E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Stolarczyk Józef

 
  Kategoria: 
Nie okreslony 

  opis  
  forum (0)  

Stolarczyk Józef (12 II 1816 Wysoka k. Jordanowa - 6 VII 1893 Zakopane, poch. na starym cment.). Ksiądz, pierwszy proboszcz zakop. (1848-93), taternik, podobnie jak Chałubiński i Sabała stanowi jedną z "legendowych postaci zakopiańskich".

Był pochodzenia chłopskiego, w Podolińcu na Spiszu ukończył gimnazjum Pijarów. W 1842 wyświęcony w Tarnowie na kapłana, był potem aplikantem w Makowie (1842-43), katechetą w Nowym Targu (do marca 1847) i wikarym w Tarnowie (IV-XII 1847). Już 29 XI 1847 został instytuowany, a 6 I 1848 instalowany jako pierwszy proboszcz w Zakopanem i był nim 45 lat aż do śmierci.

S. przyczynił się wybitnie do podniesienia stanu moralności i oświaty wśród górali zakop., u których cieszył się dużym poważaniem. Dla gości przyjeżdżających coraz liczniej do Zakopanego stał się informatorem, doradcą i autorytetem w sprawach góralszczyzny i Tatr. W jego plebanii mieszkał Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz (w 1886) i in., przyjaźnił się z wieloma wybitnymi osobami bywającymi w Zakopanem, m.in. z Tytusem Chałubińskim.

Z piszących o Zakopanem w II poł. XIX w. wielu autorów poświęca dużo miejsca działalności społ., kult. i tatern. księdza S., np. Maria Steczkowska, Kazimierz Tetmajer, Stanisław Witkiewicz, Ferdynand Hoesick.

Zaraz po przybyciu do Zakopanego S. zaczął chodzić po Tatrach i stał się wkrótce jednym z czołowych taterników owych czasów. Chodził prawie zawsze z góralskimi przewodnikami (Jędrzej Wala starszy, Szymon Tatar starszy, Wojciech Gąsienica-Kościelny, Wojciech Ślimak, Wojciech Roj i in.), uczestniczył w wyprawach tatrz. Homolacsów, a potem Tytusa Chałubińskiego.

Już w 1849 był na niższym wierzchołku Świnicy (wyższy był wtedy jeszcze niezdobyty), ok. 1850 był na Łomnicy, w 1854 próbował bezskutecznie wejść na Lodowy Szczyt (od Lodowej Przełęczy), a w 1861 uczestniczył w I tur. przejściu Mięguszowieckiej Przełęczy, w 1867 dokonał I wejścia na Baranie Rogi i był na Lodowym Szczycie, a w 1874 na Gierlachu (VIII wejście). Ponadto był na wielu in. szczytach Tatr Wys., Biel. i Zachodnich. Swoimi licznymi wycieczkami, na których mu zwykle towarzyszyło po kilku górali, przyczynił się do wykształcenia wśród Zakopian grupy dobrych przewodników.

Ogłosił b. interesujące wspomnienie Wycieczka na szczyt Gerlachu ("Czas" 1875, nry 235-237, przedruk w "Pam. TT" 1, 1876).Spisywał kronikę swej parafii, wydaną potem drukiem: Kronika Parafii Zakopiańskiej (1848-1890) ("Rocz. Podh." 1914-21); zawiera ona cenne wiadomości z dziejów Zakopanego, a także sporo ciekawych danych z Tatr. Wyjątki z tej kroniki były wiele razy drukowane, a cała została też wydana osobno (1915, 1984 i 1986).

W druku ukazały się też dwie przemowy S.: przy poświęceniu Dworu Tatrzańskiego TT w Zakopanem ("Pam. TT" 8, 1883) i przy poświęceniu zakop. Szkoły Snycerstwa (tamże 9, 1884).

W 1883 S. został mianowany członkiem hon. TT. W Tatrach uczczono go nazwą Przełęcz Stolarczyka. W Zakopanem przez wiele lat służyło turystom schronisko zwane Domem Turystycznym im. ks. Józefa Stolarczyka, a od 1985 jest w Zakopanem ulica ks. Józefa Stolarczyka.

Lit. - Ferdynand Hoesick: Legendowe postacie zakopiańskie. Wa. 1922 i 1959. - Władysław Krygowski: Ksiądz Stolarczyk, apostoł Zakopanego. "Tyg. Powsz." 1948, nr 7. - Włodzimierz Wnuk: Moje Podhale. Wa. 1968 i 1978.





KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024