Hacquet Belsazar lub Balthasar, pol. Baltazar (1740 lub 1739 Le Conquet, Bretania - 10
I 1815 Wiedeń). Lekarz, przyrodnik, wybitny badacz Alp i Karpat. Z pochodzenia
Francuz, służył jako lekarz w różnych armiach i zupełnie się zniemczył. Był
następnie prof. anatomii, chirurgii i położnictwa w Lublanie (od 1773), potem
prof. historii naturalnej w uniw. lwowskim (1787-1805) i krakowskim (1805-09).
Zajmował się geologią, mineralogią, geografią, botaniką, zoologią, etnografią,
antropologią, balneologią itd. W 1778-91 wydał kilka cennych dzieł nauk. o
Alpach.
W 1787-95 odbył szereg podróży badawczych po Karpatach,
od Bielska i Babiej Góry aż po Karpaty Rumuńskie. W Tatrach był trzykrotnie, w
1792-94, zwiedzając przede wszystkim Tatry Pol. i interesując się najbardziej
ich geologią, mineralogią i górnictwem, wówczas jeszcze miejscami czynnym w tych
górach. Był m.in. na Czerwonych
Wierchach i dwa razy wybrał się na Krywań , uchodzący wtedy za najwyższy szczyt
tatrz. W końcu lipca 1793 próbował z dwoma góralami wejść na Krywań od pn.-zach.
(z Koprowej Doliny
), ale zawrócił ze znacznej wysokości. Za
drugim razem, idąc od pd., osiągnął wierzchołek (28 VI 1794).
Rezultaty swych wielostronnych badań i spostrzeżeń w Karpatach wydał w
4-tomowym dziele: Neueste physikalisch-politische Reisen in den Jahren
1787-1795 durch die Dacischen und Sarmatischen oder Nördlichen Karpathen
(Nürnberg 1790-96); o Tatrach pisze w
t. 4. Jest to dzieło klasyczne w nauk. piśmiennictwie tatrz. (i w ogóle
karpackim), zwł. dla Tatr Pol
. i Krywania z
otoczeniem, zawiera dużo danych o dawnym górnictwie, mapkę i panoramy. Ponadto
zawarte w tym dziele szczegółowe wskazówki dla górskich podróżników (ze
wspinaczką włącznie) - choć oparte na doświadczeniach H. nie tylko z Tatr -
można uważać za pierwszy podręcznik taternictwa (i zarazem alpinizmu).
H. ogłosił też mniejsze prace o Karpatach, np. Bemerkungen über das
Karpathische Gebirge (Molls "Annalen der Berg- und Hüttenkunde" III, 1805).
Wybór z pism H. ukazał się pt. Leben und Werke (München 1930); zawiera
również jego franc. autobiografię oraz życiorys (autor Georg Jakob).
H. odegrał także dużą rolę w dziedzinie botaniki alp. i karp. (m.in. pierwszy
opisał gatunki Aconitum moldavicum i Cytisus
albus). Botanicy uczcili jego zasługi bot. w nazwach dwóch gatunków roślin:
Hacquetia epipactis i Pedicularis hacquetii
(występują też w Polsce). Mineralogiczne i zool. zbiory H. były w 1810
zakupione przez uniw. krak. i częściowo zachowały się do dziś. H. pisał również
o potrzebie ochrony przyrody.
