cieplice

cieplice . Są to ciepłe źródła czyli termy. Występują w formie naturalnej u samego podnóża Tatr w dwóch miejscach: w Jaszczurówce na Podhalu i w Jaszczurzycy na Orawie. Woda tych źródeł nie robi wrażenia b. ciepłej, ma bowiem 15-19 C, tj. tyle co woda rzek niżowych w lecie, a nawet mniej. W porównaniu jednak z b. zimną wodą źródeł i potoków tatrz. są to rzeczywiście cieplice. Ich wyższa temperatura wynika stąd, że tryskają ze znacznie większych głębokości niż pozostałe źródła tatrz.

Temperatura wypływu w Jaszczurówce wynosiła pierwotnie 19,3-19,8 C, ale przy późniejszym pogłębianiu źródła domieszał się wypływ wody zimnej i obniżył nieco temperaturę. Cieplica w Jaszczurówce posiada wodę bez smaku i zapachu, chemicznie obojętną, z minimalną ilością (ok. 0,3%) domieszek mineralnych. W skład jej wchodzi stosunkowo najwięcej azotu. Specjalnego działania woda ta nie wywiera, niektórzy wszakże uważają, że pobudza przemianę materii. Wypływ w Jaszczurówce obecnie wynosi ok. 10 litrów sek. W 1958 przeprowadzono w Jaszczurówce głębokie wiercenia o charakterze wstępnych prac rozpoznawczych dla uzyskania wód termalnych, ale bez rezultatów. Wypływ termy w Jaszczurówce ujęty jest w basen, użytkowany dawniej jako kąpielisko.

Jaszczurzyca ma dwa źródła: pn. o temperaturze wody 14,28-15,5 C, i leżące obok pd. o temperaturze wody 14,55-15,9 C. Pierwsze z tych źródeł wypływa z małej jaskini, drugie ze szczeliny skalnej.

Zarówno w wodach Jaszczurówki jak i Jaszczurzycy żyje krasnorost Hildebrandia rivularis, co stanowi rzadkość, bowiem » krasnorosty żyją gł. w wodzie morskiej. Ponadto w obu źródłach Jaszczurzycy żyje sinica Hyella fontana, dziurawiąca wapienie; zaś w Jaszczurówce liczne okrzemki oraz dwa krasnorosty (prócz Hildebrandii): Chantransia chalybaea w samym źródle, a Batrachospermum w odpływie.W najbliższym sąsiedztwie Tatr, w Zakopanem na zboczu Antałówki nad ul. Jagiellońską, rozpoczęto w lipcu 1961, a zakończono 31 XII 1963 głębokie wiercenia (Stanisław Sokołowski ze współpracownikami). Osiągnięto głęb. 3073 m, a woda o temp. ok. 37 C, która trysnęła, pochodzi z poziomu na głęb. ok. 1550 m. Wypływ rzeczywisty wynosi ok. 47 litrów sek. Woda jest słabo zmineralizowana z małą ilością siarkowodoru. Tzw. normatywne badania hydrolog. rozpoczęto tu 1 VII 1966 i dopiero po trzyletnich nieprzerwanych badaniach źródło udostępniono do eksploatacji i zbudowano basen kąpielowy.

---