Walentkowy Wierch

Walentkowy Wierch (2156, 2156, 2156 m), dawniej w literaturze i na mapach po prostu Walentkowa; Valentkova, niewłaściwie Valentková; Walentkowa; Walentkowa. PS. Kopulasty szczyt między Walentkową Przełęczą (która go oddziela od Świnicy) a Gładką Przełęczą.

Trawiaste pd. zbocza W.W. aż po jego wierzchołek były dawniej terenem past., użytkowanym zasadniczo przez pasterzy lipt., ale czasem też przez podhalańskich, którzy tu dochodzili z owcami przez Gładką Przełęcz.

Pierwsze znane wejście na W.W. (po pasterzach i myśliwych): Teodor Eichenwald, Ferdynand Rabowski oraz przew. Jan Bachleda-Tajber i Wojciech Tylka-Suleja w 1902. Zimą: S. Bujwid, Kazimierz Piotrowski i Hugo Trzebicki w 1914.

W.W. w pol. literaturze i mapach od 1858 był znany jako Walentkowa, a tę formę nazwy podali przewodnicy zakop.; dopiero po II wojnie świat. do pol. literatury i map wprowadzono lud. formę nazwy tego szczytu używaną przez pasterzy pięciostawiańskich: Walentkowy Wierch. Dzieje nazwy tego szczytu i podobnych nazw in. obiektów w jego sąsiedztwie są dość typowe. Według tradycji zachowanej wśród juhasów pięciostawiańskich jeszcze w latach międzywoj., nazwa tego szczytu pochodzi od imienia pasterza lipt., który kiedyś pasł tam woły i miał na imię Walek (Walenty). W Cichej Dolinie wolarzmi byli lipt. Słowacy, a po słowacku zdrobnienie imienia Walenty (Valentín) to Valent lub Valentko, co wyjaśnia formę Walentkowa (przez "k").

Pierwotnie jednak nazwa Walentkowa nie oznaczała szczytu lecz jedynie jego trawiastą pd. ubocz, gdzie ów wypas się odbywał. Przewodnicy zakop., na zapytania swych klientów o nazwę szczytu (im nieznaną), po prostu przenieśli na niego nazwę pd. uboczy: Walentkowa. Juhasi pięciostawiańscy dokładniej znali teren; zwykle paśli popod skalistymi wsch. stokami tego szczytu, ale czasem zapędzali owce na bujniejszą paszę jego pd. upłazu, więc odróżniali ów szczyt (Walentków Wierch lub Walentkowy Wierch) od jego pd. upłazu (Walentkowa Ubocz lub po prostu Walentkowa).

Od owego upłazu pochodzi więc nazwa szczytu, a następnie nazwy utworzone głównie przez autorów przewodników pol.: Walentkowa Dolina, Walentkowa Przełęcz itd.

Sprawa nazwy W.W. jednak skomplikowała się, wprawdzie tylko przejściowo. Na mapach sporządzonych przez kartografów austr. w II poł. XIX w. oznaczono W.W. nazwą Nad kamenim, Nad Kameniem i Nad Kamenem, co Bronisław Gustawicz interpretował niewłaściwie jako Nad Kamieniem, a w rzeczywistości było to Nad Kamiennem. Otóż u juhasów stawiańskich (z Gąsienicowej Hali), którzy tu czasem zapędzali się poprzez Liliowe, górny kocioł Walentkowej Doliny zwał się po prostu Kamienne, i stąd W.W. został przez kogoś nazwany: Nad Kamiennem. Nie przyjęła się ta nazwa.

---