Martin Alfred (24 VII 1882 na Górnych Łużycach - ? Monachium?). Niem.
alpinista i taternik, historyk i socjolog, prof. uniw. we Frankfurcie, Monachium
i Getyndze, z przerwą w czasach hitlerowskich ze względów politycznych.
Alpinizm uprawiał w 1900-64, w Alpach, Pirenejach, Abruzzach, na Bałkanach,
Korsyce, Krecie i w Grecji. W Tatrach uprawiał taternictwo głównie podczas swych
studiów uniw. we Wrocławiu, w 1905-08; należał do najczynniejszych i
najwybitniejszych taterników w owym czasie. Chodził po Tatrach przeważnie z in.
taternikami niem. (Ernst Dubke, Günter O. Dyhrenfurth, Hermann Rumpelt i in.) i
węg. (Gyula Komarnicki), lub z przewodnikami (np. Johann Breuer jun. i Johann
Franz sen.), a także dużo samotnie.
Dokonał szeregu pierwszych wejść, np. na Smoczy Szczyt (w 1905), granią od
Polskiego Grzebienia na Gierlach tzw. obecnie Drogą Martina (1905, samotnie),
pn.-zach. i zach. granią Krywania (1907), pd.-wsch. ścianą Staroleśnego Szczytu
(1907), pn. ścianą Jaworowego Szczytu (1908).
Był też b. aktywnym taternikiem w zimie. Dokonał szeregu wejść zim. na
niezdobyte jeszcze zimą szczyty, np. na Szczyrbski Szczyt, Mięguszowiecki
Szczyt, Staroleśny Szczyt, Kozią Turnię, Mały Kiezmarski Szczyt, Kiezmarski
Szczyt i Huncowski Szczyt (wszystko to w 1906), poza tym nową drogą na Wysoką
(1907) i sporo innych. Rozwinął też żywą działalność narc. w Tatrach.
Swoim taternictwem, zwł. zimowym, M. wywarł duży wpływ po obu stronach Tatr,
szczególnie na węg. środowisko tatern., które pobudził do szybkiego rozwoju.
Wpływ M. na ogólny rozwój taternictwa był tym większy, że dużo pisywał.W
austriackich, szwajc., niem. i spiskoniem. czasopismach alpin. i in. ogłosił
liczne opisy własnych wycieczek, wykazy nowych wejść w Tatrach, omawiał
krytycznie działalność Karola Englischa, opisywał tatrz. tereny narc. itd. W
pol. przekładzie ukazał się jego artykuł Wielkanoc w Tatrach ("Tat."
1907), opisujący m.in. jego zim. wejścia na Śnieżną Kopę i Wysoką. Wspólnie z
Dyhrenfurthem ogłosił obszerne Skizzen aus der Hohen Tatra ("Zeitschr.
DÖAV" 1908).
Z pol. taternikami M. utrzymywał przyjazne stosunki. W 1977 został hon.
członkiem PZA. W nazewnictwie tatrz. upamiętniony jest M. kilkoma nazwami, m.in.
Komin Martina (na Mięguszowieckim Szczycie) i Droga Martina (wiodąca na
Gierlach).
Lit. - "Tat." 1977, nr 2 (Józef Nyka).
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
