E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański


   Jurgów (Encyklopedia Tatr)
Informacje ogólne

  O miejscowości  
  Dojazd / okolica  
  Lato  
  Zima  
  Turystyka  

Orientacyjne położenie Jurgowa (mapka udostępniona przez Studio Acord)
Jurgów jest najbardziej wysuniętą na południowy zachód wsią polskiego Spisza. W gęstej zabudowie wsi znaleźć można nieliczne drewniane zabytki budownictwa spiskiego (m.in. wybudowana w 1861 r. "Zagroda Sołtysów" z muzealną ekspozycją etnograficzną) oraz murowane domy z charakterystycznymi dla tego regionu ozdobnymi fasadami. Na uwagę zasługują również jurgowskie krajobrazy - wspaniałe panoramy Tatrzańskie i bardzo ładna okolica górskiej rzeki Białki.

Wioska została założona w dobrach klucza Zamku Niedzickiego w roku 1546, na prawie wołoskim. Faktycznie było to skupisko paru gazdostw pasterskich. Nazwa wioski powstała od imienia "Jurgo", prawdopodobnie był to sołtys-zasadźca Jurgowa, który przybył tu z pobliskiej Frankowej (obecnie wieś słowacka, niemniej założona w XIV w. przez osadników polskich). Najstarsze dokumenty wzmiankujące o wsi, zapisanej pod węgierską nazwą Gyurgowa, pochodzą z XVI wieku. Głównym źródłem utrzymania Jurgowian było pasterstwo. Wypasali swoje stada na halach i polanach w Tatrach Jaworzyńskich, a z czasem przenieśli swoje szałasy bliżej wsi na polanę Podokólne. Obecnie Jurgów zamieszkuje 860 mieszkańców, i choć czasy pasterskie odeszły w siną dal Jurgowianie nadal starają się wykorzystać bliskość Tatrzańskich szczytów - zapraszają do Jurgowa turystów, wczasowiczów, amatorów narciarstwa i górskich wędrówek oraz obieżyświatów, których pasjonuje magia pogranicza.

Warto zwrócić uwagę, że Jurgów to niezwykle wręcz położona miejscowość ograniczona ostrymi szczytami Tatr, Magury Spiskiej i Zamagórza oraz Pasma Bukowińskiego, w centralnej części doliny Białki a jednocześnie na krańcu Polski, pomiędzy Spiszem a Podhalem, pomiędzy Polską a Słowacją w uroczej dolinie...

Zabytki

Najstarszym zabytkiem jest kościół zbudowany z drewna jodłowego (z "jedli") p.w. św. Sebastiana Męczennika. Ufundowali go w 1650 roku Jakub Kneż (sołtys prawa wołoskiego) i młynarz Mikołaj, a postawili miejscowi cieśle. Kościół ten zachował się do dziś, chociaż był przebudowywany. Atrakcją turystyczną jest znajdujący się pod chórem wizerunek diabła pokonanego przez Archanioła (wizerunku tego nie mogą oglądać kobiety i dzieci!). Obok kościoła stoi murowana dzwonnica zbudowana w 1881 roku.

Ponadto w Jurgowie znajduje się zabytkowa "Zagroda Sołtysów", którą wybudował w 1861 r. pradziad ostatniego właściciela, Jakuba Sołtysa. Starą zagrodę zakupiło w roku 1982 Muzeum Tatrzańskie z przeznaczeniem na ekspozycję etnograficzną. Dom i zabudowania gospodarcze Sołtysów są przykładem ubogiego gospodarstwa spiskiego z przełomu wieków. Pobudowana z drewna zagroda składa się z domu mieszkalnego i zabudowań gospodarczych w jednym ciągu i pod jednym dachem. W części mieszkalnej znajduje się sień, izba i komora. W zagrodzie można podziwiać miedzy innymi: naczynia bednarskie związane z pasterstwem: putnie na wodę, konewki, rajtopki na mleko, i inne przedmioty potrzebne w gospodarstwie. Jest piec, który niegdyś miał otwarte palenisko i gotowano na nim używając żelaznych trójnogów, drajfusów, łóżko, półka na naczynia, ławy oraz stół, nad którym wisiały dawniej obrazy na szkle, zastąpione później oleodrukami. Ozdobą izby są makatki i powieszone nad stołem zdobione fajansowe naczynia. Rolę szafy pełnią żerdki wiszące nad łóżkiem i koło pieca. Zabudowania gospodarcze zagrody Sołtysów to drewutnia zwana jatą, owczarnia, boisko i stajnia.

3 km na południe od wsi na polanie Podokólne znajduje się kompleks szałasów pasterskich, przeniesionych w to miejsce z Tatr Jaworzyńskich.

W Jurgowie do dnia dzisiejszego można również oglądać relikt dawnego przemysłu wiejskiego - zabytkowy ale używany do dziś tartak wodny, zbudowany w 1937 r. przez wiejską wspólnotę leśno- gruntową tzw. Urbar.

Warto odwiedzić

Poza wymienionymi zabytkami warto udać się na wędrówkę po Jurgowie i okolicznych wioskach spiskich i podhalańskich, aby zaobserwować np. różnice w architekturze wsi, a przy okazji świąt kościelnych przyjrzeć się różnorodności kulturowej ich mieszkańców, (bo różnice są znaczne, przede wszystkim w stroju, muzyce, gwarze itp.). Na uwagę zasługują również jurgowskie krajobrazy - wspaniałe panoramy Tatrzańskie i charakterystyczny szum górskiej rzeki Białki.

Imprezy kulturalne / sportowe

W Jurgowie raz na kilka lat odbywa się ciekawy gminny festyn "U zbiegu trzech kultur - Lindada" (Jurgów należy do gminy Bukowiny Tatrzańskiej, zaś festyn jest imprezą przechodnią obejmującą wszystkie wioski tej gminy). "Lindada" jest coroczną imprezą plenerową o charakterze otwartym, ukazującym różnorodność kultur w gminie Bukowina Tatrzańska (podhalańskiej, spiskiej i romskiej). Organizowany jest w formie występów, gier, zabaw, wspólnego biesiadowania i grilowania. Nazwa imprezy "Lindada" pochodzi od muzykanta wędrującego po okolicznych wsiach, grającego na skrzypcach, barwnie opowiadającego o starych czasach.

W Jurgowie, na rzece Białce, każdego roku w maju i czerwcu odbywają się spływy kajakowe, w Jurgowie ma miejsce punkt startowy raftingu w ramach Mistrzostw Polski.

żródło:
Opracowanie własne www.z-ne.pl
«« Powrót do listy wiadomości
 Zapisz w schowku     Drukuj       Zgłoś błąd    19109





Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2025