Biały Brzeg (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Biały Brzeg lub Biały Brzeg Kiezmarski;
Długi oberwany i obsypujący się pas stromego stoku nad lw. brzegiem Białej Wody
Kiezmarskiej tuż poniżej mostu 1139 m u stóp Steżek. B.B. powstał
wskutek działalności dawnego lodowca.
|
|
Biały Potok (Woda) |
|
Biały Potok;
Płynie Doliną
Białego, a potem przez Zakopane (koło Żywczańskiego) i
przy ul. Orkana wpada od pr. strony do potoku Młyniska (płynącego ze
Strążyskiej
Doliny).
|
|
Biały Potok Kiezmarski (Woda) |
|
Biały Potok Kiezmarski lub krótko Biały Potok;
Gł. strumień Doliny Białych
Stawów.
Nazwa Białego Potoku pochodzi od pieniącej się wody w stromszych odcinkach
jego biegu.
|
|
Biały Potok, Polana (Hala - Polana) |
|
Biały Potok, Polana lub po prostu Biały Potok
Od dawna stoją na tej polanie liczne szopy past., głównie wzdłuż Lejowego
Potoku, a po II wojnie świat. na wąskim pasie po pn.-wsch. stronie szosy
powstało osiedle domów mieszkalnych zwane Biały Potok (należy do
Witowa). Wiosną na Polanie Biały Potok kwitną obfite łany krokusów.
|
|
Biały Staw, Wielki (Woda) |
|
Biały Staw, Wielki, także Biały Staw Kiezmarski lub
krótko Biały Staw;
Pomiary pracowników TANAPu z 1961-66 (w
nawiasach Józefa
Szaflarskiego z 1932): pow. 0,950 (1,056) ha, 195 x 70 (227 x 82) m, głęb.
1,0 (1,0) m.
W 1942-74 nad tym stawem stało Kiezmarskie
Schronisko, które się spaliło.
|
|
Biały Stawek Bobrowiecki (Woda) |
|
Biały Stawek Bobrowiecki lub po prostu Biały
Stawek;
Większy, wyżej położony z dwóch » Bobrowieckich
Stawków. Pow. 0,10 ha, 77 x 21 m, głęb. 1,5 m.
|
|
Białych Stawów, Dolina (Doliny) |
|
Białych Stawów, Dolina;
W dolinie tej znajdują się Białe Stawy, dwa Rzeżuchowe Stawki
i Żółty
Stawek.
Gł. strumień tej doliny: Biały Potok. Przez
dolinę przebiega Magistrala
Tatrz. na swym odcinku między Zielonym
Stawem Kiezmarskim a Przełęczą pod
Kopą.
Tereny past. tej doliny należały niegdyś do Kiezmarku i Białej Spiskiej;
nad Wielkim
Białym Stawem stał Wyżni
Kiezmarski Koszar. W XVIII w. prowadzono w...
|
|
Białynicki-Birula Teodor (Ludzie) |
|
Białynicki-Birula Teodor (21 VI 1886 k. Witebska -
10 (13?)VII 1956 Warszawa).
Lekarz, malarz amator. Studia lek. ukończył w 1912 w Petersburgu, potem jako
lekarz był w armii ros. 1912-16 i w wojsku pol. 1919-29.
W 1921-33 i od 1945 mieszkał w Zakopanem, był tam
lekarzem i dyr. sanatoriów. W latach międzywoj. brał żywy udział w zakop. życiu
artyst. i lit., występował w amatorskich przedstawieniach zakop. Teatru
Formistycznego...
|
|
bibliografie (Nie okreslony) |
|
bibliografie .
Bibliografie wielotematyczne.
Eugeniusz Janota pierwszy pisał o potrzebie opracowania regionalnej b. tatrz.
i nawet gromadził do takiej pracy materiały. Następnie zadanie to podjęli mn.w.
równocześnie i niezależnie od siebie dwaj działacze: Henryk Müldner w ramach
działalności TT i Hugo Payer z polecenia MKE, przy czym obaj przyjęli dla swych
prac zasięg szeroki: całe Karpaty.
