E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Narty
 Aktualności
   Bezpieczeństwo, porady
Kamery na wyciągach
Giełda sprzętu
 WYCIĄGI NARCIARSKIE
   Białka Tatrzańska
   Bukowina Tatrzańska
   Czerwienne
   Gliczarów Dolny
   Gliczarów Górny
   Kościelisko
   Murzasichle
   Poronin
   Zakopane
   Ząb
   Małe Ciche
 SZKOŁY NARCIARSKIE
   Białka Tatrzańska
   Bukowina Tatrzańska
   Czerwienne
   Gliczarów Dolny
   Gliczarów Górny
   Kościelisko
   Murzasichle
   Zakopane
 WYPOŻYCZALNIE SPRZĘTU
   Białka Tatrzańska
   Bukowina Tatrzańska
   Czerwienne
   Gliczarów Dolny
   Gliczarów Górny
   Kościelisko
   Murzasichle
   Zakopane
   Ząb
 NARTY
   Ciekawostki
    Historia
      Zawody
      Legendy nart
      Teksty archiwalne
      Narty na świecie
      SN PTT 1907 Z-ne
   Wielka Krokiew
   Sprzęt i technika
 SNOWBOARD
   Historia
   Jak powstaje deska
   Snowboard miękki
   Snowboard twardy
   Snowboard dla dzieci
   Snowboard dla kobiet
    Technika jazdy
    Triki
   Jak zostać instruktorem
   Boarder cross
   Galeria
 SKI-ALPINIZM
   Skitury
   Freeride
   Jak zacząć?
   Sprzęt
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

SN PTT 1907 Z-ne
Piękna Ela, która ze skoczkami wygrywała…
strona: 2/2    1 2 

Po powrocie do Polski trafiła do Zakopanego, była jedną z dwóch sanitariuszek w Kompanii Wysokogórskiej[1], która była formacją górską. Tam poznała swojego męża, wtedy kapitana, potem pułkownika, Władysława Ziętkiewicza, popularnie nazywanego w środowisku zakopiańskim "Kociusiem", niezłego narciarza, taternika a potem także znakomitego działacza Polskiego Związku Narciarskiego. W tym okresie bardzo intensywnie uprawiała narciarstwo wysokogórskie. Wzięła ślub z Ziętkiewiczem ok. 1920 i 1921 i odtąd startowała jako Elżbieta Ziętkiewiczowa. Ich małżeństwo rozpadło się przed wybuchem II wojny światowej. W 1921 r. Ela zwyciężyła w biegu pań, przed Hołubianką z SN AZS Kraków i Schielową z SN PTT. To pierwszy ślad świadczący o jej sportowych startach[2]. Trzykrotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w biegach narciarskich: w 1921, 1922 i 1925 r. W 1922 r. na 7 pań była pierwsza z czasem o ponad 5 minut lepszym przed Węgierką Reichardt i trzecią Polką Schielową. Mistrzostwa Polski w Worochcie, rozegrane w dniach od 4 do 6 marca 1922 r. a zorganizowane przez kluby lwowskie, były popisem Pani Eli. Zwłaszcza w skokach narciarskich, które wówczas były domeną mężczyzn. W skokach seniorów II klasy, rywalizując z mężczyznami zajęła pierwsze miejsce z notą 2.100, przed J. Zubkiem (SN PTT) nota 2.775, S. Zagórskim (SN Czarni Lwów), nota 3.092. Z wyników widzimy, że startowało tylko trzech skoczków w tej klasie. Jest jednak faktem, że do Mistrzostw Polski PZN dopuszczono kobietę. Rzecz w europejskim narciarstwie w tym okresie bez precedensu! Pokonała więc mężczyzn już po raz drugi w swojej karierze. W 1924 r. jak wskazują źródła, znalazła się w polskiej ekipie olimpijskiej, która wyjechała na I ZIO do Chamonix pod Mont Blanc. Niestety, przepisy MKOL i FIS zakazywały wówczas kobietom udziału w zawodach narciarskich. Ela nie wystartowała, a szkoda. Może pierwszy medal olimpijski dla naszych barw zdobyła by właśnie będące wtedy w bardzo dobrej dyspozycji piękna Ela.

W kraju nadal była praktycznie niepokonana. 11 stycznia 1925 r. Ela startowała w zawodach międzynarodowych w Starym Smokowcu i wygrała w biegu pań. W 1925 r. wygrała w Mistrzostwach Polski w Krynicy, znowu z dużą przewagą ok. 4 minut nad następną., wygrała też w Mistrzostwach Zakopanego. 24 lutego 1927 r. zwyciężyła w międzynarodowych zawodach w Cortina d' Ampezzo we Włoszech, w "biegu pań o charakterze wybitnie zjazdowym". Startowała też w Chamonix we Francji, gdzie najlepsza w biegu okazała się Janina Loteczkowa, przedstawicielka młodego pokolenia polskich biegaczek. W 1928 r. wygrała bieg pań w tatrzańskiej Polance w Czechosłowacji, pokonując 17 rywalek.

