| Praca Narodowa (Nie okreslony) |
| |
"Praca Narodowa". Dwutygodnik polit. drukowany i ukazujący się w 1915 w
Zakopanem jako organ Naczelnego Komitetu Narodowego (w Krakowie). Miał mieć
zasięg ogólnopolski i informować o działalności NKN i jego oddziałów. Nie było
to więc pismo regionalne, miejscowe (z wyjątkiem swej siedziby) i oprócz reklam
zawiera mało wiadomości z Zakopanego. Ukazało się 11 nrów (od 15 VI 1915). Red.
i formalny wydawca: Kazimierz Tetmajer.
|
|
| Pracownia Naukowo-Badawcza Tatrzańskiego Parku Nar (Nie okreslony) |
| |
Pracownia Naukowo-Badawcza Tatrzańskiego Parku Narodowego w Zakopanem.
Placówka naukowa TPN utworzona 1 X 1980 zarządzeniem dyrektora Departamentu
Ochrony Przyrody Ministerstwa Leśn. i Przem. Drzewn. z 12 IX 1980. Celem
pracowni jest umożliwienie szerszego spełniania przez TPN zadań nauk. i
pogłębiania naukowych podstaw ochrony przyrody TPN.
Zadania Pracowni: prowadzenie badań nad przyrodą TPN, rejestracja takich prac
badawczych prowadzonych...
|
|
| Praetorius David (Nie okreslony) |
| |
Praetorius David, nie Daniel, także Pretorius Cesmarcensis, właśc.
nazwisko Zipser (1577 Kiezmark - 1654 Lubica k. Kiezmarku), pedagog, polihistor.
Uczył się w Kiezmarku, Elblągu i Szczecinie oraz na uniw. w Rostocku (1608
mgr), z zamiłowań botanik i mineralog.W 1608-46 był rektorem liceum w Kiezmarku,
gdzie jednym z jego uczniów był » David Frölich. Uczniów swych P. prowadził na
wycieczki w Tatry.
Jak na swoje czasy był b....
|
|
| Pratatry (Nie okreslony) |
| |
Pratatry. Nazwa przyjęta dla Tatr jako jednostki geogr. w dawnych epokach
historii ich powstawania.
|
|
| Prauss Franciszek Ksawery (Nie okreslony) |
| |
Prauss Franciszek Ksawery (XI 1874 Warszawa - 14 XII 1925 Arco, Włochy).
Od 1894 działacz ruchu robotn. i od 1895 czł. PPS, nauczyciel i działacz
oświat., w 1918-19 min. WRiOP w pierwszym rządzie wolnej Polski, działacz
ochrony przyrody, senator 1922-25.
Z powodu gruźlicy (nabytej w więzieniu carskim) przebywał w Zakopanem w
1902-05, 1911-15 i potem okresowo prowadząc tam działalność społ. (związaną też
z Tatrami), oświat. i...
|
|
| Prauss Tadeusz (Nie okreslony) |
| |
Prauss Tadeusz, architekt. W 1894 projektował domy w Zakopanem, jeszcze w
stylu tyrolskim ("Pomorze" i "Bezimienna"), w 1901-02 kierował budową Sanatorium
Dłuskich w Kościelisku wg projektu Wandalina Beringera i w 1903 budową Dworca
Tatrz. w Zakopanem wg projektu tegoż. Następnie na podstawie szkiców Beringera
wykonał plany szczegółowe nowego schroniska TT przy Morskim Oku i prowadził jego
budowę, zakończoną w 1908. Synem P. był lotnik »...
|
|
| Prauss Tadeusz Feliks (Nie okreslony) |
| |
Prauss Tadeusz Feliks (21 XII 1896 Warszawa -1940 Katyń), syn architekta
» Tadeusza Praussa. Lotnik wojsk. (1916-18 w wojsku austr., od 1918 w wojsku
pol., od 1934 pułk), narciarz i taternik.
Jako lotnik walczył najpierw na froncie włoskim (1917-18), potem na froncie
wsch. Odbywał loty nad Alpami i Tatrami, uprawiał narciarstwo, turystykę i
taternictwo, propagując je też wśród lotników.
