembowskim
w 1850.
Z rysunków G. szereg litografii do wydawnictwa Aleksandra Zawadzkiego
Galicyja w obrazach (Lw. 1837-38) wykonał Karol Auer , m.in. jeden widok z
Pienin i trzy z Tatr: Góry Pieniny od wsi Szczawnicy, Nowy Targ (na tle
Tatr), Droga do Morskiego-oka w dolinie Białki, Morskie-oko w Tatrach. G.
wystawiał swe obrazy w Krakowie, m.in. w 1853: widok Chochołowa
; w 1854: Droga do Morskiego Oka w Tatrach i Widok
Czerwonego Klasztoru z gór Pienin; w 1855: Babia
Góra o rannej porze; w 1856: Czarny Dunajec w
Kościeliskach; w 1857: widok Kościeliskiej Doliny . W Muzeum Nar. w Krakowie
jest jego obraz olejny Krajobraz górski, a w Bibliotece Ossolińskich
rysunek Czorsztyn (datowany 1830) i obraz olejny Czorsztyn (z datą
1837).
Jako gorący zwolennik rodzimego malarstwa pejzażowego, G. zwracał uwagę
artystów na piękno krajobrazu pol., zwł. tatrzańskiego. W związku z tym ogłosił
felieton pt. Pejzaż ("Czas" 1853, nr 280 i 281) oraz rozprawę O Janie
Nepomucenie Głowackim artyście krajowym, i o krajo-obrazie w obecnym czasie
("Rocz. Tow. Nauk. Krak." 1862). Tematem jego artykułu pt. Korespondencia ("Dz. Mód Paryskich" 1843, nr 22) jest
malarz » Rudolf Alt
oraz jego obrazy
typów lud. i widoków z Galicji (G. udzielał mu pomocy i wskazówek).
G. od 1834 ogłaszał w licznych czasopismach i we własnych publikacjach
książkowych swoje wiersze, bajki, opowiadania, powieści hist. i utwory
dramatyczne, m.in. wiersz Pani Kinga; powiastka góralów ("Rozmaitości"
1834, nr 10; przedruk: "Przyjaciel Ludu" 1839, t. 2, nr 45), opowiadanie Hełm
Jaxy ("Rozmaitości" 1837, nr 16; przedruk w jego Sylva rerum Jadama,
Lw. 1842 i Kr. 1883; tu o Pieninach i Dunajcu), a o Kindze i Pieninach także
w artykule Stary Sądcz w Podgórzu Karpackim ("Tyg. Ilustr." 1860, nr
56).
