Janowski Aleksander (2 X 1866 Warszawa - 14 X 1944
Komorowo k. Warszawy, w 1947 poch. w kwaterze zasłużonych na Cment. Powązkowskim
w Warszawie). Jeden z czołowych krajoznawców pol., podróżnik, z zawodu kolejno
urzędnik kolejowy, pedagog i naczelnik wydz. oświaty pozaszkolnej Ministerstwa
Wyznań Rel. i Oświecenia Publicznego.
W 1905 był inicjatorem, a w 1906 jednym z założycieli Pol. Tow.
Krajoznawczego i potem jednym z jego najczynniejszych działaczy (w 1922-29
prezesem). Był też jednym ze współzałożycieli i wieloletnim współredaktorem, a w
1926-27 i 1933 redaktorem czasopisma "Ziemia".
Ogłosił liczne artykuły i książki o tematyce krajozn., oświat., wychowawczej,
podróżniczej, o sprawach emigracji pol., a także napisał kilka powieści dla
dzieci i młodzieży. Wśród jego artykułów Tatr i Podtatrza dotyczą np. List z
Zakopanego ("Ziemia" 1910, nr 3), Piękno Polski u Żeromskiego (tamże
1926, nr 1). Ponadto osobne rozdziały o Tatrach znajdujemy w niejednej jego
książce krajozn., np. Pogadanki krajoznawcze (Wa.1916 i 1918), wydał też
broszurę Wycieczka w Tatry (Wa.1919).Był również działaczem w dziedzinie
ochrony przyrody, członkiem PROP w pierwszych latach jej istnienia (1920-32),
jednym z twórców i czołowych działaczy LOP. Także i w związku z ochroną przyrody
ogłosił szereg artykułów, gł. w "Ziemi", gdzie też pisywał na in. tematy, nieraz
poruszając w takich artykułach sprawy Tatr i Podtatrza.W 1929 został hon.
prezesem PTK. W 1939 PAL nadała mu złoty wawrzyn akademicki. W 1966 na zamku w
Ogrodzieńcu odsłonięto tablicę pamiątkową ku jego czci, a PTTK ustanowiło medal
im. A. Janowskiego, nadawany za zasługi w krzewieniu krajoznawstwa.
