Polski Związek Narciarski

Polski Związek Narciarski (PZN). Już w 1912-14 Karp. Tow. Narciarzy i inne pol. kluby narc. usiłowały utworzyć związek, który reprezentowałby całość pol. narciarstwa i wszystkie istniejące wtedy pol. organizacje narciarskie. Wybuch I wojny świat. uniemożliwił wtedy realizację tych projektów.

Po wojnie, w październiku 1919, w Krakowie na zjeździe towarzystw tur. obecni tam członkowie różnych organizacji narc. na osobnej naradzie postanowili utworzyć związek narciarski. Byli to: Aleksander Bobkowski, Jan Wacław Czerwiński, Jan Gadomski, Walery Goetel, Teofil Janikowski, Roman Kordys, Adam Kroebl, Kazimierz Lubieniecki i Mieczysław Świerz.

Następnie 26 XII 1919 w Zakopanem odbyło się zebranie konstytuujące, na którym utworzenie PZN zostało uchwalone przez obecnych tam delegatów Karp. Tow. Narciarzy we Lwowie (Zygmunt Klemensiewicz, Zdzisław Rittersschild), Sekcji Narc. PTT (Mieczysław Świerz, Stanisław Faecher), Tatrz. Tow. Narciarzy w Krakowie (Aleksander Bobkowski, Adam Lardemer) i Sekcji Narc. AZS w Krakowie (Stanisław Jentys). Do założycieli PZN należał też Wintersportclub Bielitz-Biala des Beskidenvereines w Bielsku-Białej (delegaci tego klubu nie mogli być obecni na zebraniu w Zakopanem). Pierwszy walny zjazd PZN odbył się w lutym 1920 w Zakopanem.

PZN szybko się rozwinął, gdyż przystępowały do niego liczne powstające wtedy kluby narciarskie. PZN zajmował się zasadniczo zarówno narciarstwem sport., jak i tur., ale głównie tym pierwszym. W latach 1930-tych powstał ostry spór między PZN z jednej strony, a PTT i PROP z drugiej, gdyż PZN forsował w Tatrach inwestycje narc. niszczycielskie dla przyrody tych gór (» Kasprowy Wierch).

Po przerwie spowodowanej II wojną światową PZN działał nadal aż do maja 1951. Wtedy, w związku z reorganizacją sportu w Polsce, PZN został rozwiązany, a jego funkcje w zakresie narciarstwa sport. przejęła Sekcja Narciarstwa Głównego Komitetu Kultury Fizycznej; w zakresie narciarstwa tur. dotychczasowe agendy PZN przejęła Komisja Turystyki Narciarskiej ZG PTTK.

W czerwcu 1957 PZN został reaktywowany i nadal kieruje rozwojem pol. narciarstwa sportowego. Zrzesza obecnie ponad 100 klubów i sekcji narciarskich.

Prezesi PZN: Mieczysław Świerz 1920, Aleksander Bobkowski 1920-23, Władysław Osmolski 1923-24, powtórnie A. Bobkowski 1924-39, po przerwie wojennej Aleksander Boniecki 1945-47, Władysław Wolski 1947-50, Kazimierz Malczewski 1951-73 (w 1951-57 jako przewodniczący Sekcji Narciarstwa GKKF), J.W. Lipczewski 1973-76, następnie m.in. Leszek Bafia, Kazimierz Masłowski 1990-91.Znaczna część działalności PZN rozgrywała się w Tatrach (na skoczniach narc. i trasach zjazdowych); jest to tematem specjalnych publikacji narciarskich.

Lit. - "Narciarstwo Polskie" t. 1-3, 1925-29. - 50 lat Polskiego Związku Narciarskiego 1919-1969. Kr. 1969.

---