Pisana Jaskinia

Pisana Jaskinia (ok. 1023 m), dawniej Jaskinia pod Pisaną lub Jaskinia Wodna pod Pisaną. P. Duża jaskinia w Kościeliskiej Dolinie w Pisanej Skale (dług. korytarzy ok. 450 m). U podnóża Pisanej Skały znajduje się gł. otwór P.J., z którego wypływa strumień (tzw. Wypływ spod Pisanej) wpadający zaraz do Kościeliskiego Potoku, a niegdyś uważany błędnie za źródło Czarnego Dunajca.

Wypływ spod Pisanej jest zapewne podziemnym odpływem z Wąwozu Kraków i pn. stoków Żaru (z Małego i Wielkiego Kamiennego), ale jest on też zapewne zasilany wodą z Kościeliskiego Potoku, uciekającą z jego koryta nieco wyżej, a także wpływającą okresowo do tej jaskini przez mniejsze otwory trochę dalej w górę doliny od wypływu.

P.J. jest trudna do zwiedzania, bo płynie nią woda sięgająca człowiekowi miejscami po pas; niektóre odgałęziające się korytarze są zamknięte syfonami wodnymi. Jaskinię zwiedził już leśniczy kameralny Ignatz Franz G. Blumenfeld ok. 1822, potem Emanuel Homolacs i Franz Klein ok. 1825, Seweryn Goszczyński w 1832 (opisał w swym Dzienniku podróży do Tatrów, 1853), następnie Jan Gwalbert Pawlikowski i in. W latach międzywoj. dokładniejsze badania przeprowadzili bracia Zwolińscy z towarzyszami.

Zarówno w latach 1820. jak i 1920. znajdowano w jaskini ślady dawniejszych i nowszych pobytów górników i poszukiwaczy złota czy skarbów, m.in. dyle, podstemplowania, czółna.

Z jaskinią związane są podania lud., m.in. o śpiących rycerzach i dlatego w 1896 rzeźbiarz » Juliusz Bełtowski wykuł popiersie takiego rycerza w skale przy gł. otworze P.J.

Lit. - Tadeusz Malicki i Tadeusz Zwoliński: Jaskinia Wodna pod Pisaną... "Wierchy" 2, 1924. - W.H. Paryski: Z dziejów badania jaskiń tatrzańskich. Biuletyn "Tatrzański Park Narodowy" 1957, nr 1.

---