Konopnicka Maria (23 V 1842 Suwałki - 8 X 1910
Lwów). Poetka, nowelistka, publicystka, krytyk literacki.
W lipcu i sierpniu 1875 przebywała z powodu choroby gardła w Szczawnicy i
zwiedzała wtedy Pieniny, w związku z czym napisała cykl 9 wierszy pienińskich
pt. W górach, ze wzmiankami o Tatrach , w których jednak wtedy chyba nie
była, chociaż z tego cyklu wiersz Noc jest w znacznej części poświęcony
Tatrom. Cykl ten ukazał się najpierw w "Tygodniku Ilustr." (1876-78), a
następnie w książce Poezje (Wa. 1881) i w niektórych dalszych
wydaniach.
W końcu marca lub w pocz. kwietnia 1890 (podczas
dłuższego pobytu w Suchej) udała się na kilka dni do Zakopanego i z przew. Maciejem Sieczką odbyła wycieczkę do Kościeliskiej Doliny ; poznała też Sabałę
i słuchała jego opowiadań.
Zapewne w związku z tym pobytem w Tatrach powstał jej wiersz Legenda o
Polskiej Koronie, drukowany pt. Z tatrzańskich podań ("Przodownica"
1902, nr 6 i "Głos Narodu" 1902, nr 135), a następnie pt. U Pięciu Stawów
w jej książce Ludziom i chwilom, 1904 (Lw.
1905).
Jej najbardziej znanym utworem tatrz. jest baśń dla dzieci O krasnoludkach
i sierotce Marysi (Wa. 1896 i wiele nast. wydań) z rozdziałem U królowej
Tatry. Fragment tej baśni ukazał się też po franc.: Terre-Ć-Terre et
Mariette chez la Reine des Montagnes (Paris 1928). Istnieje również
adaptacja sceniczna (Bolesława Malaka) tej baśni pt. O krasnoludkach i o
sierotce Marysi (Wa.
1963), z muzyką (27 melodii) Feliksa Rybickiego
, który
ponadto wg utworu Konopnickiej skomponowal baśń symfoniczną Marysia sierotka
i krasnoludki.
K. była w Zakopanem jeszcze raz, zapewne w 1905,
zwiedzając wtedy Kościeliską Dolinę i Morskie
Oko
. W liście do córki napisała o tym pobycie
m.in.: "...wyzysk ze strony górali i cudowne góry - oto Zakopane". Pięknem Tatr
zachwyca się także w szkicu Polskie ziemie; Krajobraz (Wa. 1907,
pierwodruk w wydawnictwie zbior.: Polska; Obrazy i opisy, Lw. 1904).
Wzmianki o Tatrach znajdują się też w niektórych wierszach beskidzkich K.,
np. Pod Beskidami ("Bibl. Warsz." 1896). Ogłosiła również obszerny szkic
Kilka słów o Teodorze Tripplinie i o podróżach jego ("Wędrowiec" 1882,
nry 1000-1005). K. podróżowała też po Alpach i poświęciła im wiersze, np.
Góry rozwarły szeroko ramiona ("Bibl. Warsz." 1901).