Müldner ogłosił jedynie...
|
|
Biblioteka Czaplowiczowska (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Biblioteka Czaplowiczowska; Biblioteka
nauk. w Dolnym Kubinie na Orawie, która powstała w
1839, gdy Wawrzyniec Czaplowicz (Csaplovics, Čaplovič) podarował komitatowi
orawskiemu swą prywatną bibliotekę (prawie 20 000 dzieł) wraz ze zbiorem map,
obrazów i różnych okazów muzealnych. Od 1907 mieści się we własnym gmachu.
Zbiory wzrosły do 45 000 dzieł i zawierają wiele rzadkich i cennych druków, w
tym 22 z 1467-97 oraz ponad 1400...
|
|
Biblioteka Górska PTTK, Centralna (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Biblioteka Górska PTTK, Centralna (w Krakowie), w
skrócie CBG.
Największy i najstarszy w Polsce księgozbiór gromadzący książki, czasopisma i
in. publikacje o tematyce związanej z górami, zwł. Polski, ale też całego
świata. W 1992 posiadała ok. 30 000 tomów książek i czasopism oraz zbiory map,
grafiki, fotografii, wycinków, archiwaliów itd. Nie jest to biblioteka wyłącznie
tatrz., ale jest jedną z najzasobniejszych w...
|
|
Biblioteka PTTK im. Kazimierza Kulwiecia, Centraln (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Biblioteka PTTK im. Kazimierza Kulwiecia, Centralna
(w Warszawie, ul. Podwale 23). Największy pol. zbiór publikacji krajozn.
dotyczących całej Polski i in. krajów, m.in. dużo o Tatrach i Podtatrzu. Kompletuje też wszelkie
druki wydawane przez PTTK i jego jednostki terenowe.
Początkiem obecnej biblioteki była biblioteka dawnego PTK, która w czasie II
wojny świat. uległa dużym zniszczeniom, uratowano jednak ok. 7000 książek.
Obecnie Centr....
|
|
Biblioteka Tow. Tatrzańskiego w Zakopanem (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Biblioteka Tow. Tatrzańskiego w Zakopanem . Istniała
od 1874 w zakop. kasynie TT, najpierw jako czytelnia bieżących czasopism, a
potem również jako biblioteka, ale o charakterze głównie beletrystycznym, nie
górskim. Pierwszym bibliotekarzem był tam Walery Eljasz. Ta
zakop. biblioteka TT (licząca ok. 2400 tomów) spłonęła 21 I 1900 wraz z Dworem
Tatrz., w którym się wtedy
mieściła.
Jednakże już w 1901 stworzono bibliotekę na nowo i...
|
|
biblioteki (Nie okreslony) |
|
biblioteki . Na Podtatrzu istniały b. od dawna, ale aż do II poł. XIX w.
żadna nie gromadziła specjalnie książek dotyczących Tatr czy nawet Podtatrza,
jednak w tych b., które dotrwały do obecnych czasów, można znaleźć rzadkie druki
dotyczące także Tatr i Podtatrza. Na Spiszu już w 1273 powstała b. przy Spiskiej
Kapitule, a w XV-XVI w. istniały b. kościelne, szkolne i prywatne, m.in. w
Lewoczy, Nowej Wsi Spiskiej i Kiezmarku (w liceum od...
|
|
Bieda Franciszek (Ludzie) |
|
Bieda Franciszek (17 XII 1896 Sowliny k. Limanowej -
20 IX 1982 Kraków). Paleontolog, prof. UJ od 1935, prof. AGH 1951-67, wieloletni
prezes Pol. Tow. Geol., autor wielu prac nauk., ważnych w dziedzinie
stratygrafii Karpat.
Niektóre jego prace dotyczą Tatr, Podhala i Pienin, np. Nummulity eocenu
tatrzańskiego z okolicy Zakopanego ("Pam. II Zjazdu Słowiań. Geogr. i
Etnogr." 1, 1929), Stratygrafia fliszu Karpat polskich na podstawie...
|
|
Bieder Edmund (Ludzie) |
|
Bieder Edmund (1877 Jordanów - 23 V 1937 Kraków).
