Głęboki Potok (Woda) |
|
Głęboki Potok; Płynie ku pd.-wsch. przez Tatrz. Łomnicę , poniżej której wpada od pr.
strony do potoku Łomnica.
|
|
Głęboki Potok (Woda) |
|
Głęboki Potok; Błędna jest wiadomość, jakoby
Głęboki Potok powstawał w górnej części Doliny do Siedmiu Źródeł z wód Owczego
Źródła (1393 m), gdyż wody owego źródła nieco poniżej niego giną pod
ziemią.
|
|
Głęboki Żleb (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Głęboki Żleb; Jest to najwybitniejszy żleb
przecinający znakowaną ścieżkę wiodącą z Polany
pod Wołoszynem ku pd. do Drogi Oswalda Balzera (i potem tą szosą do Wodogrzmotów ).
|
|
Głęboki Żleb (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Głęboki Żleb; Żlebem tym nieraz spadają
ogromne lawiny śnieżne , które zasypują
szosę i docierają czasem aż do Rybiego Potoku
.
|
|
Głębowiec (Doliny) |
|
Głębowiec; Głównym strumieniem Głębowca jest
Głęboka Woda .
Nazwa G. pochodzi stąd, że jest on głęboko wcięty w otaczające go
stoki.
|
|
głodek (Nie okreslony) |
|
głodek (Draba ), z rodziny Krzyżowych (Cruciferae ). W
Tatrach rośnie kilka gatunków g. Są to wszystko małe darniowe roślinki, 2-15 cm
wysokie, o niewielkich żółtych lub białych, czteropłatkowych kwiatach, a
listkach drobnych, wąskich, zebranych w różyczki naziemne.
Najpospolitszy i najbardziej znany w Tatrach jest głodek mrzygłód (Draba
aizoides ) rosnący na wapieniach, także na piaskowcach, b. rzadko na...
|
|
Głodówka (Hala - Polana) |
|
Głodówka ; Na G.
stoi duży murowany budynek z ośrodkiem szkoleniowo-wypoczynkowym ZHP. Widok z G.
na Tatry należy do najpiękniejszych i był
słynny już w XIX w., gdyż wtedy (tak jak obecnie) jeżdżono do Morskiego Oka
najczęściej przez G.
Nazwa G. pochodzi od podh. nazwiska Głód (dawnego
właściciela).
|
|
Głodówka (Miejscowość) |
|
Głodówka; G. była założona w 1598 lub wcześniej.
Wspólnie do Głodówki i Suchej Góry w dawnych czasach należała w Tatrach » Czaplowa Hala (Czaplówka). G. w 1920-24 i
1938-39 należała do Polski. Ludność tej wsi poza urzędowym i szkolnym językiem
słow. mówi też pol. gwarą orawską, bardzo zbliżoną do gwary podh. Utrzymał się
tu także strój lud. (zwł. męski) zupełnie podobny do stroju podh.
Nazwa G. pochodzi od nazwiska jej...
|
|
Głodówka, Wyżnia (Hala - Polana) |
|
Głodówka, Wyżnia , zwana też czasem Cyrhlą nad
Białką.
Polana nieco na zach. od wierzchołka wzgórza Cyrhla nad Białką (1158 m), przy szosie z Bukowiny Tatrz . do Morskiego Oka , trochę na pn. od polany Głodówka .
Na W.G. stoi drewniany budynek z prywatnym schroniskiem
tur., od 1931 do 1966 prowadzonym przez » Józefa
i Wiktę Bigosów , którzy dawniej
prowadzili schronisko przy Pięciu Stawach
Polskich...
|
|
Głos Podhala (Wydawnictwo) |
|
"Głos Podhala" (1944). Tajne czasopismo wydawane pod
okupacją niem. w Nowym Targu przez ROCH (Ruch Oporu Chłopów).
Anonimowa redakcja: Ludwik Kohutek, Sylwester Leczykiewicz i Władysław Skibiński;
oni trzej i Jan Baculewski byli autorami wszystkich artykułów w "Głosie
Podhala". Wyszło 11 nrów powiel. (17 IX - 3 XII 1944). Tematyka podh. i
wiadomości ogólne.
|
|
Głos Podhala (Wydawnictwo) |
|
"Głos Podhala" (1929-39). Tygodnik regionalny,
wydawany w Nowym Sączu, a zajmujący się sprawami swoiście pojętego Podhala , sięgającego (wg redakcji
tego tygodnika) od Gorlic czy nawet Krosna aż po Żywiec, łącznie z ówczesnym
pow. nowotarskim.
