Gromada (rodzina). Rodzina wybitnych działaczy w
środowisku górali podh. w USA: rodzice, emigranci z Podhala , » Aniela i Jan
W. Gromadowie oraz ich dzieci, urodzone w USA, » Tadeusz W. Gromada i » Janina Gromada-Kedroń . Rodzice przez wiele
lat pracowali w fabrykach w Passaic (stan New Jersey), a dzieci, wykształcone w
amer. szkołach i uczelniach (on historyk, ona romanistka), podjęły pracę w
szkolnictwie amerykańskim. Cała rodzina (rodzice od 1929) wybitnie się
przyczyniła do krzewienia i propagandy kultury pol., zwł. podhalańskiej, w
regionalnych towarzystwach i zespołach artyst., organizowanych i rozwijanych w
Passaic. Dzięki Gromadom i in. działaczom podh. z Passaic i okolicy, powstał tu
najsilniejszy poza Chicago ośrodek ruchu podh. w USA, a zespół góralski, w
którym występowała cała rodzina Gromadów (łącznie z mężem Janiny, Henrykiem
Kedroniem), stał się jednym z najlepszych pol. zespołów regionalnych w USA.
Tadeusz i Janina działali też społecznie (a on także naukowo) w in.
instytucjach polonijnych i czysto amerykańskich. Dzięki inicjatywie i wytrwałej
pracy redaktorskiej rodziny Gromadów, od przeszło 40 lat (od 1948) jedyne trwałe
i regularnie ukazujące się czasopismo podhalańskie (i zarazem wybitnie
tatrzańskie), to właśnie wydawany przez nich w Passaic kwartalnik » "Tatrzański Orzeł ", rozchodzący się także w
Polsce, zwł. na Podhalu. Zredagowali też i wydali trzy tomy pt. » "Podhalanin w Ameryce
" (1947, 1952,
1958). Przy realizacji serii dwunastu filmów amer. o rodzinach imigrantów
różnej narodowości, wybrano jako reprezentanta Polonii amer. właśnie rodzinę
Gromadów (półgodzinny film dźwiękowy pt. Gromada Family, przed 1982). Na Podhalu nazwisko Gromada pojawiło się w dokumentach już w
1617 we wsi Skrzypne, a na przełomie XVII i XVIII w. także w Zakopanem i Zębie,
potem w Chochołowie i Ostrowsku. W Tatrach
byli bacowie o tym nazwisku.
