drzewa

drzewa . Liczne gatunki drzew, zarastające lasy tatrz. tak dolnego, jak i górnego regla, można podzielić na różne grupy. A więc przede wszystkim na drzewa iglaste (czyli szpilkowe), np. świerk, jodła, modrzew, limba, i drzewa liściaste, np. buk, jawor, olcha, brzoza. Te pierwsze rosną i w dolnym, i w górnym reglu (» piętra roślinności), te drugie natomiast występują tylko w reglu dolnym, z rzadka jedynie tu i owdzie wkraczając nieco w piętro regla górnego (»górna granica lasu).

Można też podzielić d. tatrz. na rodzime i obce, tj. wprowadzone sztucznie przez człowieka, do tych ostatnich należy np. daglezja, sosna czarna, modrzew japoński.

Można wreszcie wydzielić drzewa rzadkie, np. cis, brzoza czarna, klon, lipa, i drzewa pospolite, tj. rosnące masowo, a przynajmniej w wielu miejscach.

Gatunkiem najbardziej masowym jest świerk, który w reglu górnym zajmuje niepodzielnie prawie cały teren leśny. Jodła wraz z bukiem zajmowały dawniej również pokaźny teren w dolnoreglowym lesie mieszanym, ale w b. wielu miejscach zostały wycięte i obecnie występują gł. w dolinach Białego, Strążyskiej i za Bramką, gdzie rozrosły się z samosiewów, oraz na obu krańcach Tatr. Są to drzewa wapieniolubne.

Drzewa obce wprowadzone, jak daglezja, modrzew japoński, powinny zostać jak najprędzej usunięte, stanowią one chwast leśny, który zanieczyszcza rodzimy skład drzew parku narodowego. Ponadto takie obce gatunki nieraz przenoszą różne choroby drzewne, uprzednio nieznane wśród drzew rodzimych.

Obecnie szczególnym czynnikiem niszczącym drzewa tatrz. są w niższych partiach, zwł. przy drogach i gościńcach zapylenia i spaliny z motorów, a na całym terenie Tatr tzw. kwaśne deszcze, zawierające związki siarki, azotany, i in. Szczególnie jodły są na te wszystkie trucizny b. wrażliwe. Jest to problem trudny do rozwiązania, bo gazy zawierające te trucicielskie składniki są przywiewane nad Tatry zarówno z polskiego Górnego Śląska, jak i z fabryk Czech i sąsiedniej Słowacji, a także Niemiec. Natomiast od spalin można lasy tatrz. o tyle o ile uchronić, zamykając pojazdom motorowym wstęp do wnętrza Tatr (do Morskiego Oka, do Chochołowskiej Doliny itd.), co zrobiono już w Tatrach Słow.

Żółknięcie igieł i całych gałązek, wcześniejsze opadanie nieraz jeszcze zielonych liści z drzew, są symptomami złego stanu zdrowotnego. Także ginięcie porostów nadrzewnych - organizmów najbardziej wrażliwych na zanieczyszczenia - jest oznaką chorobową; takiej np. brodaczki, dawniej pospolitego porostu zwł. na świerkach, dziś nie uświadczy prawie nigdzie. Gleba leśna jest przesiąknięta miazmatami z kwaśnych deszczów i już nie stanowi tej właściwej pożywki dla drzew, przeciwnie, w szczególnych przypadkach może być nawet trucizną. Wreszcie kornik i in. leśne szkodniki rzucają się na osłabione już drzewa i "dobijają" je ostatecznie.

---