balonowy lot . W 1938 planowano lot do stratosfery balonem startującym z
Chochołowskiej Polany w Tatrach. Specjalnie zaprojektowany i skonstruowany balon
(stratostat), nazwany "Gwiazdą Polski , miał być pilotowany przez znanego pilota
balonowego, »kpt. Zbigniewa Burzyńskiego, a obserwatorem nauk. był » Konstanty
Narkiewicz-Jodko. Poprzednio wykonali oni razem kilka lotów balonowych do
podstratosfery do wys. 10 853 m (w 1936). Teraz celem miało być przeprowadzenie
badań nauk. w stratosferze i osiągnięcie przy tym wys. 30 000 m lub przynajmniej
przekroczenie ówczesnej wysokości rekordowej 22 066 m, osiągniętej w 1935 w
USA.
Obóz startowy założono na Chochołowskiej Polanie 15 IX 1938, napełnianie
balonu wodorem rozpoczęto 12 X 1938 o godz. 22, ale o godz. 24 przerwano z
powodu wzmagającego się wiatru. Przy opróżnianiu balonu z gazu wodór zmieszał
się z powietrzem, od tarcia jedwabnej powłoki powstała iskra, która zapaliła
mieszankę wodoru z tlenem; powłoka uległa zniszczeniu. Przyczyną pośrednią była
błędna prognoza meteorologiczna. Następna próba z odbudowanym stratostatem miała
się odbyć we wrześniu 1939 w Gorganach, ale wybuch wojny temu przeszkodził.
Pamiątką zamierzonego w 1938 lotu balonowego do stratosfery jest wydany wtedy
przez pol. pocztę znaczek (całostka i blok) za 75 gr z wizerunkiem balonu
wznoszącego się nad Tatrami. Listy z takim znaczkiem i specjalnym stemplem miały
odbyć lot "Gwiazdą Polski" i potem być doręczone adresatom.
Lit. - Stanisław Mazurek: Balonem do stratosfery. Wa. 1938. - Zbigniew Burzyński: Balonem przez
kontynenty. Wa. 1956.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
