Podstawą bezpieczeństwa jest znajomość terenu i warunków, w jakich przychodzi wędrować oraz przestrzeganie zasad turystyki górskiej. Przed wyruszeniem na jakąkolwiek, nawet względnie łatwą wycieczkę, należy zapoznać się z opisem trasy w przewodniku, dobrze jest także zaopatrzyć się w mapę terenu. Wychodząc w drogę, należy pozostawić w domu, pensjonacie czy schronisku wiadomość o planowanej trasie i czasie powrotu. Nie wędrować samemu! Optymalna liczba turystów, podejmujących trudniejsze zwłaszcza wyprawy, to trzy osoby. Grupy większe niż 10 osób muszą być po terenie Tatr prowadzone przez wykwalifikowanego przewodnika tatrzańskiego, posiadającego aktualną licencję TPN.

Zimą należy odpowiednio wyposażyć się do marszu po śniegu... (fot. arch. MT)

Ubiór turystyczny powinien być lekki, ale ciepły, dający możliwość dostosowywania się do zmiennych warunków pogodowych. Coraz częściej tatrzańscy turyści używają lekkich, ale mocnych butów trekingowych, wykonanych z nieprzemakalnej tkaniny (kordura) i skóry. Zimą nawet na niewielkie wycieczki w często oblodzonym terenie przydają się małe raki typu ekspres, dające się łatwo i szybko przymocowywać do podeszwy.

Na ciało ubieramy podkoszulek bawełniany albo lepiej z jakiegoś materiału przeciwpotnego (np. rovyl-up na lato i rovyl-on na zimę), koszula najlepiej flanelowa, na to lekki sweter lub ostatnio częściej kurtka z "oddychającego" polaru. Na wycieczkę nie zabieramy żadnych toreb czy "reklamówek", zajmujących ręce - nawet na krótkie trasy konieczny jest lekki plecak (najlepiej "anatomiczny", dopasowany do kształtu ciała, z odciążającym pasem biodrowym). W plecaku będziemy nieść cieplejszy sweter, czapkę i dopasowane rękawiczki - przydają się nawet latem: ich dotkliwego braku doświadczył już niejeden raz turysta, którego śnieg albo nagłe ochłodzenie zaskoczyło przy łańcuchach na Świnicy, Zawracie czy Orlej Perci... Zapakujemy też na wycieczkę mapę i przewodnik, aparat fotograficzny, latarkę (gdy w planie jest późniejszy powrót lub zwiedzanie jaskiń) i strój od deszczu - najlepiej z lekkiego, nie przemakającego, ale "oddychającego" goretexu. Słabo sprawdzają się w górach, zwłaszcza w partiach graniowych i skalnych, parasole i igielitowe płaszcze - dość szybko i skutecznie upora się z nimi wiatr i ostre krawędzie skał... Gdy w planie wycieczki przewidziany jest nocleg w schronisku - dobrze jest mieć z sobą "materacyk" z karimatu. Jeśli zaskoczy nas biwak pod gołym niebem (pamiętajmy, że zgodnie z przepisami TPN dzikie biwakowanie w Tatrach jest zabronione, chyba że w grę wchodzą względy ratowania życia) - lekka, ale akumulująca ciepło płachta NCR pomoże nam przetrwać. Dla osób wybierających się do jaskiń, z uwagi na panującą tam wilgoć polecamy wodoszczelne worki transportowe. W miarę możliwości powinny posiadać szelki do noszenia lub uprząż, jak w zwykłym plecaku turystycznym.

W przypadku zabłądzenia należy starać się odszukać znakowany szlak... (fot. Andrzej Samardak)

W razie zabłądzenia na trasie, należy starać się powrócić do miejsca, gdzie ostatnio widziało się znakowany szlak, nigdy zaś nie szukać drogi na własną rękę. W przypadku "zapchania się" w miejsce, skąd nie da się zejść bezpiecznie - nigdy nie ryzykować zeskoków czy wspinaczki bez ubezpieczenia, lecz wołać o pomoc: 6 okrzyków lub po zmierzchu 6 sygnałów świetlnych na minutę. Coraz częściej turyści dla wzywania pomocy używają telefonów komórkowych: sieć działa dobrze w partiach graniowych, kiepsko funkcjonuje w niższych partiach i dolinach. W razie wypadku należy rannego zabezpieczyć przed spadnięciem w przepaść, ciepło okryć i wezwać pomoc. Jeśli tylko jest to możliwe, nie zostawiać samego!

Dyżurki Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (po słowackiej stronie - Horskéj Služby) znajdują się we wszystkich schroniskach wysokogórskich. Centrala TOPR w Zakopanem - Piłsudskiego 63 a. Telefon alarmowy 018-20-634-44 lub 112 (ten numer jest bezpłatny, działa nawet bez karty SIMM i łączy z policją).

Pamiętajmy:

• Razem wychodzimy - razem wracamy.
• Tempo marszu dostosowujemy do najsłabszego uczestnika wycieczki.
• Gdy drastycznie zmieniają się warunki atmosferyczne lub trudności terenowe przekraczają nasze umiejętności turystyczne - mówimy sobie STOP i wracamy.
• Nigdy nie lekceważymy gór i górskiej przyrody.

Informacja Turystyczna TPN ul. Chałubińskiego 42 (fot. Andrzej Samardak)

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ul. Piłsudskiego 63 a (fot. Andrzej Samardak)

Warto przed podjęciem wycieczki upewnić się o przewidywanych na trasie warunkach w Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym (Piłsudskiego 63 a, tel. 018-20-63-444), punkcie informacyjnym TPN przy Rondzie (Chałubińskiego 42, tel. 018-20-63-799) lub w Kole Przewodników Tatrzańskich (Krupówki 12, tel. 018-20-158-48).

Stacje meteo w Zakopanem: 018-20-630-19 (Równia Krupowa) oraz 018-20-19-111 (Kasprowy Wierch).

Internetowe prognozy i informacje pogodowe: informacja TOPR, informacja TPN.