Przeważały wiadomości kronikarskie i artykuły dotyczące
Sądecczyzny, ale były też z Podtatrza i Tatr
, np. Zdzisława Wróbla Zbójnictwo na Podhalu (w 1929, odcinkami), a...
|
|
Głos Podhala (Wydawnictwo) |
|
"Głos Podhala" (1954-57). Dwutygodnik regionalny
ówczesnego pow. nowotarskiego, ukazujący się w Nowym Targu, pod redakcją
anonimowego komitetu. Tematyka różnorodna (polit., społ., gosp., kult. itd.) z
terenu całego powiatu, zwł. aktualna, dużo wiadomości z Zakopanego , trochę z Tatr .
|
|
Głos Seniora (Wydawnictwo) |
|
"Głos Seniora". Biuletyn wydawany w Warszawie, zrazu
nieregularnie, a potem jako miesięcznik, w latach1980-93 przez Komisję
Informacji Polskiego Związku Alpinizmu w
formie maszynopisu (od 1 do 3 stron) w ok. 30 egz., potem jako druk (po 4
strony). Rozsyłano starszym taternikom .
Biuletyn ten zawiera dużo wiadomości personalnych o tychże taternikach, ale
też podaje aktualne wieści o taternictwie i alpinizmie, zwł. polskim.
Red.:...
|
|
Głos Zakopiański (Wydawnictwo) |
|
"Głos Zakopiański" . Tygodnik wydawany w Zakopanem w 1923-27. W okresie międzywoj. było
to najdłużej ukazujące się czasopismo zakop. i jedno z lepszych, zwł. w 1924-26.
Wydawca oraz (z wyjątkiem kilku nrów) red. nacz. i odpow.: Maksymilian
Skibiński. Ponadto w redakcji byli m.in.: Krystyna Brudzińska , Karol Kwaśniewski i Karol Stryjeński , ten ostatni krótko.
Tematyka była różnorodna, głównie zakopiańska i zwł.
aktualna...
|
|
Głośna Skała (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Głośna Skała; Nazwa G.S. pochodzi stąd, że
jej urwiska głośno i wielokrotnie odbijają echo.
Zob. też Głucha Skała
.
|
|
Głośną Skałą, Polana pod (Hala - Polana) |
|
Głośną Skałą, Polana pod; Na Polanie pod Głośną Skałą stał szałas pasterski Białej Spiskiej aż do 1952.
|
|
głowacica (Nie okreslony) |
|
głowacica (Hucho hucho ). Ryba należąca do łososiowatych
(Salmonidae ), dochodzi do 1,5 m długości, a nawet więcej i odznacza się
głową b. dużych rozmiarów, stąd nazwa. Do niedawna żyła wyłącznie w dorzeczu
Dunaju, pod Tatrami w Czarnej Orawie. W 1956 zarybiono głowacicą, pochodzącą z
Czarnej Orawy, niektóre dopływy górskie Wisły, przede wszystkim
Dunajec.
|
|
Głowacki Jan Nepomucen (Ludzie) |
|
Głowacki Jan Nepomucen (1802 Kraków - 28 VII 1847
tamże).
Malarz (pejzażysta i portrecista) i rysownik. Studia w krak. SSP 1819-25 oraz
w Pradze 1825, Wiedniu 1825-28, Rzymie 1834-35 i Monachium. W krak. SSP był
prof. nadzw. 1831-33 i 1837-42 oraz prof. zwycz. pejzażu 1842-47. Był też prof.
rysunku i malarstwa w krak. Liceum św. Anny 1831-47. Wystawiał od 1822 w
Krakowie, Warszawie, Rzymie i Wiedniu.
Był jednym z pierwszych malarzy...
|
|
Głowacki Michał (Ludzie) |
|
Głowacki Michał , pseud. Świętopełk (24 IX 1804
Janowice, pow. limanowski - 24 (nie 14 ) V 1846 Nowy Sącz).
Ksiądz, w 1842-46 wikary w Poroninie ,
jeden z organizatorów Chochołowskiego Powstania
. Do szkół uczęszczał gł. w Galicji, ale także na Słowacji w Koszycach.
Uczestniczył w konspiracji demokr.-patriot. już jako kleryk
we Lwowie. W czasie pobytu w Poroninie rozbudzał świadomość nar. u górali i
odegrał ważną rolę...
|
|
głowacz pręgopłetwy (Nie okreslony) |
|
głowacz pręgopłetwy (Cottus poecilopus ), zwany też potocznie
babką. Dość pospolita, niewielka ryba żyjąca w Białym Dunajcu i jego dopływach.
Wg Maksymiliana Nowickiego g.p. występował we wszystkich strumieniach
Zakopanego, a w Kościeliskiej Dolinie podchodził aż do samych źródeł
Kościeliskiego Potoku. Nie należy mylić tej ryby z głowacicą.
|
|
głowonogi (Nie okreslony) |
|
głowonogi (Cephalopoda ). Zwierzęta morskie, należące do typu
Mięczaków (Mollusca ). Współcześnie w Tatrach nie ma g., ale w tatrz.
skałach osadowych nieraz są znajdowane skamieliny » amonitów i »belemnitów -
głowonogów, które żyły w morzach tatrz. z dawnych epok
geologicznych.
|
|
głóg (Nie okreslony) |
|
głóg (Crataegus ), z rodziny Różowatych (Rosaceae ). Jest w
Tatrach rośliną nader rzadką, pojawia się b. nielicznie w Tatrach Biel. i w
grupie Siwego Wierchu, zwł. w okolicy Kwaczańskiej Doliny. Występuje w paru
gatunkach, niełatwych do odróżnienia dla laika, zwykle jako niewielki krzew.
