Szczyrbskie Jezioro

Szczyrbskie Jezioro (1350 m); Štrbské Pleso; Szentiványi-Csorbasee, Bad Tschirmer-See; Szentiványi-Csorbató, Csorba-fürdő. S.Miejscowość leżąca przy jeziorze o tej samej nazwie (po słow. jest różnica w pisowni), najwyżej położona w Słowacji. Mieszk. 984 w 1980. Jest to jeden z gł. ośrodków tur., sport. i leczniczych u podnóża Tatr.

Nad samym jeziorem i w jego pobliżu znajdują się hotele, sanatoria, domy wczasowe, tur. domy noclegowe, restauracje, bufety, kioski, korty tenisowe, przystań łódek, sklepy, dom towarowy, stacja benzynowa, parkingi, skocznie narc., wyciągi narc., dolna stacja linowej kolejki krzesełkowej, która wywozi na stoki Skrajnego Soliska. Najdogodniejszy dojazd z Zakopanego do S.J.: przez Łysą Polanę i dalej Drogą Wolności (razem ok. 78 km).Pierwszy budynek przy jeziorze postawił w 1872 właściciel tych terenów, József Szentiványi; był to domek myśliwski, ale od 1873 mogli z niego korzystać turyści. Węg. Tow. Karp. (MKE) w 1875 wybudowało tu schronisko tur., w 1879 powstał mały hotel i restauracja, a w 1881 zakład wodoleczniczy, a potem dalsze budynki.

W 1885 miejscowość została oficjalnie uznana za uzdrowisko. W 1906 otwarto wielki nowy hotel, rozbudowany następnie w sąsiadujące z sobą hotele "Hviezdoslav" i "Kriváň", po II wojnie świat. zamienione na sanatoria, ale potem powstały nowe hotele. Miejscowość ogromnie rozbudowano przed narc. zawodami FIS, które odbyły się tu w 1970. Zarówno w lecie jak i w zimie dowożone są tu tłumy odwiedzających tylko miejscowość albo oglądających zawody narciarskie.Pierwszą dobrą drogę jezdną doprowadzono do S.J. w 1876 od Szczyrby, a w 1921 ukończono nieco inną trasą budowę szosy samochodowej, potem ulepszonej. W 1895-96 zbudowano linię kolei zębatej od stacji kolejowej Szczyrba do jeziora, zlikwidowano ją jednak w 1933 i zastąpiono komunikacją autobusową. W 1885 doprowadzono wprost od Starego Smokowca drogę jezdną, którą parokrotnie przebudowywano (obecna Droga Wolności). W 1911 otwarto ruch na kolei elektr., dochodzącej tu z m. Poprad przez Stary Smokowiec. W 1966 oddano do użytku nową szosę łączącą S.J. przez Podbańską z Gródkiem Liptowskim. W 1968-70 zbudowano nową kolej zębatą od Tatrz. Szczyrby.

W czasie II wojny świat. w samym uzdrowisku i w jego pobliżu odbyły się potyczki między » partyzantami a oddziałami niemieckimi. Po wojnie na półwyspie po pd.-zach. stronie jeziora pochowano dwóch partyzantów słow. (Štefan Morávka i Ján Rašo), którzy zginęli pod Krywaniem; w 1953 postawiono tu pomnik przedstawiający postać partyzanta.Nazwy miejscowości pochodzą, oczywiście, od jeziora przy którym ona leży. Nazwą Szentiványi-Csorbató chciano uczcić poprzedniego właściciela tych terenów (József Szentiványi), ale niedługo się utrzymała. Ośrodek sport. koło skoczni narc. w 1979 ochrzczono patetycznie jako Areál snov.

Lit. - Július Andráši: Štrbské Pleso-Podbanské. Br.1988.

---