Strug Andrzej, właśc. Tadeusz Gałecki (28 XI 1871 Konstantynówek k.
Lublina - 9 XII 1937 Warszawa). Prozaik, publicysta, działacz niepodległościowy
i socjalist., w 1897-1900 zesłany przez władze carskie do gub. archangielskiej,
gdzie spotkał się z Mariuszem Zaruskim będącym też na zesłaniu. W czasie I wojny
świat. walczył w Legionach Polskich.
Od 1901 przyjeżdżał często do Zakopanego i chodził b. dużo po Tatrach. Był
zapalonym turystą i wielkim miłośnikiem Tatr nie zeszpeconych ułatwieniami
pseudocywilizacji.
W jego obfitej twórczości powieściowej jest kilka pozycji związanych z
Tatrami i Zakopanem. Chimera (1918) zawiera opis wycieczki w Tatry.
Utworami całkowicie tatrz. czy zakop. są dwie powieści satyryczne:
Zakopanoptikon (druk w odcinkach we lwowskim "Wieku Nowym" 1913-14, wyd.
książkowe: Wa. 1957 i Kr. 1989) oraz Wielki dzień (w odcinkach w warsz.
"Kur. Porannym" 1926, wyd. książkowe: Wa. 1957). Zakopanoptikon dotyczy spraw Zakopanego i Tatr sprzed I wojny świat., a
Wielki dzień - z pierwszych lat po owej wojnie, obie jednak mają szersze
tło obyczajowe, kult. i polityczne.
Treść zakop. i tatrz. tych powieści (wskutek zamaskowanych aluzji do
rzeczywistych wydarzeń i ludzi) jest dla dzisiejszego czytelnika mało zrozumiała
bez klucza, ale taki istnieje (zob. niżej artykuł w "Wierchach").S. jest też
autorem serdecznego wspomnienia o Józefie Lesieckim ("Pam. TT" 35, 1915-16).
Lit. - Wanda Gentil Tippenhauer: "Zakopanoptikon" i "Wielki Dzień"
Andrzeja Struga. "Wierchy" 27, 1958. - Wspomnienia o Andrzeju Strugu.
Wa. 1965. - "LP-PE" 2, 1987 (Janusz Rohoziński). - Henryk Michalski:
Andrzej Strug. Wa. 1988.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
