Murań, czasem Wielki Murań ( 1890 m, dawniej błędnie 1827 m); Muráň;
Muran; Murány, Muran. S. Skalisty szczyt na zach. krańcu Tatr Biel., od
Nowego Wierchu oddzielony Nową Przełęczą. Wznosi się nad Międzyścienną Doliną,
Nową Doliną i dolną częścią Jaworowej Doliny, ponad Gałajdówką. Długa pn.-zach.
grań M. schodzi bezpośrednio nad Jaworzynę Spiską. Olbrzymi, pochyły upłaz
położony wysoko na pn.-zach. stokach M. to » Jagnięca Zagroda. Na M. i u jego
podnóża znajduje się szereg jaskiń; najbardziej znana to » Murańska
Jaskinia.
Z powodu swego wyróżniającego się kształtu M. dość wcześnie stał się tematem
wielu dzieł malarskich i graficznych; poświęcono mu też niejeden wiersz, np.
Felicjana Faleńskiego Murań (1871) lub Władysława Broniewskiego Hawrań
i Murań (1935).
Do Jagnięcej Zagrody (i zapewne na sam wierzchołek M.) docierali od dawna
jurgowscy górale; najwcześniejszych znanych wejść na M. o charakterze tur. czy
nauk. dokonali: István Berzeviczy (z Wielkiej Łomnicy) w 1717, Feliks Berdau w
1854, Franz Dénes w 1863, Ludwik i Tytus Chałubińscy z towarzyszami w 1878, ale
do owego czasu wejść na ten szczyt było więcej.
Nazwa M. pochodzi stąd, że jest on z wszystkich stron podcięty urwistymi
ścianami skalnymi, jakby murami.Lit. - Tytus Chałubiński: Sześć dni w
Tatrach. "Niwa" 1879 i dalsze wydania, np. Kr. 1988.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
