| Siedmiu Progami, Jaskinia za (Nie okreslony) |
| |
Siedmiu Progami, Jaskinia za. (ma siedem otworów: otwory
JzSP 1455 i 1468 m; otwory Pośrednia 1477, 1487 i 1488 m; otwory Wysoka 1487 i
1499 m). P. Jaskinia, której dwa dolne otwory
znajdują się blisko siebie po orogr. lw. stronie Żlebu Trzynastu Progów, powyżej
jego siódmego progu, nad Wąwozem Kraków. Jaskinia znajduje się w zach. krańcu
Wysokiego Grzbietu w masywie Ciemniaka (Czerwone Wierchy)....
|
|
| Siedmiu Źródeł, Dolina do (Nie okreslony) |
| |
Siedmiu Źródeł, Dolina do, dawniej również Dolina do Pięciu Źródeł;
dolina Siedmich prameňov; Drechslerhäuschen, Drechselhäuschen-Tal;
Drechsler-házacska. S. Jedna z górnych odnóg Czarnej Doliny Rakuskiej,
podchodząca pod pd.-wsch. stoki Bujaczego Wierchu. Doliną do Siedmiu Źródeł
płynie Głęboki Potok, a nad jej górnym końcem stoi budynek » "Szarotka"
("Plesnivec"), będący pierwotnie schroniskiem tur., a od 1955 placówką...
|
|
| Siegmeth Kal (Nie okreslony) |
| |
Siegmeth Kal (1845-1912). Wicedyr. węg. kolei państw., działacz tur.,
speleolog. Położył duże zasługi w rozwoju turystyki do jaskiń słow. i węg. oraz
w Karpatach Wsch. W 1877 założył i przez 35 lat kierował wsch.-karp. sekcją MKE.
Został członkiem hon. MKE. Z jeögo obfitej spuścizny pisarskiej Tatr dotyczą
m.in. opisy tur. oraz dwa przewodniki, wydane po niem. i po
francusku.
|
|
| siekiernica górska (Nie okreslony) |
| |
siekiernica górska (Hedysarum hedysaroides, H. obscurum ), z
rodziny Motylkowatych (Papilionaceae ). Górska, niewysoka, pięknie
kwitnąca roślina o gronkach purpurowych kwiatów, podobnych do wyki, o listkach
nieparzystopierzastych owalnych, o strączkach tzw. przewęzistych, tj. złożonych
jak gdyby z rządka paru okrągławojajowatych tarczek.Kwitnie w lipcu i sierpniu,
gł. na wapieniu, ale niekiedy i na granicie, zwł. na mylonicie. Maks....
|
|
| Sielnica Liptowska (Nie okreslony) |
| |
Sielnica Liptowska (565 m), dawniej Sielnica; Liptovská Sielnica, do 1946
Sielnica; - ; Szielnic, Szilnic, Szelnica. S. Wieś na Liptowie, nad pn.
brzegiem sztucznego Liptowskiego Jeziora, dawniej przy drodze z Paryżowiec do
Kwaczan.Przy tworzeniu owego jeziora zatopiono całe Paryżowce i pd. część S.L.,
która w związku z tym rozbudowała się ku pn. (Nová Sielnica). Mieszk. 522 w
1980.Wieś istniała już w 1256. Urodził się tu » Samo...
|
|
| Siemianowski Tadeusz (Nie okreslony) |
| |
Siemianowski Tadeusz (22 VII 1896 Poznań -21 VIII 1969 Zakopane), wnuk »
Walerego Eljasza-Radzikowskiego, syn jego córki Zofii. Od lat 1920-tych zakop.
dziennikarz, działacz sport. (narc., motocyklowy itd.). W latach międzywoj. był
stałym zakop. korespondentem "Ilustr. Kur. Codz." i jednym z czołowych
organizatorów wszelkich imprez sport. w Zakopanem. Był propagatorem zawodów
samochodowych i motocyklowych w głębi Tatr oraz budowy kolei linowej na...
