strona: 2/2
 1 2 
| |
 |
Władysław Hasior w 1982 r.
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
Władysław Hasior (1928-1999) przez większość swego życia związany był z Zakopanem, a przez ostatnie 14 lat także z Muzeum Tatrzańskim. Urodził się w 1928 roku w Nowym Sączu, gdzie spędził dzieciństwo i młodość przypadającą na lata wojny. Od 1947 roku uczęszczał do Państwowego liceum Technik Plastycznych w Zakopanem, gdzie kształcił się pod kierunkiem Antoniego Kenara. W 1952 rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie u prof. Mariana Wnuka, które zakończył uzyskaniem dyplomu w 1958 roku. Rok później odbył artystyczne tournée po Europie, które miało swój finał w Paryżu, w pracowni Ossipa Zadkine'a. Jeszcze podczas studiów zaangażował się w pracę z młodzieżą w zakopiańskim Państwowym liceum Technik Plastycznych i od tej pory uczył tam nieprzerwanie do 1968 roku. Od 1959 r. uczestniczył we wszystkich wystawach okręgowych plastyków zakopiańskich oraz akcjach zespołu plastyków zgrupowanych przy Państwowym liceum Technik Plastycznych (m.in. był założycielem Galerii "Pegaz"). Uczestniczył w życiu artystycznym miasta, zainicjował wiele imprez kulturalnych o charakterze ogólnopolskim (m.in. lutowe Salony Grafiki, Marcowe Salony Malarstwa, Przeglądy Filmów o Sztuce). Był prezesem Związku Polskich Artystów Plastyków w Zakopanem (od 1967 do 1970 roku), a także wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu.
 |
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
|
|
 |
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
|
| |
 |
Slajd z serii "Miniatury 1"
(fot. archiwum MT) |
|
Cały czas twórczo pracował, wystawiał swe dzieła w całej Polsce i poza jej granicami. Prace jego prezentowane były na ponad osiemdziesięciu wystawach indywidualnych w Polsce (w Zakopanem, Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Nowym Sączu, Łodzi, Szczecinie, Koszalinie, Bydgoszczy, Lublinie, Gorzowie Wielkopolskim, Gdańsku, Kołobrzegu, Elblągu, Pile, Zielonej Górze, Włocławku, Ciechanowie, Sieradzu, Częstochowie, Słupsku, Bielsku-Białej, Ostrołęce, Radomiu, Suwałkach, Olsztynie, Opolu, Krośnie i Zawierciu), oraz w Europie (w Sztokholmie, Moos w Norwegii, Wenecji, Bohum, Kopenhadze, Södertälje w Szwecji, Aalborg w Danii, Göteborgu, Malmö, Londynie, Coventry, Helsinkach, Wiedniu, Jywäskylä w Finlandii, Frankfurcie, Moskwie, Budapeszcie, Tallinie, Espoo i Vittasaari w Finlandii, Brukseli i Darmstadt).
Uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych w kraju i na świecie, między innymi tak prestiżowych jak: XXXV Biennale w Wenecji (1970), I Międzynarodowe Biennale Rzeźby Plenerowej w Montevideo (1969) czy VIII Biennale w Sao Paulo (1965) - wówczas jednej z największych imprez artystycznych w świecie.
Wiele podróżował: odwiedził Szwecję, Norwegię, Danię, Belgię, Holandię, Francję, Włochy, Austrię, Niemcy, Urugwaj, Argentynę.
 |
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
|
|
 |
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
|
 |
Slajd z serii "Miniatury 1"
(fot. archiwum MT) |
|
|
Hasior był jednym z najwybitniejszych i najoryginalniejszych polskich artystów współczesnych. W jego pracach, w których tworzywem były różnorakie materiały, zwyczajne przedmioty, często rupiecie, nabierały one nowych znaczeń. Tworzył z nich "sztandary", "portrety imaginacyjne", oryginalne "obrazy", zawierające cały szereg odniesień do otaczającej rzeczywistości czy tradycji artystycznych. Wszystkie dzieła opatrzone zostały przez autora interesującymi tytułami, które częstokroć dopełniają wymowy samych prac, tworzą liczne aluzje i dają pole do szerokiej interpretacji przesłania artysty.
