Pomnik "Ratownikom górskim" przy ulicy Mariusza Zaruskiego, jest dziełem Władysława Hasiora (1959 r.). Został odsłonięty w 50-lecie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Mariusz Zaruski to jedna z najbardziej wszechstronnych i zasłużonych osób w historii Zakopanego. Urodzony w 1867 r. na Podolu, zmarł w Chersoniu w Rosji w 1941 r. Generał, taternik i narciarz, marynarz, malarz i pisarz. Mieszkał stale w Zakopanem w latach 1904-14 i był tu jednym z najwszechstronniejszych działaczy społecznych. W 1909 r. stworzył Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe i został jego pierwszym naczelnikiem. Był jednym z czołowych taterników, współtworzył tatrzańskie narciarstwo, zajmował się również badaniami jaskiń. Był działaczem Towarzystwa Tatrzańskiego i głównym organizatorem jego Sekcji Narciarskiej i Sekcji Ochrony Tatr. Współpracował z miejscową prasą i był jednym z redaktorów pisma "Zakopane" (1908-14). W czasie I wojny światowej służył w Legionach. W 1918 r. był (u boku Żeromskiego) współtwórcą zakopiańskiej Rady Narodowej. Po osiedleniu się w Warszawie służył w wojsku i był adiutantem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, a po przejściu w stan spoczynku zajmował się organizacją polskiego jachtingu i był dowódcą statku "Zawisza Czarny". Na Starym Cmentarzu w Zakopanem jest jego grób symboliczny. Przy ulicy, noszącej jego imię stoi do dziś drewniana willa "Krywań", w której mieszkał i pracował. Naprzeciwko wybudowano Dom Turysty, również imienia Mariusza Zaruskiego.
Władysław Hasior (1928-1999) - jeden z największych polskich plastyków, urodził się w Nowym Sączu. Uczył się w zakopiańskim Liceum Technik Plastycznych pod kierunkiem Antoniego Kenara, potem studiował na ASP w Warszawie. W 1957 r. osiadł na stałe w Zakopanem, gdzie był nauczycielem rzeźby w Liceum Plastycznym, wykładał równolegle w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, gdzie był też scenografem w Teatrze Polskim. Oprócz rzeźb plenerowych i pomników tworzył niewielkie kompozycje przestrzenne, malarstwo obrazopodobne, sztandary, pop- i op-art, kreował happeningi. Był jednym z najbardziej znanych i cenionych plastyków współczesnych.
W Zakopanem (koło Domu Turysty) znajduje się wykonany przezeń pomnik "Ratownikom górskim", a w Kuźnicach pomnik "Prometeusz Rozstrzelany". Wraz z uczniami realizował też kilka pomników nagrobnych na Starym Cmentarzu. Czynnie uczestniczył w życiu publicznym Zakopanego, organizując m.in. w swojej pracowni dyskusje o sztuce, był współtwórcą zakopiańskiej galerii "Pegaz", organizował Lutowe Salony Grafiki i Marcowe Salony Malarstwa, był jurorem Przeglądu Filmów o Sztuce. Działał w ZPAP i w l. 1967-70 był prezesem okręgu zakopiańskiego. W 1981 r. był przewodniczącym zakopiańskiego Komitetu Porozumiewawczego Stowarzyszeń Twórczych i Naukowych. Jego prace znajdują się we wszystkich wybitniejszych muzeach Polski i świata.
Jego mieszkanie i pracownia mieściły się początkowo w willi "Borek" - internacie Liceum Plastycznego. W 1985 r. po długiej kampanii prasowej, Muzeum Tatrzańskie przejęło dawną leżakownię hotelu "Warszawianka" i uruchomiło tu jako swój oddział Galerię Hasiora, w której eksponowanych jest przeszło 100 prac artysty. W tym samym budynku znajdowała się mieszkanie i pracownia Hasiora. Artysta zmarł po długiej chorobie w krakowskim szpitalu latem 1999 r. i został pochowany na starym cmentarzu w Zakopanem.
Pomniki
