E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Tatry» ABC turysty» Bezpieczeństwo» Lawiny

Lawiny

 
Uroczystość odsłonięcia pomnika Karłowicza 1909 r. (fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego)

Lawiny, są to masy śniegu lub lodu, obsuwające się gwałtownie i niezmiernie szybko po zboczu górskim. Gdy się mówi o lawinach bez podania ich rodzaju, ma się zwykle na myśli lawiny śnieżne. Spadłszy na płaski teren na dnie węższych dolin, l.ś. nieraz toczą się siłą rozpędu jeszcze w górę na przeciwległy stok; często wyłamują las lub kosodrzewinę, burzą szałasy, powodują śmierć kozic i in. zwierzyny, nieraz zasypują szosę do Morskiego Oka. L.ś. w Tatrach były przyczyną śmierci wielu ludzi. W 1909 zginął w lawinie pod Małym Kościelcem znany taternik i kompozytor, Mieczysław Karłowicz.

Przyczyny lawin: 1) wzrost temperatury (ciepły wiatr, nasłonecznienie itp.); 2) oberwanie się nawisu (nawis spada na pokryte śniegiem zbocze i wywołuje lawinę); 3) spadające kamienie (w podobny sposób jak nawis); 4) podcięcie śnieżnego zbocza przez przechodzącego człowieka (pieszo lub na nartach) albo zwierzę; 5) głośne krzyki (wstrząsy powietrza); 6) wiatr, deszcz; 7) osiadanie śniegu.

Warunki terenowe sprzyjające powstawaniu lawin: 1) duże nachylenie stoku; 2) równa i gładka powierzchnia terenu (przy lawinach gruntowych nierówności terenu utrudniają ruszenie lawiny); 3) gładka, twarda powierzchnia pośredniej warstwy śniegu (po której łatwiej obsuwa się wierzchnia warstwa w postaci lawiny); 4) wypukły przekrój zbocza (przy wklęsłym przekroju zbocza lawina nie ruszy tak łatwo); 5) pd. wystawa stoków (pd. stoki są jednak czasem bezpieczniejsze, jeżeli lawiny na nich już zeszły); 6) wielka rozległość stoku.

Przeszukiwanie lawiniska
(fot. arch. MT)
   
Przeszukiwanie lawiniska
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego)
   
Zamarła Turnia 1913 r.
(fot. arch. MT)

Najczęstsza pora spadania lawin, nie wywołanych przez człowieka, to okres między godz. 11 a 15 (wpływ nasłonecznienia). Istnieją jednak b. liczne odstępstwa od tej reguły: lawiny spadają o każdej godzinie dnia i nocy. W Tatrach, zależnie od opadów śnieżnych i in. warunków, lawiny spadają od listopada do czerwca, najwięcej w marcu.  

STOPNIE ZAGROŻENIA LAWINOWEGO wg. TOPR
ZAGROŻENIE LAWINOWE STABILNOŚĆ POKRYWY ŚNIEGOWEJ PRAWDOPODO-
BIEŃSTWO SAMOISTNEGO I MECHANICZNEGO WYZWOLENIA LAWINY
ZALECENIA DLA RUCHU OSÓB
I
MAŁE
NA OGÓŁ BEZPIECZNA
Pokrywa śniegowa jest na ogół utrwalona i stabilna
Możliwe samorzutne zejście lawin małych rozmiarów w postaci tzw. zsuwów, szczególnie przy śniegach mokrych. Mechaniczne wyzwolenie lawiny możliwe na ekstremalnie stromych stokach o nachyleniu równym, lub większym niż 40°, tylko przy bardzo dużym dodatkowym obciążeniu**.
Na ogół dogodne warunki dla działalności górskiej. Bardzo strome i ekstremalnie strome stoki o nachyleniu równym, lub większym niż 40°, a zwłaszcza żleby, depresje i rozległe pola śnieżne, szczególnie w pobliżu grani należy przechodzić (przejeżdżać) pojedynczo. Unikać miejsc z nawianym śniegiem (tzw. poduchami śnieżnymi), zwłaszcza na ekstremalnie stromych stokach o nachyleniu równym, lub większym niż 40°, w żlebach, depresjach i rozległych polach śnieżnych.
II
UMIARKOWANE
SYTUACJA NIEBEZPIECZNA
Pokrywa śniegowa jest na ogół umiarkowanie stabilna, ale na stokach bardzo stromych o nachyleniu 35-40°, a zwłaszcza na ekstremalnie stromych o nachyleniu równym, lub większym niż 40° może być mało stabilna.
Możliwe jest samorzutne schodzenie pojedynczych lawin małych rozmiarów.
Mechaniczne wyzwolenie lawiny jest możliwe przede wszystkim na bardzo stromych stokach o nachyleniu 35-40°, przy dużym obciążeniu dodatkowym**. Na niektórych ekstremalnie stromych stokach o nachyleniu równym, lub większym niż 40° o niekorzystnych wystawach*, możliwe jest wyzwolenie lawiny średnich rozmiarów już przy małym dodatkowym obciążeniu**.
Częściowo niekorzystne warunki dla działalności górskiej. Zaleca się rezygnację z poruszania się pod i po stokach o nastromieniu o nachyleniu równym, lub większym niż 40° w szczególności po stronie zawietrznej i o niekorzystnych wystawach*, oraz zacienionych formacji w pobliżu grani. Uważać na nagromadzony na twardym podłożu przewiany śnieg. Po stokach stromych o nachyleniu 30-35° i bardzo stromych o nachyleniu 35-40°, poruszać się ostrożnie i pojedynczo z zachowaniem bezpiecznych odległości (min. 10 m.) Unikać żlebów, depresji i rozległych pól śnieżnych. Bezpieczne poruszanie się wymaga umiejętności samodzielnej oceny zagrożenia lawinowego w terenie i ostrożnego wyboru trasy.
III
ZNACZNE
SYTUACJA KRYTYCZNA !
Warunki w znacznej mierze niekorzystne. Już na wielu stromych stokach o nachyleniu 35-40°, pokrywa śniegowa jest utrwalona co najwyżej umiarkowanie, lub słabo

