|
|
Morze chmur i szczyty nad Dol. Gąsienicową (fot. Paweł Murzyn) |
|
W Tatrach panuje klimat wysokogórski strefy umiarkowanej. Występuje tu bogactwo zjawisk atmosferycznych niespotykanych gdzie indziej w Polsce.
-
Piętrowy układ stref termicznych i opadowych.
-
Znaczne zróżnicowanie klimatów lokalnych kotlin i dolin, zboczy i grzbietów górskich.
Do cech wysokogórskich należy:
-
roczny przebieg ciśnienia powietrza z maksimum w lecie, minimum w zimie,
-
znaczna przewaga temperatur jesieni nad temperaturami wiosny,
-
zmniejszona roczna amplituda temperatur,
-
obfitość zimowych inwersji temperatur,
-
wzrost wilgotności względnej oraz zachmurzenia w lecie i spadek w zimie,
-
wielka częstotliwość wiatrów spadających typu fen i bory (bora to wiatr północny, zimny, suchy, gwałtowny, wiatr opadający).
Czynniki kształtujące klimat:
-
Promieniowanie słoneczne
-
Temperatura
-
Ciśnienie powietrza
-
Wiatr
-
Zachmurzenie i usłonecznienie
-
Opady
* * *
1. Promieniowanie słoneczne - wysokie wartości na szczytach, dużo promieniowania ultrafioletowego.
2. Temperatura - temperatura w normalnych warunkach spada w miarę wzrostu wysokości teoretycznie 0,6o C na 100 m. Średnia roczna temperatura dla Kasprowego Wierchu wynosi w lipcu 7,5o C; w lutym - 8,6o C. W zimie występują bardzo częste inwersje temperatur, czyli odwrócenie przebiegu temperatur wraz z wysokością. Zimne powietrze zalega na dnie dolin, gdyż jako cięższe (gęściejsze) dąży do utworzenia dolnej przygruntowej warstwy, a powietrze cieplejsze gromadzi się nad nim. Inwersje temperatur występują najczęściej w nocy, w zimie, w czasie pogody jasnej i cichej. Najbardziej intensywne inwersje zimowo-jesienne występują w godzinach poprzedzających wschód słońca. Inwersje występują też przy tzw. morzu chmur.
W Tatrach występują częste nawroty śniegu i chłodu w lecie. Na wysokości Kasprowego Wierchu pokrywa śnieżna może utworzyć się w każdym miesiącu.
3. Ciśnienie powietrza - maksymalna wartości sierpień-wrzesień, minimalna luty (na nizinach maksymalna styczeń, minimalna kwiecień).