jodła

jodła (Abies alba), z rodziny Sosnowatych (Pinaceae). Wysokie do 60 m drzewo o ciemnozielonych płaskich igłach, opatrzonych od spodu dwoma białymi, woskowymi prążkami. Występuje gł. na wapieniu, kwitnie w maju. Szyszki jej tym się różnią od świerkowych, że sterczą do góry; po dojrzeniu odpadają tylko łuski z nasionami (zwykle w październiku), a pozostaje czas jakiś jeszcze sterczący na gałęzi trzpień, nigdy nie odpada cała szyszka.

J. stanowiła niegdyś jeden z gł. składników mieszanego lasu dolnoreglowego. Wytępiona pod koniec XIX w., zaczęła się odnawiać częściowo z samosiewów, częściowo podsadzana. J. można zobaczyć w Dolinie Białego i Strążyskiej oraz w Dolinie za Bramką, bywają jednak miejsca, gdzie się nie znajdzie ani jednej j. wśród samych świerków i czasem nielicznych buków - zupełnie nietypowego składu regla dolnego.

J. jest w ogóle wyniszczona w całej Polsce, gdyż wykazuje szczególną wrażliwość na spaliny i wszelkiego rodzaju skażenia powietrza i gleby, zwł. kwaśne deszcze. Toteż nie tylko w Tatrach, ale w całej Europie i na świecie występuje zjawisko tzw. regresji jodły, ginięcia starych drzew i nie odnawiania się jej w młodnikach. Na drzewa chore i osłabione przez skażenia rzucają się pasożytnicze grzyby i niszczycielskie gradacje owadów. Po pd. stronie Tatr j. jest rzadka i jako rodzima występuje tylko w niektórych miejscach, np. w Kiezmarskiej Dolinie.

---