| Rudnicki Janusz (Nie okreslony) |
| |
Rudnicki Janusz (29 X 1897 Warszawa - 6 XI 1942 Oświęcim). Od 1911
działacz harcerski (harcmistrz) i niepodległościowy, inż. rolnik (SGGW 1926), w
1934-39 dyr. Departamentu Produkcji Rolnej i Weterynarii w Min. Rolnictwa.
Turysta, narciarz.
W warsz. AZS od lat 1920. był czynny w dziedzinie narciarstwa i często
uczestniczył w wyjazdach narc. w Tatry, także jako instruktor narciarski.W
1936-39 był jednym z trzech wiceprezesów i jednym z gł....
|
|
| Rudnicki Jerzy (Nie okreslony) |
| |
Rudnicki Jerzy (11 VII 1931 - 12 II 1988), przezwisko Druciarz. Taternik
(od 1950), alpinista, z zawodu inż. mechanik.
W latach 1950-65 należał do najbardziej aktywnych taterników, uczestniczył w
odkrywaniu nowych dróg, np. wsch. ścianą Młynarczyka w 1960. Również brał udział
w pierwszych przejściach zimowych na drogach o wielkich trudnościach, np. w
Grani Hrubego i Jaworowych Turniach. Był instruktorem w szkoleniu tatern.,
kierował...
|
|
| Ruman-Driečny Ján młodszy (Nie okreslony) |
| |
Ruman-Driečny Ján młodszy (ok. 1840-1879). Słow. myśliwy (koziarz) i
przewodnik tatrz. ze wsi Stwoła na Spiszu. Na wyprawach myśl. (początkowo
zapewne z ojcem lub dziadkiem, a później gł. z Janem Pastrnakiem) poznał
dokładnie otoczenie Dolin Mięguszowieckiej i Batyżowieckiej dokonując z
Pastrnakiem szeregu pierwszych przejść jak: Stwolską Ławką od Przełęczy koło
Drąga do Stwolskiej Przełęczy (ok. 1875), ukosem przez wsch. ścianę...
|
|
| Ruman-Driečny Ján starszy (Nie okreslony) |
| |
Ruman-Driečny Ján starszy (1780 - po 1840). Słow. rolnik, pasterz,
myśliwy (koziarz) i przewodnik tatrz. ze wsi Stwoła na Spiszu. Był świetnym
znawcą otoczenia Mięguszowieckiej i Batyżowieckiej Doliny. W 1840 w towarzystwie
E. Blásyego dokonał I wejścia na Rysy (od Wagi). Wnuk jego, o tym samym
imieniu, również był znanym przewodnikiem tatrz.
|
|
| Rumanowa Dolinka (Nie okreslony) |
| |
Rumanowa Dolinka (ok. 2050-2150 m); Rumanova dolinka; Rumantal;
Ruman-völgy. S. Pn. odnoga Doliny Złomisk, podchodząca pod Rumanową
Przełęcz. Leży u stóp Wysokiej, Ganku i Rumanowego Szczytu.Nazwą R.D.
upamiętniony jest przew. Ján Ruman-Driečny młodszy.
|
|
| Rumanowa Przełęcz (Nie okreslony) |
| |
Rumanowa Przełęcz (ok. 2280 m); Rumanovo sedlo; Rumanscharte;
Ruman-csorba. S. Szeroka przełęcz między Wysoką a Gankiem. Obecnie
wyróżnia się w niej trzy wcięcia jako odrębne przełęcze: Zachodnia Rumanowa
Przełęcz (u podnóża dolnego uskoku pn.-wsch. grani Wysokiej), Pośrednia Rumanowa
Przełęcz i Wschodnia Rumanowa Przełęcz (ok. 2280 m, u stóp zach. grani Małego
Ganku).Ta ostatnia przełęcz dawniej była zwykle nazywana po prostu...
|
|
| Rumanowe Oko (Nie okreslony) |
| |
Rumanowe Oko, dawniej Niżni Rumanowy Stawek; Nižné Rumanovo pliesko.
S. Najmniejszy (pd.) z trzech zbiorników wodnych w Rumanowej Dolince, u
podnóża Rumanowej Kopki.
|
|
| Rumanowy Staw (Nie okreslony) |
| |
Rumanowy Staw (2090 m); Rumanovo pleso, błędnie Nižné Rumanovo pleso;
Rumansee; Ruman-tó. S. Największy (środkowy) staw w Rumanowej Dolince, o
wiele większy od dwóch pozostałych zbiorników wodnych. Pomiary pracowników
TANAPu z 1961-67: pow. 0,248 ha, 70 x 48 m.
|
|
| Rumanowy Stawek, Wyżni (Nie okreslony) |
| |
Rumanowy Stawek, Wyżni (ok. 2120 m, 2122 m); Vyšné Rumanovo pliesko.