|
|
| Siemiątkowski Janusz (Nie okreslony) |
| |
Siemiątkowski Janusz (3 VIII 1931 Kraków). Lotnik od 1950, instruktor
pilot I klasy, od 1968 wykonał ponad 1000 lotów śmigłowcem w Tatrach,
uczestniczył w ok. 130 poważnych wyprawach ratunkowych GOPR.Jego najtrudniejsze
loty w Tatrach: w zimie 1975-76 pierwsze lądowanie śmigłowca na Buli pod Rysami;
I 1977 desant ratowników i sprzętu na Wielkiej Galerii Cubryńskiej w czasie
akcji na pn. ścianie Mięguszowieckiego Szczytu; II 1983 lądowanie w b....
|
|
| Siemińska Jadwiga (Nie okreslony) |
| |
Siemińska Jadwiga, od 1964 Siemińska-Słupska (1 I 1922 Kraków), żona »
Jana Słupskiego. Fykolożka (algolog), prof. Inst. Botaniki PAN w Krakowie,
taterniczka.
W Tatrach badała glony naśnieżne (zabarwiające śnieg) i wodne. Wielokrotnie
publikowała wyniki swych badań, np.: O czerwonym zakwicie na śniegu w Tatrach
(Chlamydomonas nivalis Wille) ("Acta Soc. Bot. Pol." 21, 1951), Czerwony
śnieg spod Szpiglasowej przełęczy w...
|
|
| Sienkiewicz Henryk (Nie okreslony) |
| |
Sienkiewicz Henryk (5 V 1846 Wola Okrzejska, Podlasie - 15 XI 1916 Vevey,
Szwajcaria). Wybitny powieściopisarz i nowelista, autor licznych powieści hist.,
m.in. Ogniem i mieczem (1884) i Quo vadis (1896). Laureat nagrody
Nobla 1905.
W 1886-1909 bywał w Zakopanem b. często, pisząc tam wiele swoich utworów.
Mieszkał w Zakopanem w różnych domach, m.in. u ks. Józefa Stolarczyka, u
Dembowskich, w domu Tytusa Chałubińskiego (po jego...
|
|
| Sienna Kopa (Nie okreslony) |
| |
Sienna Kopa (1856, 1848 m); Senná kopa; Heuhaufen; Szénaboglya. S.
Kopiastego kształtu wzgórze przy wylocie Sławkowskiej Doliny. Pd. zboczem S.K.
przebiega Magistrala Tatrz. Wzgórze to jest dawną moreną z czasów, gdy w Tatrach
były lodowce.
|
|
| Siermontowski Aleksander (Nie okreslony) |
| |
Siermontowski Aleksander (25 II 1889 Tarnów - 8 III 1942 Kraków).
Taternik, alpinista, narciarz wysokogórski, fotograf tatrz., z zawodu
"budowniczy rządowy", przez krótki okres prowadził własny zakład fot. w
Krakowie. W czasie I wojny świat. był w 2 pułku ułanów Legionów Polskich.
Po Tatrach chodził od młodych lat, a na narc. wycieczki górskie co najmniej
od 1910, zarówno w Tatrach (np. Czerwone Wierchy) jak i w Beskidach Zach. (np....
|
|
| Sieroszewski Wacław (Nie okreslony) |
| |
Sieroszewski Wacław (21 VIII 1858 Wólka Kozłowska k. Radzymina - 20 IV
1945 Piaseczno k. Warszawy, poch. w Warszawie). Znany powieściopisarz i
nowelista, prezes Pol. Akademii Literatury 1933-39.Bywał w Zakopanem i jest
jedną z postaci na karykaturach » Kazimierza Sichulskiego, które w latach
międzywoj. znajdowały się w zakop. restauracji Stanisława Karpowicza. Bajka S.
Dary wiatru północnego jest osnuta na tematyce tatrz.
Lit. -...
|
|
| Sierotwiński Stanisław (Nie okreslony) |
| |
Sierotwiński Stanisław (6 II 1909 Kraków - 23 VII 1975 tamże). Historyk
literatury pol. (UJ 1933 mgr, dr w 1936 na Uniw. Pozn.), bibliolog, bibliotekarz
i bibliotekoznawca, prof. WSP w Krakowie, historyk pol. życia kult. w czasie II
wojny świat. pod okupacją niemiecką.
