Orawski Komposesorat (Oravský komposesorát, oravské hradné panstvo;
Compossessorat Arva). S.Komposesoraty na dawnych Węgrzech były to większe
i mniejsze posiadłości ziemskie stanowiące współwłasność kilku lub wielu osób, a
zarządzane przez jednego współwłaściciela lub osobno wyznaczonego dyrektora. Na
ziemiach słow. największy był Orawski Komposesorat obejmujący pierwotnie prawie
całą Orawę z Tatrami Orawskimi.
O.K. powstał w 1626 jako wspólny majątek odziedziczony przez 7 córek Jerzego
Thurzona, a zarządzany przez kolejnych dyrektorów. Przy zniesieniu poddaństwa
chłopów na Węgrzech w 1848, O.K. został znacznie pomniejszony, ale obejmował
nadal blisko 33 000 ha, w tym ponad 28 000 ha lasów, a zarząd tych dóbr mieścił
się w Podzamczu Orawskim. Nadleśniczym lasów O.K. w 1864-83 był » William
Rowland, a jednym z leśniczych w 1870-1910 był »Antoni Kocyan. O.K. w 1919-45
był pod zarządem państw. (wówczas państwo czechosł. nabyło ok. 50% udziałów w
O.K.). W 1945 uchwalono upaństwowienie prywatnych majątków niem. i węg. na
Słowacji. Cały O.K. wraz z lasami i halami w Tatrach Orawskich został przejęty
przez władze państw. w 1946.
Lit. - William Rowland: Statistisch-topographische Beschreibung der
Compossessorats-Herrschaft Árva. Árva-Váralja 1879.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
