Orłowicz Mieczysław

Orłowicz Mieczysław (17 XII 1881 Komarno k. Lwowa - 4 X 1959 Warszawa). W 1906 -59 jeden z czołowych działaczy tur. i krajozn. w Polsce, a do 1939 także w dziedzinie organizacji sportu. Z wykształcenia był prawnikiem (dr 1905 na Uniw. Lwow.), studiował też historię sztuki. W 1919-32 kier. Referatu Turystyki w Min. Robót Publ., w 1932-39 i 1945-52 kier. referatu w Wydziale Turystyki Min. Komunikacji.

Od 1897 aż do 1959 uprawiał turystykę i przewędrował wszystkie dzielnice ziem pol. i wszystkie pol. góry, najczęściej jako kierownik grupy wycieczkowej. Poznał też in. kraje eur. i in. góry, m.in. Alpy. Bywał często w Tatrach i na Podtatrzu, a np. w 1904 i 1905 wsp. z Tadeuszem Korniłowiczem organizował zbior. wycieczki górskie dla słuchaczy Wyższych Kursów Wakacyjnych w Zakopanem.Był założycielem i prezesem (1906-11) Akad. Klubu Tur. we Lwowie, a od 1911 jego hon. prezesem. Działał b. aktywnie w różnych organizacjach młodzieżowych, sport. i turystycznych. Był wieloletnim członkiem zarządów PTT, PTK i PTTK, a także PROP.

W 1910-56 ogłosił b. wiele artykułów, notatek, recenzji i sprawozdań z dziedziny turystyki, krajoznawstwa i in., również z terenu Tatr i Podtatrza, m.in. w "Ziemi", "Wierchach" i czasopismach zakop., np. Klimek Bachleda ("Na Ziemi Naszej", dod. "Kur. Lwow." 1910, nr 18), W sprawie wycieczek zbiorowych ("Zakopane" 1912, nr 22), Nasze narciarstwo ("Nasze Zdroje" 1913, nry 10-13), Znaczenie Spisza i Orawy dla zdrowia narodowego ("Pam. TT" 37, 1920), Jaworzyna Spiska ("Ziemia" 1922, nr 1), Ułatwienia dla turystów w Tatrach ("Słowo Pol." 1924, nr 291 i 292), Śmierć zdobywcy polskich gór ("Prz. Sport." 1929, nr 42, o Mieczysławie Świerzu), Polskie Towarzystwo Tatrzańskie ("Geogr. w Szk." 1948, nr 4), Schroniska turystyczne w Tatrach ("Turystyka" 1951, nr 2), Jak zostałem turystą ("Turysta" 1954, nr 11).

Osobny dział stanowią takie jego publikacje jak Plan rozwoju Zakopanego (Lw. 1913), Plan rozwoju Zakopanego i innych polskich letnisk podtatrzańskich (Wa. 1920), Sprawy Tatr, rozwój Podhala i Zakopanego (Wa. 1930, wsp. ze Stanisławem Lenartowiczem).O. jest też autorem ok. stu przewodników i informatorów tur. różnego rodzaju, wydanych w 1906-54; dotyczą one głównie ziem pol., ale również innych. Tatry i Podtatrze są uwzględnione w większym czy mniejszym stopniu w wielu jego publikacjach tego rodzaju, m.in.: Illustrierter Führer durch Galizien (Wien 1914, wsp. z Romanem Kordysem), Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim (Lw. 1914 i Lw. 1919), Ilustrowany przewodnik po Spiszu, Orawie, Liptowie i Czadeckiem (Lw. 1921), Zakopane (Za. 1939?).

Pośmiertnie ukazały się drukiem jego obszerne Moje wspomnienia turystyczne (Wr. 1970), uzupełnione fragmentem z lat 1908-09 pt. Pamiętniki ("Studia Hist." 1979, nr 1 i 2).

O. był członkiem hon. PTT (1929), PTK i PTTK (1950). Jego imieniem nazwano ulice, szlaki tur., dom tur. i klub turystyczny. Jest jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach polskiej turystyki i krajoznawstwa.

Lit. - Maria Dulębina: Na turystycznych ścieżkach. Wa. 1975. - "PSB" 24, 1979 (Wiesław Bieńkowski).

---