Literat, publicysta, przed I wojną świat. nauczyciel, potem walczył w Legionach
Pol. Mieszkał kilka lat w Zakopanem.
Już w pierwszej serii jego wierszy pt. Poezye (Kr. 1901) były też
wiersze tatrz.: Na Rysach, Powrót, Wizya. W 1923-27 opublikował liczne
satyr. wiersze i drobne utwory prozą o tematyce zakop. i tatrz. w czasopismach
("Szczutek", "Ilustr. Kur. Codz."). Przygotował...
|
|
Biederman Wojciech (Ludzie) |
|
Biederman Wojciech (10 VII 1942 Chodorów, pow. Bóbrka
- 4 IX 1964 w Tatrach), brat » Jerzego Biedermana. Taternik (od 1960), także jaskiniowy,
działacz Koła Wrocł. Klubu Wys., student Politechn. Wrocł., działacz
Studenckiego Stow. Naukowego.Mimo długotrwałej choroby nóg w latach szkolnych,
po górskiej śmierci brata w grudniu 1959, zaraz w 1960 zaczął uprawiać
taternictwo, od 1962 także w zimie. Osiągnął szybko pierwszorzędne wyniki, np. w...
|
|
biedronki (Zwierzęta) |
|
Niewielkie okrągławe chrząszczyki, z
których najbardziej znana jest czerwona w czarne plamki biedronka
siedmiokropka
(Coccinella septempunctata),
zwana czasem potocznie bożą krówką lub zazulką. Dość pospolita jest także
b. dwukropkowa
(C. bipunctata). B. są ogromnie
pożyteczne, gdyż gł. pokarmem większości zarówno dorosłych owadów jak i ich larw
są mszyce....
|
|
biegacze (Zwierzęta) |
|
biegacze (Carabidae),
często nazywane niesłusznie szczypawkami. Należą do chrząszczy
(Coleoptera), wszystkie mają długie nogi i dzięki temu b.
szybko biegają - stąd nazwa. Tylko bardziej znane gatunki mają pol. nazwy.
W Tatrach jest wiele b. i często się je widuje, z racji późnej tatrz. wiosny
niemal przez całe lato, a czasem nawet jesienią, podczas gdy na niżu większość z
nich stanowi faunę wiosenną....
|
|
Biegański Wiktor (Ludzie) |
|
Biegański Wiktor (16 II 1892 Sambor - I 1974). Aktor oraz reżyser teatr.
i film., turysta i taternik. Pionier (scenarzysta, reż. i operator) pol. filmów
tatrz.: Otchłań pokuty (1922), Bożyszcze (1922), Orlę
(1927). Opublikował pierwszą część swych wspomnień: Remanent życia
starego aktora (Wa.1969), m.in. z
Zakopanego i Tatr.
|
|
Biel Stanisław (Ludzie) |
|
Biel Stanisław (22 IV 1929 Kraków). Taternik,
alpinista, ratownik górski, z zawodu metalurg i mechanik, pracownik Inst. Badań
Jądrowych w Krakowie. Czł. Klubu Wys. (od 1949), franc. GHM (1959) i Grupy
Tatrz. GOPR (1960).
Uprawiał taternictwo od 1945. Uczestniczył w pierwszych powtórzeniach dróg
Łapińskiego i Paszuchy na pn.-wsch. ścianach Kazalnicy (1952) i Mnicha (1953)
oraz w pierwszym pol. przejściu drogi przez Hokejkę na zach....
|
|
Bielańska Dolina (Doliny) |
|
Bielańska Dolina ; Dolina, którą płynie »
Bielańska Woda. Nazwą B.D. oznacza się
zwykle jej odcinek poniżej Trzech Źródeł (gdzie na pewnej
przestrzeni dolina ma charakter dość głębokiego jaru), ale nazwę tę rozciąga się
też czasem dalej ku górze.