S. Najwyżej leżący (pn.) z trzech zbiorników wodnych w Rumanowej Dolince,
u stóp Rumanowej Przełęczy. Pomiary pracowników TANAPu z 1961-67: pow. 0,041 ha,
32 x 19 m.
|
|
| Rumanowy Szczyt (Nie okreslony) |
| |
Rumanowy Szczyt (2428 m); Rumanov štít; Rumanspitze; Ruman-csúcs.
S.Szczyt o zarysach baszty, wznoszący się w gł. grani Tatr Wys. między
Gankiem a Żłobistym Szczytem. Ma dwa wierzchołki: pn.-zach. (2428 m) i pd.-wsch.
(ok. 2419 m).Od strony Kaczej Doliny posiada jedną z najwspanialszych ścian
tatrz., ok. 600 m wysoką. Ściana ta odegrała dużą rolę w nowszych dziejach
taternictwa; przez dłuższy czas odpierała ataki taterników, a...
|
|
| Rumiska Przełączka (Nie okreslony) |
| |
Rumiska Przełączka (ok. 2300 m); Zlomisková štrbina; Krygowskischarte;
Omladék-völgyi-csorba. S. Wąska przełączka między Wschodnim Żelaznym
Szczytem a Zmarzłym Szczytem. Pierwsze wejście: Stanisław Krygowski, przew. Jan
Bachleda-Tajber i tragarz Franciszek Leśniak w 1904. Zimą: Lajos K. Horn i Ernő
Kátai w 1913.W gwarze podh. rumiska to rumowiska skalne, złomiska skalne,
a Rumowiska to jedna z dawniejszych nazw Doliny...
|
|
| Rumpelt Hermann (Nie okreslony) |
| |
Rumpelt Hermann (ok. 1883 - 17 VI 1911). Niem. taternik i alpinista,
fizyk (dr), asystent na Uniw. Drezdeńskim.W Tatrach uprawiał taternictwo w
1906-08, w towarzystwie m.in. G.O. Dyhrenfurtha i Alfreda Martina, dokonując
szeregu pierwszych przejść, np. Grani Soliska, Grani Baszt (od Szataniej
Przełęczy do Hlińskiej Turni), pd.-wsch. grani Mięguszowieckiego Szczytu.Chodził
też dużo po Alpach. Pisał o Tatrach w niem. i austr. wydawnictwach...
|
|
| Rumy (Rumi) Carl Georg (Nie okreslony) |
| |
Rumy (Rumi) Carl Georg (18 XI 1780 Nowa Wieś Spiska - 5 IV 1847 Ostrzyhom
= Esztergom). Spiskoniem. pedagog, polihistor, czł. towarzystw naukowych. Uczył
się m.in. w liceum kiezm., studiował na uniwersytetach w Getyndze i
Wittenberdze.
Potem był w Kiezmarku prefektem zakładu wychowawczego (1803-05) i prof. w
liceum (1804), następnie uczył w wielu szkołach, m.in. w Cieszynie, Nowej Wsi
Spiskiej, Lewoczy, Sopron i Bratysławie, wreszcie w...
|
|
| Rusinowa Polana (Nie okreslony) |
| |
Rusinowa Polana (ok. 1180-1300 m), także Jaworzyna, Jaworzyna Rusinowa i
Rusinka. P.Rozległa, pochyła polana rozłożona półkolisto na grzbiecie
między Gęsią Szyją a Gołym Wierchem, wysoko nad Doliną Białki, po jej zach.
stronie. Środk. część R.P. wznosząc się stromo przechodzi w wąski upłaz na wsch.
grzbiecie Gęsiej Szyi.R.P. dawniej wchodziła w skład Hali Jaworzyna Rusinowa i
wtedy znajdowały się na niej liczne szałasy i szopy...
|
|
| rutewka (Nie okreslony) |
| |
rutewka (Thalictrum ), z rodziny Jaskrowatych (Ranunculaceae
). Pospolita w Tatrach jest rutewka orlikolistna (T. aquilegifolium
), przeciętnej wys. 60-70 cm, ale czasem nawet powyżej jednego metra. Liście
2-3 razy pierzaste, na długich ogonkach, o listkach okrągławych, w szczycie
ząbkowanych. Kwiatostan tworzy rozpierzchłą, b. delikatną wiechę, gdyż
zielonawe, niepozorne działki rychło opadają, a widoczne są tylko długie,...
