Spacerowa trasa na pół dnia, prowadząca z centrum w kierunku południowym, obok najważniejszych obiektów sportowych miasta, do dawnego ośrodka hutniczego w Kuźnicach, gdzie rozpoczyna się wiele atrakcyjnych wycieczek górskich.

    Po prawej stronie ulicy Piłsudskiego regionalna brama i odpowiednie napisy oznajmiają miejsce (Piłsudskiego 28a), gdzie znajduje się popularna regionalna restauracja "Bąkowo Zohylina - Wyżnia" (od przydomku właściciela - Włodzimierza Gąsienicy-Gładczana "Bąka" i gwarowego słowa zohylina, oznaczającego kryjówkę). Stylowy budynek projektowała arch. Teresa Korn, Lokal został otwarty 13 grudnia 1996 r., o godzinie 13:13, zaś w czasie uroczystości, w której wzięli udział nawet przedstawiciele centralnych władz, grało 13 muzykantów... Bardzo smaczne dania regionalne, interesujący wystrój wnętrza, związany z myśliwską pasją właściciela i jego rodziny, muzyka góralska - wszystko to sprawia, że w sezonie trudno tu o miejsce, szczególniej wieczorami, jako że w "Zohylinie" często odbywają się oficjalne przyjęcia, organizowane przez rozmaite zakopiańskie instytucje, także z udziałem oficjalnych osobistości z kraju i z zagranicy.

TOPR ul. Piłsudskiego 63a (fot. Andrzej Samardak)

    Naprzeciwko "Zohyliny" uwagę zwraca nawiązujący do stylu regionalnego duży budynek, w którym mieści się Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (Piłsudskiego 63a). Siedziba TOPR-u, wybudowana wg projektu Kazimiery Gajewskiej, została oddana do użytku w 1985 r. Tutaj właśnie urzęduje naczelnictwo TOPR-u, tu też znajduje się centralna stacja ratownicza, i stąd wyrusza większość wypraw ratowniczych i poszukiwawczych. Pogotowie, założone w 1909 r. przez Mariusza Zaruskiego - pierwszego naczelnika TOPR, funkcjonowało początkowo tylko w Tatrach, po II wojnie zostało przekształcone w GOPR - Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe i objęło swoim zasięgiem inne góry, działając w grupach - tatrzańskiej, beskidzkiej, podhalańskiej, krynickiej, karkonoskiej, wałbrzysko-kłodzkiej i bieszczadzkiej. W 1984 r. Grupa Tatrzańska wystąpiła z GOPR-u, a jej członkowie reaktywowali TOPR, jako samodzielną jednostkę ratowniczą. Obecnie do Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego należy przeszło 250 członków, w tym - 25 ratowników zawodowych. Co roku liczba wypraw przekracza 400, a przeszło 100 z nich to wielodniowe akcje ratunkowe i poszukiwawcze. Rocznie ginie w Tatrach kilkanaście osób. Naczelnikami i kierownikami Pogotowia byli: TOPR - Mariusz Zaruski, Józef Oppenheim, Zbigniew Korosadowicz, Witold H. Paryski, Wojciech Wawrytko, Tadeusz Pawłowski, Grupa Tatrzańska GOPR - Tadeusz Pawłowski, Zygmunt Wójcik, Eugeniusz Strzeboński, Michał Gajewski, Ryszard Drągowski, Michał Jagiełło, Tadeusz Ewy, Stanisław Janik, Ryszard Szafirski, Jerzy Klimiński, Jan Komornicki, Stanisław Łukaszczyk Zbójnik, Piotr Malinowski, ponownie TOPR - Piotr Malinowski, Robert Janik i Jan Krzysztof.

"Koszysta", dom rodziny Sztaudyngerów ul. Piłsudskiego 69 (fot. Andrzej Samardak)

    Idąc dalej w górę, mijamy po lewej stronie drewniany dom rodziny Sztaudyngerów (Piłsudskiego 69), gdzie m.in. mieszkał słynny poeta i fraszkopisarz Jan Sztaudynger (1904-1970). Coraz wyraźniej rysuje się przed nami sylwetka największej skoczni narciarskiej w Polsce - Wielkiej Skoczni na Krokwi.