Z Podhalem i Tatrami zetknął się wcześnie i następnie często (aby ratować
zdrowie) i stąd jego wielkie zainteresowanie tym regionem i różnorodne kontakty
z jego ludźmi,...
|
|
| sika (Nie okreslony) |
| |
sika. Jeden z licznych terminów na oznaczenie wodospadu w Tatrach (w
gwarze polskich górali spiskich).
|
|
| Sika (Nie okreslony) |
| |
Sika (ok. 1200-1240 m); Sika, Šika. S. Wodospad w górnej części
Doliny Kępy w Tatrach Biel., w jej orogr. pr. odnodze, nieco powyżej Polany pod
Siką.
|
|
| sikawka (Nie okreslony) |
| |
sikawka. W gwarze podh.: wodospad.
|
|
| Sikawka (Nie okreslony) |
| |
Sikawka (ok. 1350 m). P. Wodospad w środkowym z trzech żlebów nad
pd.-wsch. rogiem Polany Upłaz (nad Kościeliską Doliną).
|
|
| Siką, Polana pod (Nie okreslony) |
| |
Siką, Polana pod (ok. 1100-1150 m), Pod Sikę, Podsiki; polana pod Sikou,
polana pod Šikou. S. Pochyła polana w górnej części Doliny Kępy w
Tatrach Biel., w rozwidleniu tej doliny na jej dwie górne odnogi, na wsch. od
Opalonej Turni.Szałas na Polanie pod Siką (obsadzany przez pasterzy na zmianę z
szałasem na Polanie pod Głośną Skałą w Dolinie do Regli) należał dawniej do
Białej Spiskiej i był użytkowany do 1951.
|
|
| siklawa (Nie okreslony) |
| |
siklawa. W gwarze podh.: wodospad. Inne terminy oznaczające wodospad w
Tatrach: siklawica, sikawka, sika, skok, wodogrzmot.
|
|
| Siklawa (Nie okreslony) |
| |
Siklawa (ok. 1580-1620 m), rzadziej Wielka Siklawa; Siklawa; Siklawafall,
Siklava Wasserfall; Siklawa-vízesés. P. Wodospad w górnej części Doliny
Roztoki, nie najwyższym, ale najpotężniejszy i jeden z najpiękniejszych w
Tatrach. Spada on dwiema, a niekiedy trzema, nawet czterema strugami (które
tworzą duże kaskady) ze ściany stawiarskiej Doliny Pięciu Stawów Pol. do Doliny
Roztoki. Wysokość wodospadu ok. 40 m. Od dawna była S. często...
|
|
| siklawica (Nie okreslony) |
| |
siklawica. W gwarze podh.: wodospad.
|
|
| Siklawica (Nie okreslony) |
| |
Siklawica (ok. 1100 m), w dawniejszej literaturze także Sicząca, Siczawa
i Siklawa. P. Piękny wodospad w górnej części Strążyskiej Doliny, zaraz
na pd. od miejsca, gdzie rozchodzą się ścieżki do Małej Dolinki i Wielkiej
Równi.Składa się z dwóch wodospadów, położonych jeden tuż nad drugim. Górny ma
12 m wys., a dolny też 12 m; trochę powyżej górnego jest jeszcze trzeci, 9 m
wysokości.S. jest tematem niejednego wiersza, np....
|
|
| sikory (Nie okreslony) |
| |
sikory (Parus ). Ptaki z rodziny o tejże nazwie: sikory
(Paridae ), do której prócz samych sikor należy jeszcze kilka rodzajów
ptaków, jak np. mysikrólik, zniczek, raniuszek.