Był pomysłodawcą i autorem wielu niecodziennych efemerycznych "akcji" artystycznych, takich jak plenerowy pokaz "sztandarów" (Łącko, 1973) czy widowiska Płonące Sztandary w Drawsku Pomorskim (1979) i Nowym Sączu (1988 i 1992).
| |
 |
"Ratownikom górskim"
ul. Zborowskiego
(fot. Andrzej Samardak) |
|
Był twórcą wielu prowokujących i niekonwencjonalnych pomników i rzeźb plenerowych w wielu miejscach na świecie. Należą do nich: "Ratownikom górskim" (Zakopane, 1959), "Pamięci Rozstrzelanych Partyzantów" inaczej "Prometeusz rozstrzelany" (Zakopane, 1964), "Poległym w walce o utrwalenie władzy ludowej na Podhalu" inaczej "Organy" (Snozka, 1966), "Golgota" (Montevideo, 1969), "Stary motyl" (Oslo, 1969), "Ekshumowany" (Buenos Aires, 1969), "Płonąca Pieta" (Kopenhaga, 1972), "Słoneczny rydwan" (Södertälje w Szwecji, 1972-73), projekt pomnika "Rozstrzelanym Zakładnikom" w Nowym Sączu (1974), "Ogniste ptaki" (Szczecin, 1975 i pomnik w 1980), "Płomienne ptaki" (Koszalin, 1977) przerobione na pomnik "Tym co walczyli o wolność ziem Pomorza" (1980).
 |
"Prometeusz rozstrzelany"
Al. Przewodników Tatrzańskich
(fot. Andrzej Samardak) |
|
|
W swoich realizacjach przełamywał obiegowe konwencje rzeźbiarskie, stosował zaskakujące rozwiązania treściowe i formalne. Przykładem tego jest wymyślona przez niego technika olewów w ziemi, wykorzystywanie w pracach żywiołów ognia i wody, a nawet dźwięku, czy wreszcie - niezrealizowane niestety - projekty pomników ze szkła ("Tym, co czwórkami szli do nieba", Wrocław, 1974). Artysta ma również na swoim koncie twórczą współpracę z teatrem - na początku lat 70-tych projektował scenografie dla Teatru Polskiego we Wrocławiu.
Jego twórczość budziła duże zainteresowanie. Poświęcono jej wiele artykułów i recenzji, powstawały książki i prace magisterskie, nakręcono sporo filmów dokumentalnych i programów telewizyjnych poświęconych sylwetce Władysława Hasiora.
Za swoją szeroką działalność Władysław Hasior wyróżniony został licznymi nagrodami i odznaczeniami. Między innymi w 1971 roku otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia, w 1974 odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1975 Sekcja Polska Międzynarodowego stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA uznała go (obok Tadeusza Brzozowskiego) za najwybitniejszego twórcę powojennego 30-lecia. W 1976 roku został artysta powołany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki do Rady Programowej Plastyki oraz otrzymał dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za osiągnięcia w propagowaniu sztuki polskiej za granicą. W 1998 roku został laureatem nagrody Fundacji Kultury Polskiej, a w 1999 roku Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku przyznała mu (niestety już pośmiertnie) tytuł Doktora Honoris Causa.
 |
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
|
|
 |
Slajd z serii "Film TV 1982"
(fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego) |
|
|
| |
 |
Grób Władysława Hasiora,
Stary Cmentarz
w Zakopanem
(fot. Andrzej Samardak) |
|
Szeroko znany i ceniony, przez swoje prace obecny jest w licznych muzeach polskich i europejskich, m.in. w Krakowie, Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Wrocławiu, Bydgoszczy, Lublinie, Bytomiu, Nowym Sączu oraz w Helsinkach, Paryżu Sztokholmie, Oslo, Sao Paulo, Rzymie, Mediolanie, Edynburgu, Bochun, Duisburgu, Pori, Amsterdamie, Moskwie i Budapeszcie. Drugi co do ilości (po Muzeum Tatrzańskim) zbiór prac Hasiora posiada Biuro Wystaw Artystycznych w Gorzowie Wielkopolskim. Wiele dzieł znajduje się także w prywatnych kolekcjach.
* * *
Władysław Hasior zmarł 14 lipca 1999 roku - został pochowany na Starym Cmentarzu w Zakopanem. Pomnik na jego grobie wykonał Karol Szostak.
strona: 2/2
1 2
|
|
Galerie
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