Możliwe jest częste, samorzutne schodzenie średnich bądź pojedynczych dużych lawin, czasami osiągających nawet dna dolin. Mechaniczne wyzwolenie lawiny jest możliwe przede wszystkim na stromych stokach o nachyleniu 30-35° już przy małym obciążeniu dodatkowym**. Na niektórych bardzo stromych stokach o nachyleniu 35-40° możliwe jest wyzwolenie lawiny średnich rozmiarów z dużej odległości już przy małym dodatkowym obciążeniu**.
Warunki w znacznej mierze niekorzystne.
Zaleca się rezygnację z poruszania się pod i po stokach o nastromieniu 35° i więcej. Po stokach stromych o nachyleniu 30-35° poruszać się ostrożnie i pojedynczo z zachowaniem bezpiecznych, dużych odległości (min.15-20 m.). Zdecydowanie unikać żlebów, depresji i rozległych pól śnieżnych. Bezpieczne poruszanie się wymaga dużego doświadczenia i umiejętności samodzielnej oceny zagrożenia lawinowego w terenie. Mniej doświadczonym zaleca się wyjścia tylko pod opieką profesjonalnego przewodnika, lub rezygnację z wyjścia w teren wysokogórski, ponad naturalną górną granicę lasu.
IV
DUŻE
SYTUACJA SKRAJNIE KRYTYCZNA !
Warunki niekorzystne. Pokrywa śniegowa jest słabo utrwalona już na wszystkich stromych stokach o nachyleniu 30-35°
Możliwe jest samorzutne schodzenie dużych lawin, zagrażających miejscom zazwyczaj bezpiecznym, często osiągając przeciwstoki. Mechaniczne wyzwolenie lawiny jest bardzo prawdopodobne już na umiarkowanie stromych stokach o nachyleniu równym. lub mniejszym niż 30°przy małym dodatkowym obciążeniu** z bardzo dużej odległości .
Warunki zdecydowanie niekorzystne.
Zaleca się zaniechania wszelkich wyjść w teren wysokogórski, oraz rezygnację z poruszania się w partiach niższych - pod i po stokach o nastromieniu 30° i więcej.
V
BARDZO DUŻE
SYTUACJA KATASTROFALNA !
Pokrywa śniegowa jest na rozległym obszarze bardzo słabo utrwalona.
Należy spodziewać się samorzutnego schodzenia wielu dużych lawin także w terenie umiarkowanie stromym o nachyleniu równym. lub mniejszym niż 30° . Zagrożenie obejmuje już całe doliny, aż do ich ujścia.
Poruszanie się w terenie jest zazwyczaj niemożliwe.

 

ZNACZENIE ODNOŚNIKÓW;
* UWAGA!!! za szczególnie niebezpieczne należy zawsze uważać stoki o wystawie północno-wschodniej, północnej i północno-zachodniej. Czynnikiem radykalnie zwiększającym zagrożenie lawinowe jest silny wiatr w połączeniu z opadem śniegu, należy śledzić kierunek wiatru i miejsca odkładania śniegu w terenie.
** obciążenie dodatkowe;
- bardzo duże - np. duża grupa piechurów (np. 4 osoby i więcej), lub grupa dynamicznie zjeżdżających narciarzy, lub snowboardzistów (a zwłaszcza ich upadki), bez zachowania należytych odstępów.
- duże - np. mała grupa turystów (np. 2-4 osoby) podchodzących na nartach bez zachowania należytych odstępów, lub upadający pojedynczy narciarz, lub pojedynczy piechur.
- małe - np. samotny turysta podchodzący na nartach, lub pojedynczy narciarz zjeżdżający łagodnymi, długimi łukami - bez upadku
*** stromizna stoków;
- umiarkowanie strome 30°
- strome 30-35°
- bardzo strome 35-40°
- ekstremalnie strome 40°
TEREN WYSOKOGÓRSKI - oznacza treny górskie położone powyżej naturalnej górnej granicy lasu.

 

Wielkość lawin (definicje międzynarodowe) - dane orientacyjne;
Wielkość
lawiny
Klasyfikacja
przemieszczenia
Klasyfikacja zniszczeń
Klasyfikacja ilościowa

1

zsuw

przesunięcie śniegu bez niebezpieczeństwa zasypania (niebezpieczeństwo upadku )
stosunkowo mało niebezpieczne dla ludzi
tor lawiny < 50 m objętość < 100 m3

2

mała

zatrzymuje się na stoku
może zasypać, zranić lub zabić człowieka
tor lawiny < 100 m objętość < 1000 m3

3

średnia

dobiega do końca stoku
może zasypać, zniszczyć samochód, uszkodzić ciężarówkę, może zburzyć mały budynek, połamać kilka drzew
tor lawiny < 1000 m objętość < 10000 m3

4

duża

osiąga dno doliny, a nawet przeciwstok
może zniszczyć wagon kolejowy, dużą ciężarówkę, kilka budynków lub fragment lasu
tor lawiny > 1000 m objętość > 10000 m3

źródło:
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe - www.topr.pl











Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024