Szczuka Mieczysław (19 X 1898 Warszawa - 13 VIII 1927 w Tatrach, poch. na
nowym cment. w Zakopanem). Artysta plastyk (malarz, grafik, rzeźbiarz), pionier
fotomontażu w Polsce, wybitny taternik. Studiował w warsz. Szkole Sztuk Pięknych
(od 1915). W 1919 zachorował na gruźlicę i w celu leczenia się pojechał w 1923
po raz pierwszy do Zakopanego.
W 1924 był współzałożycielem grupy awangardy artystycznej "Blok", w 1924-26
współredaktorem czasopisma o tej samej nazwie, w 1927 założycielem i redaktorem
czasopisma "Dźwignia", grupującego polską lewicę kulturalną. Był komunistą. W
1925 próbował zorganizować Tow. Kultury Robotniczej.
Taternictwo uprawiał zaledwie kilka lat (1923-27), szybko jednak stał się
jednym z najlepszych taterników owego okresu. Chodził po Tatrach dużo z
przygodnymi towarzyszami (np. z Władysławem Broniewskim), a poza tym ze znanymi
taternikami, m.in. z Janem K. Dorawskim, Konstantym Narkiewiczem-Jodką,
Mieczysławem Świerzem, Marianem Sokołowskim, w ostatnich dwóch latach głównie z
Alfredem i Janem A. Szczepańskimi.
Przeszedł wiele dróg tatern. uchodzących wówczas za najtrudniejsze oraz
dokonał szeregu pierwszych przejść, np. Grani Wideł w kierunku od Kiezmarskiego
Szczytu ku Łomnicy. Dokonał też kilku pierwszych wejść zim., m.in. wsch. granią
Niebieskiej Turni.
Propagował taternictwo na terenie Warszawy i od końca 1925 wraz z in.
taternikami próbował tam stworzyć organizację tatern., co zrealizowano dopiero w
1927 (już po śmierci S.) jako » Sekcję Taternicką AZS. Zginął w wypadku tatern.
na pd. ścianie Zamarłej Turni.
S. za życia opublikował na tematy tatern. jedynie notatkę Na marginesie
sportowym ("Dźwignia" 1927, nr 1), natomiast pośmiertnie wydano fragmenty
jego wspomnień z wycieczek tatrz., które wpisał do księgi pamiątkowej w
"Gospodzie Włóczęgów" w Zakopanem; są to: Z zapisek taternickich
("Dźwignia" 1927, nr 5), Z teki pośmiertnej Mieczysława Szczuki
(tamże 1928, nr 8), Kozi Wierch ("Krzesanica" 1933, nr 2).Część tych
opisów przedrukowano w monografii Mieczysław Szczuka (Wa.1965, oprac.
Anatol Stern i Mieczysław Berman), gdzie też opublikowano jego listy o treści
tatern. i reprodukcję jego rysunku ze szkicem Zamarłej Turni oraz wspomnienia
tatrz. o nim różnych osób.
Lit. - "Tat." 1928, nr 2 Marian Sokołowski .
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