|
|
| Rutkiewicz Wanda (Nie okreslony) |
| |
Rutkiewicz Wanda, z domu Błaszkiewicz (4 II 1943 Płungiany, Litwa - 13 V
1992 w Himalajach). Taterniczka i jedna z czołowych alpinistek w skali
światowej, elektronik (Politechn. Wrocł., mgr inż. 1965), pracownik nauk. we
wrocł. Inst. Automatyki Systemów Energ. 1964-73 i w warsz. Inst. Maszyn Mat. od
1973. W 1961-65 zawodniczka w siatkówce, w 1965 w reprezentacji Polski.
Wspinała się w skałkach na Śląsku od 1961, taternictwo uprawiała od...
|
|
| Rybi Potok (Nie okreslony) |
| |
Rybi Potok; Rybí potok; Fischseebach; Halas-tavi-patak. P. Wypływa
z Morskiego Oka, płynie Doliną Rybiego Potoku i niedaleko Wanty łączy się z
Białą Wodą, dając razem z nią początek rzece Białce. Dawniej R.P. był przez
niektórych uważany mylnie za górny bieg Białki.
|
|
| Rybia Jaskinia (Nie okreslony) |
| |
Rybia Jaskinia lub Jaskinia Wodna pod Zawiesistą
(trzy otwory: główny 1024, 1025 i 1025 m). P.Otwory znajdują się tuż przy
lw. brzegu Chochołowskiego Potoku, w Wyżniej Chochołowskiej Bramie. R.J.
zależnie od poziomu wody jest zalana mniej lub bardziej wodą z Chochołowskiego
Potoku. Jedynie w zimie przy niskim stanie wody można przejść pod ziemią z
jednej części jaskini do drugiej. Dług. korytarzy 240 m,...
|
|
| Rybicki Feliks (Nie okreslony) |
| |
Rybicki Feliks (24 I 1899 Warszawa - 24 VIII 1978 tamże). Kompozytor,
dyrygent, pedagog muzycz., w 1937-39 dyrygent chóru Filharmonii Warsz., w
1951-53 prof. PWSM w Sopocie.
Obok utworów symf. i kameralnych, na instrumenty solowe i pieśni, w
twórczości kompozytorskiej R. jest dużo utworów dla dzieci i młodzieży.
Skomponował muzykę (27 melodii) do adaptacji scenicznej Bolesława Malaka (1963)
znanej tatrz. baśni dla dzieci pióra Marii...
|
|
| Rybiego Potoku, Dolina (Nie okreslony) |
| |
Rybiego Potoku, Dolina; dolina Rybieho potoka; Fischseetal;
Halas-tavi-völgy. P. Jedna z gł. odnóg Doliny Białki, od której odgałęzia
się nieco na pd. od Starej Roztoki. Doliną Rybiego Potoku (od Wanty) biegnie
szosa do Morskiego Oka. W górnej części doliny leży Morskie Oko i Czarny Staw
pod Rysami. Dolinę Rybiego Potoku otaczają od zach.: Opalone, Opalony Wierch i
Miedziane; od pd.: Mięguszowieckie Szczyty, Wołowy Grzbiet i Rysy; od...
|
|
| ryby (Nie okreslony) |
| |
ryby (Pisces ). Wody tatrz. dla wielu ryb nie stanowią dobrego
siedliska, żyć tu mogą tylko gatunki zimnolubne, wymagające wód b. czystych i o
dużej zawartości tlenu.
Toteż wody te są raczej mało rybne, dość ubogie tak jakościowo jak i
ilościowo. Do tego zubożenia przyczyniło się także rabunkowe niszczenie ryb w
okresie międzywoj., za czasów okupacji niem. i zaraz po II wojnie świat., kiedy
w rzekach i potokach wybijano...
|
|
| Rydel Lucjan (Nie okreslony) |
| |
Rydel Lucjan (17 V 1870 Kraków - 8 IV 1918 tamże). Poeta, prozaik,
dramaturg. Prototyp Pana Młodego w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.W całej obfitej twórczości
literackiej R. jest tylko jedna pozycja o tematyce tatrz.: wiersz Znasz li
ten kraj ("Świat", Kr., 5, 1892), pominięty w wydaniach książkowych poezji
R., choć jest uważany za jeden z piękniejszych liryków poety. Przedruk tego
wiersza, całkowicie...
|
|
| rygiel (Geologia) |
| |
Skalny próg barykadujący i zamykający ujście cyrku
czyli karu. Jest on wyślizgany i wygładzony
przez zsuwający się po nim w zamierzchłych czasach lodowiec. Dziś - jeżeli kar posiada w swym
zagłębieniu jezioro - r. jest zazwyczaj przerżnięty wypływem potoku jeziornego,
jak np. rygiel Czarnego Stawu pod Rysami.