|
|
Bielańska Woda (Woda) |
|
Bielańska Woda ; Powstaje w Wielkim Żlebie na
pd.-zach. stokach Krywania, przepływa między Trzema Źródłami a Ważeckim
Schroniskiem i kierując się Bielańską Doliną na pd. uchodzi między
Ważcem a Wychodną do Białego Wagu jako jego pr.
dopływ.
|
|
Bielańsko (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
|
Bielańsko ; Należące do wsi Wychodna małe, nie istniejące już
osiedle z karczmą i gajówkami, które w XIX w. (co najmniej od 1806) znajdowało
się nad pr. (zach.) brzegiem Bielańskiej Wody, zaraz na pn. od
gościńca łączącego Ważec z Wychodną. Karczma ta była dawniej
jednym z gł. punktów wyjścia dla udających się na Krywań; przewodników prowadzących na
ten szczyt dostarczał karczmarz.
|
|
bielinki (Zwierzęta) |
|
Motyle dzienne o skrzydłach białej lub
żółtawej barwy. Należy do nich m.in. rodzaj bielinek (Pieris), którego 4
gatunki żyją w Tatrach. Najpospolitszy i najbardziej znany jest bielinek
kapustnik (Pieris brassicae), na górnej parze skrzydeł ma ciemne plamki i
ciemne górne rogi. Uważa się go za szkodnika, gdyż jego gąsienice żerują na
różnych gatunkach warzyw z rodziny Krzyżowych (Cruciferae) i objadają liście nieraz...
|
|
Bielska Jaskinia (Jaskinie) |
|
Bielska Jaskinia , dawniej także Bielskie
Jaskinie;
Z udostępnionych jaskiń tatrz. jest to największa i najpiękniejsza, z
licznymi stalaktytami i in. naciekami. Ogólna długość korytarzy B.J. wynosi
ponad 1750 m, z czego 1001 m udostępniono do zwiedzania. Deniwelacja: 160 m, z
czego w ciągu turystycznym 125 m. Obecnie używane wejście (sztucznie wybite)
jest na wys. 890 m, pierwotne wejście (teraz zamknięte) znajduje się wyżej (972...
|
|
Bielska Kopa (Szczyty) |
|
Bielska Kopa , dawniej po prostu Kopa ; Niezbyt
wybitny szczyt, który tworzy dość długi grzbiet oddzielający Dolinę Przednich
Koperszadów od Doliny Białych Stawów. Łączy się z gł.
granią Tatr Wys. w pobliżu Przełęczy pod Kopą. B.K. należy do Tatr Wys., ale czasem jest zaliczana
niewłaściwie do Tatr Bielskich.
|
|
Bielski Potok (Woda) |
|
Bielski Potok ; Powstaje w Tatrach Biel. po ich pn. stronie w
Strzystarskim Żlebie (górna część
Doliny Bielskiego Potoku). Dalej
płynie właściwą Doliną Bielskiego Potoku i jej dolną częścią zwaną Mąkową Doliną, a następnie dolną
częścią Zdziarskiej Doliny (przez dolną część
wsi Zdziar) i przez
Dolinę Kotliny, a od uzdrowiska
Tatrz. Kotlina skręca na wsch. i oddalając się teraz od Tatr wpada do Popradu na pn. od miasta...
|
|
Bielskiego Potoku, Dolina (Doliny) |
|
Bielskiego Potoku, Dolina ;
|
|
Bieluń Andrzej (Ludzie) |
|
Bieluń Andrzej (8 IV 1946 Gdynia - 24 XII 1983 w
Himalajach). Taternik, także jaskiniowy (od 1974),
alpinista (od 1978), jeden z założycieli i działaczy Speleoklubu Morskiego
PTTK.
Uczestniczył w wyprawie w Pamir (1978, wejście na Szczyt Lenina 7134 m) i w
kilku wyprawach w Himalaje (m.in. w 1979 pierwsze wejście pn.-zach. granią na
Rakaposhi 7788 m, w 1980 pierwsze wejście na Distaghil Sar Wschodni 7700 m i
Yazghil Dome 7440 m). W 1983...
|
|