Wielka Skocznia na Krokwi, widok od ul. Piłsudskiego (fot. Andrzej Samardak)

    Wybudowano ją z inicjatywy towarzystwa "Park Sportowy" (z księdzem Janem Humpolą na czele), jako element opracowanego przez Karola Stryjeńskiego planu rozwoju sportu w Zakopanem. W 1923 roku hrabia Władysław Zamoyski ofiarował na rzecz Towarzystwa teren północnego stoku Krokwi na warunkach bardzo dogodnej dzierżawy. Projekt ogólny wykonał Stryjeński, projekt techniczny - Szwed Sellstroem. Skocznię oddano do użytku w 1925 r., a w czasie pierwszych zawodów - 20 marca 1925 r. zwyciężył Stanisław Gąsienica-Sieczka, ustanawiając pierwszy rekord skoczni - 36 m, co nawet jak na tamte czasy było kiepskim rezultatem. Obecny rekord (z lutego 2001 r.) należy do Austriaka Stefana Kaisera i wynosi 135,5 m. Nieoficjalny rekord - podczas treningu - ustanowił 19.01.2002 Niemiec Martin Schmitt, skacząc na odległość 136 m. Od 1989 r. skocznia nosi imię wielkiego polskiego narciarza - Stanisława Marusarza. Obecnie Wielka Krokiew pokryta jest igielitem, co umożliwia organizację zawodów również latem. Na wybiegu skoczni 6 czerwca 1997 papież Jan Paweł II odprawił mszę świętą z udziałem kilkudziesięciu tysięcy wiernych.

Ulica Piłsudskiego, zakręt w ul. Bronisława Czecha (fot. Andrzej Samardak)

Koniec ulicy Piłsudskiego, zakręt w ul. Bronisława Czecha (fot. Andrzej Samardak)

    Skręcamy w lewo, w ulicę, noszącą imię wielkiego polskiego narciarza i taternika - Bronisława Czecha (1908-44). Urodzony w Zakopanem, od siódmego roku życia mieszkał w niewielkim domku przy zakopiańskim Rynku (dziś pl. Niepodległości). Od 1928 r. był jednym z czołowych zawodników w narciarstwie klasycznym i alpejskim (bieg płaski i zjazdowy, skoki). Trzykrotnie reprezentował Polskę na olimpiadach zimowych. Był także jednym z czołowych taterników. W 1940 r. aresztowany przez Niemców i wywieziony do Oświęcimia, gdzie został zmarł. Na Starym Cmentarzu znajduje się jego grób symboliczny.

Polana Bogówka, zespół mniejszych skoczni narciarskich oraz ściany kamieniołomu ul. Bronisława Czecha (fot. Andrzej Samardak)

    Po prawej stronie rozciąga się wielka polana Bogówka, sięgająca aż po zbocza Krokwi. Dobrze widoczny jest zespół mniejszych skoczni narciarskich usytuowanych w północnym stoku. Średnią Skocznię wybudowano w latach w 1961-62 przed Mistrzostwami Świata FIS, później obok stanęły treningowe skocznie Mała i Maleńka. Wszystkie trzy są pokryte igielitem, co umożliwia organizację zawodów także latem.

    Na lewo od Średniej Skoczni dobrze widać wyeksploatowane ściany kamieniołomu, gdzie w latach 1903-34 eksploatowane były złoża kamienia numulitowego. Roboty prowadziło przedsiębiorstwo hr. Zamoyskiego, a potem założonej przezeń Fundacji Kórnickiej. Kamieniołom zamknięto na skutek protestów opinii publicznej (niszczenie przyrody, zanieczyszczenie powietrza, hałas). W czasie okupacji Niemcy uruchomili kamieniołom ponownie, zatrudniając w nim m.in. Żydów, więzionych w położonym opodal obozie pracy.

    Przecinamy ulicę Żeromskiego i dochodzimy do terenów, zajmowanych przez Centralny Ośrodek Sportowy. Po lewej stronie ulicy Czecha widzimy hotel "Sport-Zakopane" wraz z ośrodkiem, wykorzystywanym na zgrupowania sportowe i obozy kondycyjne. Po prawej stronie - zespół stadionów (lekkoatletyczny i piłkarski oraz lodowy), korty tenisowe, hala sportów siłowych.