Ogłosił wspomnieniowe Obrazki z lotów...
|
|
| Prek Franciszek Ksawery (Nie okreslony) |
| |
Prek Franciszek Ksawery (29 VIII 1801 Nozdrzec nad Sanem k. Dynowa - 12
IX 1863 Sielec k. Sędziszowa Małopolskiego). Malarz, literat, pamiętnikarz, od
wczesnego dzieciństwa głuchoniemy.Pozostawił szereg obrazów olejnych oraz
większą liczbę akwarel, których tematem często są typy i ubiory lud., m.in. z
Pienin. W jego obszernym pamiętniku, ogłoszonym we fragmentach pt. Czasy i
ludzie (Wr.1959), znajduje się ciekawy opis jego wycieczki w...
|
|
| Pręgowski Ludwik (Nie okreslony) |
| |
Pręgowski Ludwik (? - 26 VIII 1926 Warszawa), kuzyn »Zenobiusza
Pręgowskiego. Lwowski przemysłowiec, potem dyr. banku w Stanisławowie,
sportowiec, narciarz i taternik. Przed I wojną świat. był on jednym z pionierów
narciarstwa w Karpatach Wsch. i działaczem Karpackiego Tow. Narciarzy.
Taternictwo uprawiał co najmniej od 1904, m.in. z Ignacym Królem,
uczestnicząc wtedy w I wejściach na Wyżnią Mięguszowiecką Przełęcz i na Zamarłą...
|
|
| Pręgowski Zenobiusz (Nie okreslony) |
| |
Pręgowski Zenobiusz (14 XII 1884 Czerwińsk nad Wisłą - 2 VI 1971
Szprotawa). Urzędnik, potem handlowiec. Narciarz i taternik, przed I wojną
świat. działacz Karpackiego Tow. Narciarzy.
W 1913 i 1914 w czasopismach "Nasze Zdroje" oraz "Zdrojownictwo i Turystyka"
pisywał o wycieczkach zim. w Tatry i o narciarstwie w Zakopanem. O gospodarce
tur. w Tatrach wypowiadał się w artykule W sprawie podziału polskiej części
Tatr między Oddziały...
|
|
| Príhovory z pod Stalinovho Štítu (Nie okreslony) |
| |
"Príhovory z pod Stalinovho Štítu". Miesięcznik wewnątrzzakładowy
(powiel.), wydawany w sanatorium w Wyżnich Hagach w 1952 (nrów 7 lub więcej).
Red.: Jozef Brunovský. Tematyka ogólnopolityczna i sprawy pracowników w
sanatorium. Tylko winieta jest tatrzańska.
|
|
| problem (Nie okreslony) |
| |
problem. W taternictwie oznacza drogę tatern. przebytą po raz pierwszy,
lub też projektowaną, a także nie zdobytą ścianę lub jej
fragment.
|
|
| Prosty Wodospad (Nie okreslony) |
| |
Prosty Wodospad. P. Oglądany z dołu jest to prawy z dwóch
wodospadów » Dwoistej Siklawy, nad pd.-zach. brzegiem Morskiego
Oka.
|
|
| prożek (Nie okreslony) |
| |
prożek. Mały » próg w terenie górskim.
|
|
| próba (Nie okreslony) |
| |
próba. Od dawna w tatrz. turystyce i w taternictwie słowo to jest używane
najczęściej w jego zwykłym znaczeniu: usiłowanie w celu dokonania czegoś, jak
wejścia na szczyt, przejścia określonej drogi tatern. lub jej fragmentu (np.
próba wejścia na Mnicha, próba przejścia komina). Niegdyś słowo próba
oznaczało też najtrudniejsze (kluczowe) miejsce na drodze wspinaczkowej, ale
w tym znaczeniu występuje współcześnie prawie wyłącznie...
|
|
| próg (Geologia) |
| |
B. strome, nagłe wzniesienie się dna doliny, żlebu, rynny lub komina, albo też ścianka (lub pas ścianek)
rozdzielająca dwie mniej strome części zbocza lub ściany górskiej
itp.
|
|
| Prus Bolesław (Nie okreslony) |
| |
Prus Bolesław, właśc. Aleksander Głowacki (20 VIII 1847 k. Hrubieszowa -
19 V 1912 Warszawa). Powieściopisarz, nowelista i publicysta. Uczestnik
Powstania Styczniowego w 1863.W Zakopanem był po raz pierwszy w 1877 i następnie
w 1881 i 1889.
