Gąsienica-Byrcyn Wojciech (16 X 1948 Zakopane),
młodszy syn » Stanisława G.-B ., poety, a
wnuk » Stanisława G.-B ., przewodnika i
ratownika tatrzańskiego. Leśnik (warsz. SGGW, mgr inż. 1972, dr 1987), autor
prac nauk. i pop.-nauk. z terenu Tatr, od 1972 pracownik parków nar. i Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem , od 1990
dyrektor Tatrz. Parku Narodowego .
W młodych latach był honielnikiem w Dolinie Jaworzynce u bacy Władysława
Wiermańskiego. Szkołę podst. ukończył w Zakopanem 1962, liceum w Warszawie
1963-67. Zaraz po studiach leśnych na SGGW pracował w Babiogórskim Parku Nar.
1972-73, a od IV 1973 w TPN: najpierw jako leśniczy do spraw hodowli zwierzyny,
od 1975 jako leśniczy Obwodu Ochronnego Morskie
Oko , od 1977 Obwodu Ochronnego Hala
Gąsienicowa
. Ponadto w 1969 został ochotniczym ratownikiem górskim, w 1974
zdał egzamin na przewodnika tatrz., a w 1977 ukończył Studium Ochrony Przyrody
przy WSR w Krakowie.
W 1981-82 odbył staż nauk. w USA, m.in. zaznajamiając się tam z problemami
ochrony przyrody w parkach narodowych. Od 1 I 1988 do 28 II 1990 był kustoszem
działu przyr. w Muzeum Tatrz. w Zakopanem.
Dnia 1 III 1990 G.-B. został dyrektorem Tatrz. Parku Narodowego, obejmując tę
placówkę w okresie dla niej szczególnie trudnym. G.-B. na tym stanowisku okazał
się świetnym organizatorem i doskonałym gospodarzem, dzięki zarówno swej
fachowości, jak i rzetelnej troski o dobro ogólnonarodowe, jakim są Tatry.
Broniąc to dobro przed nielegalnymi inwestycjami i bezprawną ingerencją
miejscowych czynników, G.-B. oczywiście naraził się zakopiańskiemu »"bagnu",
które zorganizowało przeciw dyrektorowi TPN kłamliwą nagonkę prasową. Jednakże
wyższe i odpowiedzialne władze stwierdziły, że zarzuty stawiane dyrektorowi są
nieprawdziwe i że G.-B. jest w Polsce jednym z najlepszych dyrektorów parków
narodowych.
Już od swych młodych lat G.-B. zajmował się zwierzyną tatrz., zwł. kozicą i
świstakiem, ich biologią , ekologią i ochroną. W związku z tym na podstawie
własnych obserwacji napisał pracę magisterską: Występowanie kozicy Rupicapra
rupicapra L. w Tatrzańskim Parku Narodowym (1972), a w 1987 na SGGW obronił
swą rozprawę doktorską Populacja świstaka (Marmota marmota latirostris
Kratochvil 1861) w polskiej części Tatr. Opublikował też liczne artykuły i
prace, np. Kozica Rupicapra rupicapra L., symbol Tatrzańskiego Parku
Narodowego ("Chrońmy Przyr. Ojcz." 1973, nr 4), O świstaku
tatrzańskim ("Przyroda Pol." 1974, nr 7), O niedźwiedziu (tamże 1974,
nr 10), Lis w Tatrach ("Łowiec Pol." 1975, nr 23-24), O potrzebie
ochrony świstaka ("Las Pol." 1980), O rogach kozicy ("Wierchy" 1983).
Wydano też jako broszurę jego pracę Kozica, żywy symbol Tatr (Wr. 1987).
Z dziedziny leśnictwa ogłosił np. Pozyskiwanie nasion limby ("Głos Lasu"
1983). Wykonane przez niego fotografie (m.in. kozic i świstaków) ukazały się w
licznych publikacjach i były prezentowane na wystawach.
Jest też autorem opowiadań o tematyce tatrz., napisanych gwarą podh., np.
Stretnońć mrowicnioka ("Łowiec Pol." 1975), Dostać orełki (tamże
1977), Strzelecki śpas (tamże 1977), Babroś (tamże 1980), Jako
Dziaduś Wybrańca uźroł ("Tatrz. Orzeł" 1981). Osobno ukazała się jego
książka, Dostać orełki i inne opowiadania (Kr.
1992), ilustrowana przez jego żonę, » Bożenę
G.-B
.
