sowy

Nocne ptaki drapieżne, odznaczające się świetnym wzrokiem i słuchem. Ogromne oczy o żółtych lub pomarańczowych tęczówkach otoczone są szczególnie ułożonymi piórkami, tworzącymi tzw. szlarę. Pęczki piór na głowie u niektórych sów imitujące uszy, nie mają nic wspólnego z uszami, które stanowią duże szpary po bokach głowy wśród pierza.

S. są b. pożyteczne, żywią się głównie chrząszczami, myszami i nornicami, połykając je z sierścią i kośćmi, które potem gromadzą się w żołądku w postaci szarych wałkowatych utworów - wypluwek, po jakimś czasie "wypluwanych".

S. gnieżdżą się w skałach, dziuplach drzewnych, wykrotach, a młode lęgną się z jaj zawsze w nocy. S. polują w nocy, lot mają niezwykle cichy, bezszelestny, ale dość powolny. Wszystkie s. tatrz. są osiadłe, żyją przeważnie w lasach mieszanych dolnego regla.

Występują w kilku gatunkach: największy jest » puchacz (Bubo bubo), o dług. ciała do 70 cm, upierzeniu oliwkowożółtawoburym w czarne i brązowe plamy.

Do najpospolitszych należy sowa uszata (Asio otus) i puszczyk (Strix aluco). Pierwsza jest pstra, żółtawobrązowa w kreseczki i plamki; potrafi zmieniać postać; z długiej i smukłej nagle staje się gruba, nastroszona, rozkłada skrzydła strasząc w ten sposób wroga. Żywi się prawie wyłącznie myszami i nornicami. Puszczyk nie ma na głowie pęczków piór, "nibyuszu", tęczówki jego są czarne, upierzenie szare lub brązowawe w ciemne plamy, nogi opierzone aż do palców.

S. włochata (Aegolius funereus) jest niewielka, b. puszysta, nogi obficie upierzone aż do pazurków, upierzenie w duże szare plamy na białym tle. Nie jest napastliwa, jak inne s.

S. uralska (Strix uralensis) gnieździ się gł. w Karpatach łącznie z Tatrami. Upierzona jasnoszaro w podłużne ciemne kreski, ma znacznie dłuższy ogon niż inne s. i jest większa; niekiedy lata i w dzień.

Najbardziej znana pójdźka (Athene noctua) trzyma się starych ruin, szop, zwalisk itp. Jest nieduża, brązowawoszara z białymi plamami. Jej charakterystyczny głos, przypominający wołanie "pójdź, pójdź", niemądrzy przesądni uważają za przepowiednię śmierci. W Grecji pójdźka uchodziła za symbol mądrości.

Nad wszystkimi s. w całym kraju jest rozciągnięta ochrona gatunkowa.

---