Był miłośnikiem Tatr, ale cierpiał na agorafobię (tj. chorobliwy lęk przed
otwartą przestrzenią), więc mógł chodzić tylko na łatwiejsze spacery k.
Zakopanego, jednakże Tytus Chałubiński w 1881...
|
|
| Pruszyńska Stanisława (Nie okreslony) |
| |
Pruszyńska Stanisława, potocznie Sława, pseud. Edwarda Rawiczówna (1888?
Kozarynówka, parafia Rzyszczów, pow. kaniowski, Ukraina - 7 I 1945 Zakopane).
Poetka bywająca w Zakopanem od 1903, a od 1922 mieszkająca tam prawie stale, pod
koniec pod przybranym nazwiskiem Stanisława Rupniewska.
Opublikowała trzy tomiki swych wierszy: Poezje (Wa. 1905),
Najdalszym (Kr. 1907), Tęcze pogody (Wa. 1922). Jej wiersze
ukazywały się...
|
|
| przebiśnieg (Rośliny) |
| |
przebiśnieg (Galanthus nivalis), z rodziny Amarylkowatych
(Amaryllidaceae). Właściwie śnieżyczka przebiśnieg, ale
znany ogólnie pod tą skróconą nazwą. Niewielka, przeciętnie kilkanaście cm
wysoka roślina cebulkowa. Głąbik o jednym zwieszonym kwiatku białym z zielonym
środkiem. Liście odziomkowe dwa, podłużne, sinozielone, nieco mięsiste. W samych
Tatrach dziko jest b. rzadki, wbrew niektórym opisom nigdy nie występuje...
|
|
| przecinka (Nie okreslony) |
| |
przecinka. Węższy lub szerszy, zwykle prosty pas wycięty w lesie jako
granica między gosp. jednostkami lasu lub w celu uwydatnienia granicy państw.;
także pod przeprowadzoną linią telekomunikacyjną. Przecinki służą nieraz jako
szlaki tur. lub narciarskie.
|
|
| Przedni Staw Polski (Nie okreslony) |
| |
Przedni Staw Polski (1668, 1669 m). P. Z Pięciu Stawów Polskich
jest on wysunięty najdalej na wsch.; leży u podnóża Opalonego Wierchu. Nad jego
pn. brzegiem stoi duże murowane schronisko tur. PTTK. Pomiary WIG z 1935: pow.
7,72 ha, 396 x 306 m, głęb. 34,6 m.
|
|
| Przegląd Sportowy (Nie okreslony) |
| |
"Przegląd Sportowy". Tyg. sport., wydawany najpierw w Krakowie (1921-25),
potem w Warszawie. W 1922-26 redaktorem był Ferdynand Goetel (w 1923-25 czł. ZG
PTT).Od nru 31 z 2 VIII 1923 do nru 10 z 19 III 1924 tygodnik ten był oficjalnym
organem Pol. Tow. Tatrzańskiego (i zarazem różnych związków sport.), jednakże
poza nrami 31-33 niewiele i rzadko pisano w nim wtedy o PTT czy turystyce
górskiej lub Tatrach.