W 1929 r. startowała w biegu pań na Gubałówce. Tutaj Polski Związek Narciarski jeszcze raz bardzo dobitnie pokazał, że inicjatywa włączenia narciarstwa kobiet do programu zawodów FIS, jest mu bardzo bliska i ważna dla poczynań na międzynarodowym forum. Wprowadzono więc bieg kobiet do lutowych zawodów FIS 1929 w Zakopanem. Start do tego biegu znajdował się na szczycie Gubałówki (1123 m), potem wiódł do Blachówki, dalej przez Sobiczkową i Gąsienicowy Wierch, a stamtąd meta szła do Lipek i na Wierszyk. Trasa kobiet liczyła 6 km, przy różnicy wzniesień ok. 300 metrów. Do biegu zostało zgłoszonych 29 zawodniczek, startowało 23, a konkurencję ukończyło 21. Bieg rozegrano 7 lutego 1929 r. Najlepsza okazała się góralka Bronisława Staszel-Polankowa, 2. B. Friendlaendrova-Havlova, a trzecia Ela Ziętkiewiczowi z czasem 35 minut 20 sekund, tracąc do zwycięskiej Polankowej prawie 4 minuty. Startowała z powodzeniem przez wiele sezonów, aż do momentu kiedy w Zakopanem pojawiła się znana lwowiaka Janina Loteczkowa, która zaczęła coraz częściej wygrywać z dawną mistrzynią. Przez trzy lata wygrywała z Elą. Potem pojawiły się też góralki biegające w spódnicach, które wyparły już bezapelacyjnie stare mistrzynie. Były nimi Bronisława Staszel-Polankówna i Zofia Stopka-Olesiak. FIS 1929 był jednym z ostatnich ważnych startów międzynarodowych Ziętkiewiczowej.

O Eli wiemy tyle, że do końca lat 30 mieszkała w Zakopanem. Wybuch wojny rozerwał losy Eli i Władysława, pułkownik Ziętkiewicz walczył w kampanii wrześniowej, a potem w kampanii francuskiej. Zginął na polu bitwy pod Baccarat (dokładnie pod Raon L'Etate) w czerwcu 1940 r., skoszony serią z karabinu maszynowego. Ela mieszkała w czasie okupacji hitlerowskiej w Zakopanem, prawdopodobnie przyjęła kartę "Volksdeutsch", a następnie wyjechała do Anglii, niektórzy piszą, że do Kanady i tam doczekała swoich ostatnich dni. Gdzie i kiedy, nie wiadomo.

Józef Kapeniak, kończąc swój ciekawy wywód o Elżbiecie Michalewskiej-Ziętkiewicz napisał: - Dziś z perspektywy czasu można powiedzieć, że Pani Ela Michalewska - Ziętkiewiczowi nie została doceniona przez współczesnych i przez następne dwa pokolenia. Przecież miała wyniki pierwszorzędne nawet w skali światowej. Już nie mówię o niej jako tej, która pierwsza przywdziała narciarskie spodnie, ale tej, która pierwsza brała udział w skokach, gdy kiedyś zostanie wprowadzona dyscyplina skoków narciarskich dla kobiet, a to nie jest znów tak nieprawdopodobne[3]. Dzisiaj wiemy, że słowa Józefa Kapeniaka sprawdziły się, kobiety skaczą na nartach i to z powodzeniem. Pewne jest jedno, w dziejach skoków kobiet Elżbieta Michalewska-Ziętkiewiczowa była jedną z pierwszych kobiet na świecie, które uprawiały tę dyscyplinę. Dlatego w historii skoków narciarskich kobiet może być uważaną za jedną z prekursorek. Także w historii polskiego narciarstwa mistrzyni Polski Elżbieta Michalewska-Ziętkiewiczowa, odegrała ważną rolę. Ciekawe, czy gdzieś jeszcze zachowały się zdjęcia z Mistrzostw Polski w Krynicy 1922, pokazujące piękna Elę skaczącą w portkach. Może kiedyś ktoś na nie natrafi… Być może we Lwowie, albo w archiwum Eli, które czeka na odkrycie w Anglii lub Kanadzie… albo gdzie indziej…


Wojciech Szatkowski

Muzeum Tatrzańskie




[1] Witold i Zofia Paryscy, Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Poronin 1994, s. 1415-16.

[2] Narciarstwo Polskie, t.1, Kraków 1925, s. 99

[3] J. Kapeniak, Tatrzańskie diabły, warszawa 1971, s. 52-53.

1 2 
strona: 2/2    1 2 
«« Powrót do listy
 Zapisz w schowku     Drukuj       Zgłoś błąd    9896





Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024