Podkreślić należy, że nazywanie głogiem "owoców" dzikiej róży - jak to się b.
często zdarza - jest poważnym błędem. Obie te...
|
|
Głucha Skała (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Głucha Skała; Pod G.S., zaraz po przeciwnej
stronie drogi jezdnej, płynie Kościeliski Potok
. Nazwa G.S. pochodzi stąd, że głos rozmawiających z sobą osób w chwili ich
przechodzenia pod ową skałą zostaje zagłuszony szumem potoku.
Zob. też Głośna Skała
.
|
|
głuszec (Nie okreslony) |
|
głuszec (Tetrao urogallus ), z rzędu kuraków (Galliformes
). Ptak wielkości średniego indyka, samiec o czarno-brunatno-popielatym
upierzeniu i metalicznie zielonawej dolnej części gardzieli; w dolnej części
dzioba, przy jego nasadzie wydłużone pióra tworzą rodzaj brody; dokoła oka
czerwony pierścień nabrzmiewający w górnej części w okresie godowym. Samica
rudawo-biało-brunatno-pstra.Toki g. w Tatrach odbywają się w końcu...
|
|
Gnatowski Zygmunt (Ludzie) |
|
Gnatowski Zygmunt (1854? - 6 VI 1906 Jakimówka k.
Kijowa). Zamożny ziemianin z Ukrainy, kolekcjoner okazów podhalańskiej sztuki
lud. oraz druków zakop. i tatrz., turysta tatrz.
Zagrożony poważnie gruźlicą przyjeżdżał się leczyć za
poradą dra Tytusa Chałubińskiego do Zakopanego . Przebywał wtedy okresowo w szałasach tatrz ., ubierając się jak juhas i lecząc się żentycą
. Ta kuracja była skuteczna....
|
|
gnejs (Nie okreslony) |
|
gnejs . Skała metamorficzna czyli przeobrażona. Skład ma podobny do
granitu: skalenie, kwarc i mika, ale budowa jest ziarnistowarstwowana (w
granicie ziarnista). G. należy do grupy » łupków krystalicznych, występuje zwł.
w Tatrach Zach., np. na Rakoniu, Smreczyńskim Wierchu, Trzydniowiańskim
Wierchu.
|
|
gnidosz (Nie okreslony) |
|
gnidosz (Pedicularis ), z rodziny Trędownikowatych
(Scrophulariaceae ). W Tatrach rośnie kilka gatunków g. Wśród górskich,
najczęstszy jest g. okółkowy (P. verticillata ), niewysoka roślina 5-20
cm, o liściach pierzastodzielnych, drobno pociętych, o jednej lub kilku łodygach
kwiatowych, zakończonych groniastym, krótkim gęstym kwiatostanem. Kwiaty
dwuwargowe, malinowoczerwone. Jest to roślina hal tatrz. występująca w...
|
|
Gnoiński Ksawery (Ludzie) |
|
Gnoiński Ksawery (24 IV 1869 Petersburg - 14 XI 1929
Warszawa).
Inż. elektryk, działacz społ., taternik
. Studia w Petersburgu i Leodium (do 1895), potem praca w Warszawie w firmie
Siemens (dyr. w 1900-12), a następnie prowadził własne biuro projektów
elektrotechnicznych. Autor prac i artykułów (1901-28) z zakresu
elektrotechniki.
G. chodził sporo po Tatrach ok. 1885-90, również i jego siostry,
Jadwiga i Helena (były np. na...
|
|
Gnojek Jan (Ludzie) |
|
Gnojek Jan (25 XII 1910 Zakopane - 27 X 1942
Oświęcim).
Taternik , narciarz, w 1939-42 uczestnik
ruchu oporu.
Gimnazjum ukończył w Zakopanem (1930), po czym krótko studiował na
Politechn. Warsz. (1930-31). Choroba ojca (który jakiś czas pracował w fabryce
nart braci Schiele, a potem prowadził własny warsztat kowalski) zmusiła go do
powrotu do Zakopanego, gdzie kolejno pracował w warsztacie ojca, przy budowie kolei linowej na...
|
|
Godlewski Julian (Ludzie) |
|
Godlewski Julian (17 VIII 1903 Lwów - 4 II 1983
Warszawa).
Prawnik (Uniw. Lwow. 1926, dr), międzynar. ekspert prawa przem., pracował gł.
w przemyśle, do 1939 w Polsce, po wojnie za granicą, w końcu osiadł w
Szwajcarii, a w 1982 wrócił ciężko chory do Polski. Walczył jako ochotnik w 1918
(w obronie Lwowa), 1920 (w ułanach), 1939 (takoż), 1940 (w pol. zmotoryzowanej
brygadzie we Francji), 1940-44 (w dywizji pancernej gen. Maczka, ciężko...
|
|