W Polsce żyje kilka gatunków s., z nich większość i w Tatrach.Największa, s.
bogatka (P. major ), o żółtawozielonawej piersi, białych policzkach i
granatowym wierzchu główki, jest najczęstsza, osiadła, często w pobliżu siedzib
ludzkich,...
|
|
| Simplicissimus Węgierski lub Dacki (Nie okreslony) |
| |
Simplicissimus Węgierski lub Dacki. W XVII wieku opisywano czasem
przygody własne lub cudze (prawdziwe czy zmyślone) w formie powieści pod
pseudonimem Simplicissimus. Na wzór Simplicissimusa niem. (J.J. Grimmelshausena
Der Abenteuerliche Simplicissimus z 1669) i in.,
ukazała się w 1683 książka Ungarischer oder Dacianischer Simplicissimus,
zawierająca m.in. niezwykle ciekawy opis zwiedzenia Tatr w XVII w.,...
|
|
| sinice (Nie okreslony) |
| |
sinice (Cyanophyta ). Drobniutkie jednokomórkowe glony nie
posiadające wyróżnionego z protoplazmy jądra i nie rozmnażające się płciowo. Są
one bliskie bakteriom, a różnią się od nich gł. posiadaniem chlorofilu. Nazwa s.
pochodzi stąd, że protoplazma obwodowa w komórce jest zabarwiona na kolor
sinawy, zielonkawy lub czerwonawy i żółtawy. S. tworzą często kolonie,
rozmnażają się przez rozszczepianie (podział), a niektóre z nich,...
|
|
| siodełko (Nie okreslony) |
| |
siodełko. Małe » siodło lub przełączka, także szczerbina lub
karb.
|
|
| Siodełko Furkotne (Nie okreslony) |
| |
Siodełko Furkotne, lub po prostu Siodełko (1950 m), błędnie Przełęcz pod
Siodełkiem; Sedielkový priechod, Sedielkové sedlo, dawniej Sedielko, Sedilko;
Sedilkojoch; Szedilkó-hágó. S. Szeroka, najniżej położona przełęcz między
Ważecką Turnią a Siodełkową Kopą (2067, 2062 m), w pd. grani Ostrej. Przez S.
prowadzi stara myśliwska ścieżka z Furkotnej Doliny do Suchej Doliny
Ważeckiej.Nazwę Siodełko (Sedielko, Sedilko itp.)...
|
|
| Siodełko, Smokowieckie (Nie okreslony) |
| |
Siodełko, Smokowieckie, lub po prostu Siodełko (1284 m); Hrebienok;
Kämmchen; Tarajka. S.Tarasowaty występ na wsch. ramieniu Sławkowskiego
Szczytu, ponad Doliną Zimnej Wody, wraz ze znajdującym się tu małym osiedlem (z
domem wczasowym "Hrebienok") i górną stacją naziemnej kolei linowej ze Starego
Smokowca, skąd też dochodzi szosa.
Są tu również wyciągi narc., wieże sędziowskie i odbywają się zjazdowe zawody
narc. W pobliżu,...
|
|
| Siodełkowa Kopa (Nie okreslony) |
| |
Siodełkowa Kopa (2067, 2062 m), błędnie Siodełko; Sedielková kopa,
błędnie Sedielko, Sedilko itp.; Sedilko; Szedilkó. S. Końcowe, pd.,
kopulaste wzniesienie pd. grani Ostrej, oddzielone od skalistej części tej grani
przełęczą Siodełko (Furkotne Siodełko). S.K. wznosi się między dolnymi częściami
Furkotnej Doliny i Suchej Doliny Ważeckiej.Na Siodełkową Kopę nieraz przesuwano
błędnie z sąsiedniej przełęczy nazwę Siodełko...
|
|
| Siodełkowy Potok (Nie okreslony) |
| |
Siodełkowy Potok; Sedielkový potok, błędnie Sedilkový potok. S.
Płynie z szerokiej depresji w pd. stokach Siodełkowej Kopy (2062 m), a w dole
wsch. skrajem Polany pod Babą i przecina tu Wyżni Krywański Chodnik (część
Tatrz. Magistrali); niżej uchodzi do Małego Złomiskowego Potoku (jako jego pr.
dopływ), tuż powyżej ujścia tegoż do Wielkiego Złomiskowego Potoku.Nazwa S.P.
pochodzi od Siodełka, dawnej mylnej nazwy Siodełkowej...
|
|
