chrząszcze

Owady występujące w Tatrach dosyć licznie i we wszystkich piętrach roślinności. Wg Mariana Łomnickiego w piętrze reglowym żyje ok. 500 gatunków ch., w piętrze kosówki 106, a w piętrze hal i turni razem już tylko 67.

Ostre warunki klimatu górskiego, skrócony okres wegetacji, zwiększona wilgotność powodują wykształcanie się u ch. (podobnie jak i u in. owadów) specyficznych cech. Należy do nich np. melanizm: ciemniejsze niż zwykle ubarwienie, np. u chrząszcza Carabus silvestris transsilvanicus, przeważnie ubarwionego zielono, w miarę wzrostu wysokości występują coraz częściej formy czarnozielone lub całkiem czarne. Taką cechą jest też np. pojawianie się jajożyworodności u niektórych stonek: larwy wylęgają się tuż po złożeniu jajeczek, gdyż cały rozwój odbył się już uprzednio w ciele samicy. Zanik lub zmniejszenie możliwości lotu wskutek skrócenia lub zaniku skrzydeł, to także jedna z cech u górskich form ch. Również i to, że z racji niskich temperatur nocnych wiele ch. jest aktywnych wyłącznie w dzień, chowając się zawczasu przed nocnym chłodem.

Ch. tatrz. reprezentowane są przez liczne rodziny, z których omówiono osobno biedronki, biegacze, kózki, korniki i ryjkowce. W wodach tatrz. mieszkają pływaki, kałużnice i inne ch. wodne. Przedstawicielem rodziny zmiękowatych jest mały chrząszczyk świetlik świętojański (Lampyris noctiluca), niezbyt liczny w Tatrach. Chrząszcz o nazwie otrupek (Byrrhus), imituje dość dobrze "bobki" owcze wśród których żyje. Żuk gnojak (Geotrupes vernalis) trafia się dość często na drogach i ścieżkach, dochodzi aż do piętra halnego.

Niektóre z tatrz. ch. występują już w faunie kopalnej Pogórza Karpackiego, np. opuchlaki (czyli nadrachy): Otiorhynchus arcticus i O. obtusus, a także szykoń (Pterostichus negligens), żyjący wysoko w Tatrach jako rasa wysokogórska: ssp. patris.

---