Lit. - Wiesław A. Wójcik:...
|
|
| Przegląd Turystyczny (Nie okreslony) |
| |
"Przegląd Turystyczny". Nieregularnie ukazujące się w Krakowie czasopismo
(miało być kwartalnikiem), będące organem PTT. W 1925-28 wydano nry 1-10, a w
1932-34 nry 1-11. Redaktorzy: Stanisław Fächer (1925-28), Zbigniew Grabowski
(1932-33), Bohdan Małachowski (1934). W czasopiśmie tym ogłoszono wiele
artykułów i notatek o tematyce tatrz.
|
|
| Przegląd Zakopiański (Nie okreslony) |
| |
"Przegląd Zakopiański". Jedno z najważniejszych czasopism regionalnych na
Podtatrzu. Wychodziło w Zakopanem od 3 VIII 1899 do 10 I 1906 zasadniczo jako
tygodnik, ale w niektórych okresach jako dwutygodnik lub nieregularnie, nawet z
dłuższymi przerwami. Rocznik I (1899) miał 22 nry, II-IV (1900-02) po 52 nry, V
(1903) 40 nrów, VI (1904) 4 nry, VII (1905) 20 nrów, VIII (1906) 1 nr; w sumie
nrów 243 (stron w nrze od 6 do 16). Tylko niektóre numery...
|
|
| przehyba (Nie okreslony) |
| |
przehyba; słow. priehyba; łemkowskie prehyba. Jest to termin topogr.
występujący na dużym obszarze Karpat Zach. (także w Tatrach) w nazwach
geograficznych. Pomijając narazie nazwy stworzone w ostatnich latach przez
autorów przewodników tur. i tatern., takie nazwy geogr. w obrębie Polski
występują od dawna w Beskidzie Niskim i Sądeckim (m.in. na Łemkowszczyźnie), w
Pieninach i Gorcach (Prehyba, Prehybka, Przehyba, Przehybka, Przechyba itp.)
oraz...
|
|
| przełączka (Nie okreslony) |
| |
przełączka. Mała i wąska » przełęcz, niekiedy położona między podrzędnymi
wzniesieniami grani.
|
|
| Przełączka nad Korytem (Nie okreslony) |
| |
Przełączka nad Korytem; Štrbina nad Kotlinami. S. Jedna z
przełączek w górnej części pn.-zach. grani Krywania. Przez Przełączkę nad
Korytem prowadzi jedna z łatwiejszych dróg wiodących z Doliny Niewcyrki na
Krywań.Nazwa pol. i słow. pochodzą od nazw Krywańskiego Koryta, zwanego też po
prostu Korytem (słow. Kotliny).
|
|
| Przełączka nad Kotłem (Nie okreslony) |
| |
Przełączka nad Kotłem (ok. 2425 m); Sedielko nad Kotlom; Kesselscharte;
Katlan-rés. S. Przełączka w długiej pd.-wsch. grani Małego Gierlachu,
między Ponad Kocioł Turnią a Ponad Ogród Turnią. Z Przełączki nad Kotłem ku
wsch., w kierunku Wielickiego Ogrodu, zbiega jeden z gł. żlebów masywu
Gierlachu: Wielicki Żleb. Przez P.n.K. przechodzi zwykła droga (dawniej
znakowana), wiodąca z Wielickiej Doliny przez Wielicką Próbę na...
|
|
| przełęcz (Terminologia) |
| |
Wybitne, zwykle najgłębsze obniżenie grzbietu górskiego
między dwoma sąsiadującymi szczytami lub turniami. Przełęcze często umożliwiają
najłatwiejsze przejście z jednej doliny do drugiej, jednakże bywają
przełęcze b. trudno dostępne i łatwiej jest czasem przejść przez sąsiadujący z
przełęczą szczyt niż przez nią samą.
|
|
| przemysł (Nie okreslony) |
| |
przemysł. Od XV w. z przerwami istniało w Tatrach » górnictwo i
hutnictwo, a także kuźnie, ale wszystkie roboty w tej dziedzinie zostały
zaniechane przed końcem XIX w. Jedynie w pierwszych latach po II wojnie świat.
podjęto w Tatrach Pol. wbrew opinii geologów pol. beznadziejną próbę dokopania
się do rzekomych pokładów boksytu w Dolinie Białego; wykopano sporą sztolnię, po
czym zaniechano dalszych robót.
Związane z potrzebami...
|
|
