Orawski Zamek, dawniej też Orawskie Zamki; Oravský zámok, Oravský hrad,
hrad Orava; Schloss Arva, Burg Arva; Árva vára, Árvai vár. S.Duży zamek
na stromej skale nad środk. biegiem rzeki Orawa, wznoszący się 112 m ponad jej
poziom. U podnóża O.Z. leży miejscowość Orawskie Podzamcze na trasie okrążającej
Tatry. Obecnie w O.Z. mieści się » Muzeum Orawskie.
O.Z. został zbudowany etapami w XIII-XVII w. i potem nieraz przebudowywany.
Składa się z trzech zespolonych części: dolny, środkowy i górny zamek.Wśród
zarządców czy właścicieli O.Z. i równocześnie żupanów czy podżupanów Orawy w XV
i XVI w. byli też Polacy: Mikołaj Balicki w XV w., »Piotr Komorowski w 1441-74 i
Jan z Dębowca w 1534-46 (przebudował cały zamek), ale wszyscy oni podlegali
wówczas królowi Węgier. Z Orawskiego Zamku zarządzano prawie całą Orawą łącznie
z Tatrami Orawskimi.W lud. piosenkach i opowiadaniach z Podhala występuje O.Z.
jako miejsce, gdzie więziono zbójników, także podhalańskich. Podobnie w powieści
Popioły Stefana Żeromskiego.
O.Z. jest od dawna tematem prac wielu malarzy i grafików niem., słow. i pol.,
np. Walery Eljasz i Władysław Skoczylas.
Lit. - Miklós Kubinyi: Árva vára. Pest 1872 i Bp. 1890. - Walery
Eljasz: Zamek Orawski. "Kłosy" 1885, nry 1047-1050. - Andrej Kavulják:
Hrad Orava. Turč. Sv. Martin 1927. - Pavol Čaplovič: Oravský zámok.
Banská Bystrica 1967.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
