E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Goetel Ferdynand

 
  Kategoria: 
Ludzie 

  opis  
  forum (0)  

Goetel Ferdynand (15 V 1890 Sucha Beskidzka - 24 XI 1960 Londyn), brat » Walerego Goetla .

Literat (prozaik, dramaturg, poeta), publicysta, w młodości taternik , potem podróżnik (Egipt 1926, Islandia 1927, Indie 1931-32). Prezes pol. PEN-Clubu (1926-33) i Zw. Zawodowego Literatów Pol. (1932 i 1939), czł. PAL (od 1935).

Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie (1908) studiował architekturę w Wiedniu (1908-12), od 1912 mieszkał w Warszawie, skąd po wybuchu wojny był deportowany jako obywatel austr. do Taszkentu. W 1920-21 przez Persję i Indie wrócił do Polski. W 1922-26 był redaktorem » "Przeglądu Sportowego ", a w 1925-26 miesięcznika "Naokoło Świata". W 1923-25 członek ZG PTT. W 1945 wyjechał do Włoch, w 1946 osiadł w Anglii.

Jako taternik czynny w 1907-14, czł. Klubu Kilimandżaro od 1907 i STTT od 1908. Wspinał się w Tatrach z bratem Walerym, z Mieczysławem Świerzem , Władysławem Kulczyńskim jun . i in. Uczestniczył w I wejściach na Zasłonistą Turnię (w 1908), Wielką Kapałkową Turnię (1909, ze Śnieżnej Doliny ), na niektóre turnie Grani Hrubego (1908) oraz w dość licznych przejściach nowych dróg, np. zach. ścianą Czarnego Szczytu (1908) i wsch. ścianą Rysów (1909).

Na jesieni 1909 uległ wypadkowi przy próbie I wejścia pn. ścianą Wielkiej Buczynowej Turni , co opisał pt. W Buczynowej Turni ("Tat." 1911, nr 1). Był to jego debiut lit. i opowiadanie to przedrukowywano w czytankach szkolnych (1928 i 1933). Swą wycieczkę na Grań Hrubego opisał w formie humoreski: Wycieczka, jak się o niej nie pisze ("Tat." 1912 i przedruk: "Wierchy " 1930).

Ponadto ogłosił w "Tat.": O ideologii taternictwa (1913), Helena Dłuska (1922), Katastrofa na ścianie Kościelca (1933, wspomnienie o M. Świerzu), a także (jako współautor) kilka opisów nowych dróg tatern. (1908-10). Jest autorem wierszy tatrz.: Smrek wśród głazów ("Zakopane" 1914, nr 12), Z taternickich poezyj ("Tat." 1915-21).

W czasie studiów w Wiedniu należał do pol. klubu narc. » CAP  i dokonał narc. wejść zim. na parę szczytów w Taurach Radstadtskich, co opisał we wspomnieniu Na chyżych nartach ("Ilustr. Kur. Codz." 30 I 1931).

W jego obfitej twórczości publicyst. już od 1913 pojawia się tematyka tatrz. (także tatern.), zakop. i podh., np. Epilog dramatu w Tatrach ("Świat" 1913, nr 32), W naszej stolicy letniej ("Tyg. Ilustr." 1924), Film o Janosiku ("Kino" 1930), Wspomnienie o Karolu Stryjeńskim ("Wiad. Lit." 1933), Zdobycie gór ("Kur. Poranny" 1934).

Nieraz zabierał głos w obronie przyrody tatrz ., np. Droga na Świnnicę i ochrona Tatr ("Ziemia" 1914), O ochronie przyrody ("Droga" 1929), Ochraniarze i geszefciarze ("Gaz. Pol." 1934, nr 30), Tyrolizacja Tatr (tamże 1934, nr 137).

O próbie zorganizowania w 1924 pierwszej pol. wyprawy w Himalaje opublikował humoreskę Wyprawa na Bimbabuja (w zbiorze Humoreski, Wa. 1927). O podróżach własnych napisał książki: Przez płonący Wschód (Wa. 1924), Egipt (Lw. 1927), Wyspa na chmurnej północy (Wa. 1928), Podróż do Indii (Wa. 1933). Jest również autorem scenariusza filmu Dzień wielkiej przygody, zrealizowanego w 1935.

Po II wojnie świat. do swych wspomnień z Tatr i Zakopanego wrócił w książce Tatry (Londyn 1953) oraz w wydanym pośmiertnie pamiętniku Patrząc wstecz (Londyn 1966). Opublikował też pamiętnik Czas wojny (Londyn 1955).



Literatura:
"SWPP" 1, 1963. - "LP-PE" 1, 1986. - Jan Zieliński: Leksykon polskiej literatury emigracyjnej. Lublin 1989, wyd. 2 poszerz.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024