Niekiedy na r. może się znajdować złożona przez lodowiec morena czołowa, np. przy Czarnym Stawie Gąsienicowym. Słowo rygiel
|
|
| ryjkowce (Zwierzęta) |
| |
Jedna z rodzin chrząszczy. Wśród r.
często bywają gatunki szkodliwe: należący tu szeliniak jodłowy (Hylobius
abietis) wgryza się i drąży korzenie jodeł i świerków powodując usychanie
tych drzew. Szeliniak świerkowy (H. piceus), nadrach czarny
(Otiorhynchus niger), a także O. corvus uszkadzają młode drzewa,
zaś larwy O. niger ogryzają z kory korzenie świerków. Ryjkowiec smolik (Pissodes pini) jest...
|
|
| ryjówka (Nie okreslony) |
| |
ryjówka (Sorex ), zwana dawniej, a niekiedy i dziś: sorek,
kretomysz lub recek. Z rodziny ryjówkowatych (Soricidae ). Mały ssak
owadożerny o aksamitnym czarniawym futerku, o wyciągniętym ryjkowato długim
pyszczku, a ogonie owłosionym, średniej długości ok. 4 cm. Żywi się owadami,
pajęczakami, robakami itp., żeruje w nocy; ryje korytarze pod powierzchnią
ziemi.
W Tatrach żyją 3 gatunki ryjówek: r. górska w podgatunku...
|
|
| Rykała Jan (Nie okreslony) |
| |
Rykała Jan (6 VI 1883 Kraków - 19 II 1943 Zakopane). Rzeźbiarz i malarz
(zakop. Szkoła Przem. Drzewn., krak. ASP i w Wiedniu), wystawiał od 1911. Od
dzieciństwa mieszkał w Zakopanem. W 1909 był jednym z założycieli Towarzystwa
"Sztuka Podhalańska" w Zakopanem, od 1921 był nauczycielem rysunków w szkołach
zakopiańskich.
Malował i wystawiał pejzaże tatrz., rzeźbił głowy i popiersia, np. Stanisława
Witkiewicza, Władysława...
|
|
| Ryn Zdzisław (Nie okreslony) |
| |
Ryn Zdzisław (21 X 1938 Szczyrk). Taternik, alpinista, lekarz psychiatra
(krak. AM 1956-61, dr 1970, doc. 1979), kier. Zakładu Patologii Społ. AM i
Zakładu Psychologii Klinicznej UJ. Turysta i działacz tur., przewodnik
beskidzki, przodownik GOT i narc., instruktor PZN, czł. Klubu Wysokogórskiego,
lekarz i ratownik GOPR w Grupie Besk. i Tatrz. Od 1981 jest członkiem kolegium
redakc. "Wierchów".
Jako alpinista, lekarz i naukowiec uczestniczył w...
|
|
| Rynias (Nie okreslony) |
| |
Rynias (857 m) lub Rynias Brzegowski. P. Polana z osiedlem nad
lewym (zach.) brzegiem rzeki Białki, na pd. od wsi Brzegi.
|
|
| Rynias (Nie okreslony) |
| |
Rynias (1477, 1473 m) lub Rynias Kiezmarski; Rynias, Rinias; Reniasch,
Renias, Kempenkaul; Rinyás, Réniás. S. Lesiste wzgórze między Przełęczą
nad Czerwoną Glinką a Steżkami. Oddziela środk. część Kiezmarskiej Doliny od
Czarnej Doliny Rakuskiej.
|
|
| Rynicka Przełęcz (Nie okreslony) |
| |
Rynicka Przełęcz (ok. 2450 m); Rinčová štrbina; Mittlere Končystascharte,
Mittlere Kontschistascharte; Középső-Koncsiszta-csorba. S. Między
Pośrednią Kończystą a Stwolską Turnią, w Grani Kończystej.Nazwa pol. i słow.
zostały utworzone od nazwy Ryniczki (Riničky), odnogi Doliny Wielkiej Huczawy,
chociaż te dość odległe od siebie obiekty nie miały żadnego związku ze
sobą.
|
|
